[ابریشم]

3) مجموعه چرولي : اين مجموعه با در برداشتن 1055 تعزيه نامه از مجالس مختلف تعزيه، از نظر شمار و حجم، مهم ترين مجموعه تا به امروز است. اين مجموعه را انريكو چرولي، كه روزگاري سفير ايتاليا در ايران بود، با ياري علي هانيبال گرد آورده و به كتابخانه واتيكان در روم هديه كرده است. هموطنش ، اتو روسي به تهيه فهرستي توصيفي آغاز كرد كه پس از مرگش ديگر هموطن او ، آلسيوبومباچي آن را تكميل و در سال 1961 م زير عنوان فهرست درام هاي مذهبي ايران چاپ و منتشر نمود . 4) مجموعه ليتين : مجموعه اي از پانزده مجلس ، كه به كوشش ويلهلم ليتين- كنسول اسبق آلماني در بغداد- فراهم گشت . وي از نسخه اصلي اين پانزده عكسبرداري كرد و بر آن بود كه آنها را به آلماني ترجمه كند، كه البته چنين نشد . اين مجموعه نخستين بار به كوشش فردريك روزن زير عنوان نمايش در ايران به چاپ رسيد و چند سال پيش نيز تجديد چاپ شد . يان ريپكا در بررسي مجموعه ليتين بر اهميت آن تأكيد ورزيده ، از آن رو كه به گفته وي چهارده مجلس آن متعلق است به سالهاي 1831 م تا 1834 م و تنها يكي از آنها از سده بيستم است . اگر چه در ايران تلاش هايي توسط شماري از پژوهشگران و دوستداران نمايش تعزيه براي گردآوري، تنظيم، چاپ و نشر تعزيه نامه ها صورت گرفته- كه از آن جمله اند متون به چاپ رسيده از مرتضي هنري، صادق همايوني، بهرام بيضايي، فرخ غفاري، جابر عناصري و همچنين«کانون نمايشهاي سنتي و مذهبي- اما نسخه هاي متعدد ديگري نيز هستند كه شايان نام بردن اند، از آن جمله اند: 1) نسخه هاي مرحوم سيد مصطفي - مير عزا كاشاني؛ 2) نسخه اي از مرحوم حاج ملا كريم جناب قزويني كه گويا در موزه مردم شناسي ضبط شده باشند؛ 3) نسخه هاي ده روزه عاشورا كه بنا بر گفته هايي به وسيله مرحوم حاج ميرزا حسين علامه نوري و تني چند از علما به نگارش آمده است . [32] 2) مجموعه پلي : مجموعه اي است از سي و هفت مجلس تعزيه ، كه به كوشش سرهنگ سرلوئيس پلي كارگزار دولت انگلستان در جنوب ايران فراهم آمده است. پلي ، به گفته چلكووسكي چندان از نمايش هاي محرم (تعزيه) متأثر گشت كه هر سي و هفت مجلسي را كه از قرار معلوم شفاها شنيده و ضبط كرده بود ، به انگلستان گردانيد و آنها را پايه نگارش كتابي قرار داد با نام تعزيه حسن و حسين كه به سال 1879 م در لندن انتشار يافت و چندي پيش نيز بار ديگر به چاپ رسيد . اين مجموعه كه صورت فارسي تعزيه نامه ها در آن به چشم نمي خورد ، در مقايسه با مجموعه خوچكو- كه به چهل سال پيش تعلق دارد - از موضوعات گسترده اي برخوردار است. بدين معني كه مجالس آن از هنگامي كه شهادت براي حضرت امام حسين (ع) مقدر مي شود تا روز رستخيز را - كه حضرت از سوگواران خود شفاعت مي كند- در بر دارد .