اگر بخواهيد دشمنان خود را خواركنيد، به دوستان خويش نيكي نماييد- بايد اين درس را نيك آموخت كه خوشي وسعادت انسان به رنج و زحمتي كه در تحصيل آن به كار برده است، بستگي و ارتباط دارد. كار و مرارت، چاشني خوشبختي است. برماست كه با تمام جهد و قوا، اسباب بزرگي ومردانگي را آماده و حفظ كنيم تا آسودگي خاطر كه بهترين و گراميترين نعمتهاست، بهدست آيد و از غم و محنتهاي سخت، در امان باشيم- به عقيدهي من، زمامداربايد بر ديگر افراد از اين جهت امتياز و برتري داشته باشد كه نه فقط از زندگي سهل وآسان روگردان، بل كه عاقبتانديش و با تدبير و پركار باشد- آن كسي تاجسعادت را بر سر دارد كه با استعداد كافي، از راه صواب تحصيل مال كند و آن را در راهمقاصد عالي و شريف صرف نمايد- جهانگيري كار عظيمي است اما جهانداري كاريبس عظيمتر است. به چنگ آوردن امپراتوري در اثر جسارت و جنگآوري است؛ اما حفاظت آنبدون حزم و درايت و مراقبت پيوسته، محال است- تاريخ، مكتبي عالي است. در آنخواهيد ديد پدراني را كه پسرانشان آنان را دوست ميداشتند؛ برادراني را كه بهبرادرانشان مهر ميورزيدند؛ و نيز خواهيد ديد كساني را كه راههاي ديگري اختياركردهاند. در ميان اينان و آنان، كساني را سرمشق خود قرار دهيد كه راهشان را خوبرفتهاند. اگر چنين كنيد، شما عاقلید.
__________________
__________________
مرا سر نهان گر شود زير سنگ -- از آن به كه نامم بر آيد به ننگ
به نام نكو گر بميــرم رواست -- مرا نام بايد كه تن مرگ راست
|