پاک کننده ها (شوینده ها)
پاک کننده می تواند هر چیزی که به عنوان یک عامل تمیز کننده عمل می کند باشد.که شامل مواردی از قبیل صابون قلیایی قدیمی ترکیبات ظرفشویی قلیایی و تمیز کننده های محلول است.
پاک کننده ها به عوامل تمیز کننده ای که بخشی از ساختار شیمیایی آن ها شامل پتروشیمی (مواد آلی) یا دیگر ترکیبات مشتق شده از سورفاکتانت ها باشد محدود می شود.سورفاکتانت ها قدرت پاک کنندگی بیشتری را در پاک کننده ها فراهم می کنند.
ترکیب شیمیایی پاک کننده ها (شوینده ها):
فرمول شیمیایی یک پاک کننده به طور کلی به سه دسته ی عمومی:
1. سورفاکتانت
2. سازنده ها
3. مواد متفرقه
طبقه بندی می شود.
سورفاکتانت یک پاک کننده به عنوان عامل خیس کننده تلقی می شود.کشش سطحی آب را کم کرده و آب بهتر وارد بافت الیاف می گردد.همچنین مولکول های سورفاکتانت ذرات کثیف و آب را به یکدیگر اتصال می دهد.این فعالیت به واسطه ی طبیعت دو قطبی مولکول های سورفاکتانت امکان پذیر است.
در یک پاک کننده نقش اصلی به سازنده ها ایفا می گردد.چون عامل جداکنندگی است.این عوامل در آب های سخت یون هایی نظیر منیزیم و کلسیم را به شکل یون های بزرگ محلول در آب در می آورند.یون های فلزی در این شکل نمی توانند در عمل سورفاکتانت دخالت کنند.
امروزه بیشترین سازنده های معمولی مورد استفاده ی پلی فسفات ها هستند.
همچنین پاک کننده ها دارای مواد مختلفی از قبیل براق کننده ها عطرها عوامل ضد خوردگی و برخی فرآورده ها آنزیم ها می باشند.
انواع شوینده ها از نظر خاصیت یونیزه شده به سه گروه تقسیم می شوند:
1. شوینده های آنیونی در محیط آلی به یون ها منفی R_O_SO3 که در آن R یک زنجیر کربنی طولانی الکیلی و یون های مثبت که اغلب یون سدیم است تفکیک می شود.
2. شوینده های کاتیونی در اثر یونیزه شدن به یون های مثبت گروه آمونیومی که دافع آب است و گروه یون های منفی جاذب آب تبدیل می شود و دارای قدرت زیاد باکتری کشی دارند.
3. شوینده های خنثی بهترین نمونه از این دسته شوینده ها پلی گلیکول اتر الکیل فنل هستند.
مشکلات آلودگی ناشی از پاک کننده ها:
استفاده از پاک کننده ها بعد از جنگ جهانی دوم توسعه یافته است.همچنان که پاک کننده های بیشتر و بیشتری به وسیله ی آب زائد به درون آب های طبیعی ریخته می شود.به نظر می آیند که پاک کننده ها تاثیر به سزایی در محیط زیست دارند.شواهد آن سمی بودن آب نیست بلکه کف روی آب مدنظر است.
باکتری های موجود در طبیعت سریعا سورفاکتانت ها را به ترکیبات ساده متلاشی می کنند.پس سورفاکتانت ها قابل تجزیه ی زیستی می باشند.
استفاده ی زیاد پاک کننده ها ایجاد ترکیبات فسفری در آب های زائد می نماید.استفاده از فسفات ها باعث ایجاد حدود 50 درصد فسفات در آب زائد می شود.حتی در برخی از شهرهای بزرگ 70 درصد فسفات در آب زائد ایجاد گردیده است.
موفق باشید ناظر deltang
|