12-16-2010
|
 |
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی   |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
شكرين حديث سعدي1
سخن گفتن از«استاد سخن» سعدي، افصح المتكلمين، كار بسيار مشكلي است و آن گونه كه آثارش به صفت سهل ممتنع مشهور است، سخن گفتن درباره خود او نيز چنين است. در آسمان ادبيات ايران ستاره هاي فراواني درخشيده‌اند: فردوسي، نظامي، عطّار، سنايي، مولوي، حافظ، سعدي... و بي شك سعدي يكي از درخشان ترين اين ستاره ها است. اگر چه به قولي«زندگي اديب پس از مرگش آغاز مي شود.» 1 ليكن سعدي اديبي است كه"صيت سخنش" قبل از مرگ"در بسيط زمين" رفته است بي شك سعدي يكي از پايه‌هاي بناي استوار ادب پارسي و محصول شعر و نثر او تشكيل دهنده يكي از برازنده ترين اندام هاي پيكره‌ي شكوهمند فرهنگ كنوني ماست. پند سعدي كه مايه گرفته ازمعارف قرآن و حديث است، همواره نقش زرين خاطر پندآموزان، و زبان فصيح و صريح او راز گشاي گنجينه‌هاي معاني براي دل هاي جوينده و مشتاق بوده است...»2 «آثار باقي مانده از سعدي، بهترين گواه بر اين واقعيت است كه او نه تنها شاعر و نويسنده‌اي توانا و كم نظير است، بلكه فرزانه‌اي است خردمند، كه در علوم ديني و اخلاقي و حكمت عملي و عرفان و سياست و شناخت اجتماع متبحّر و صاحب نظر است و استادي او خصوصاً در اين مي باشد كه قادراست از تمامي اين اطلاعات وسيع و متنوع در بيان مواعظ و نگارش داستان ها و تمثيل هاي آموزنده و سرودن غزليات پر شور و مثنوي ها و قصايد نغز و بديع سود جويد و آن ها را به زباني ساده و شيرين به شيوه‌اي سهل و ممتنع كه قابل استفاده ي همگاني باشد، بيان كند...»3
زندگي
يكي از موضوع هايي كه هميشه محققان و انديشمندان را به خود مشغول نموده است، زندگي شاعران و انديشمندان دوره‌هاي پيشين است. غالباً، تاريخ تولد، نام صحيح، نام پدر، و حتي تاريخ فوت آنان مبهم است و اين ابهام موجب برانگيختن بحث هاي فراواني شده است در مورد سعدي نيزچنين است. نام، كنيه، لقب، تاريخ تولد، تاريخ وفات و مسافرت هاي او به شدّت مورد اختلاف است و هر يك از صاحب نظران بر اساس شواهدي از آثار سعدي و به ظّن خود در اين باره مطالبي را بيان داشته‌اند. 4
نام و شهرت:
بعضي او را مشرف‌الدين يا شرف‌الدين، برخي مصلح الدين عبدالله و كنيه‌اش را ابومحمد مي دانند نام و كينه و القاب كامل او در كتاب تاريخ ادبيات دكتر ذبيح‌الله صفا به شرح زير آمده است: «الشيخ‌الامام المحقق ملك الكلام افصح المتكلمين ابومحمد مشرف الدين(شرف الدين) مصلح بن عبدالله بن مشرف السعدي شيرازي»5
تولد:
تولد سعدي بدرستي معلوم نيست. باتوجه به قراين و شواهد موجود سال تولد او را عده‌اي 585 وعده‌اي 606 هجري و عده‌اي نيز سال هاي ديگري بين دو سال ذكر شده دانسته‌اند كه سال 606بيشتر مورد قبول قرار گرفته است.
وفات:
تاريخ دقيق وفات شيخ نيز جاي تأمل دارد. و در اين باره نيز اختلاف نظر وجود دارد به هر صورت تاريخ وفاتش را در بين سال هاي 690 تا 695 نوشته‌اند.
مسافرت ها:
در اقصاي عالم بگشتم
بسي بسر بردم ايام با هر كسي
تمتع به هر گوشه‌اي يافتم
زهر خرمني خوشه‌اي يافتم 6
سعدي در اثار خود از سفر به عراق، حجاز، شامات، بلخ باميان، كاشغر، هندوستان، يمن، مصر، حبشه، مغرب، آسياي صغير، بيت المقدس، آذربايجان و... سخن رانده است. امّا اين نكته كه آيا سعدي به تمام نقاطي كه از آن نام برده است، مسافرت كرده باشد، جاي ترديد است.
آثار:
آثار منثور و منظوم سعدي شامل بيست و سه ساله به شرح زير مي باشد:
1- ديباچه 2- مجالس پنجگانه 3- پنج سوال شمس الدين صاحب ديوان و جواب شيخ به نظم 4- سوال سعدالدين نطنزي به نظم در باره عشق و عقل جواب شيخ به نثر 5- نصيحت الملوك 6- شرح ملاقات شيخ با اباقاخان 7- بوستان يا سعدي نامه 9- قصايد عربي 10- قصايد فارسي 11- مراثي 12- ملمّعات و ترجيعات 13- طيبات 14- بدايع 15- خواتيم 16- غزلّيات 17- صاحبيه 18- مقطّعات 19-رباعيات 20- مفردات 21- هزليات 22- خبيثات 23-گلستان. از ميان آثاري كه برشمرديم گلستان و بوستان اعتبار ويژه‌اي دارند.
گلستان:
گلستان بي گمان زيباترين اثر منثور فارسي است و حكايات، تجارب و نكات اخلاقي و اجتماعي آن نيز بي نظير است. گلستان شامل هشت باب به شرح زير است: در سيرت پادشاهان، در اخلاق درويشان، در فضيلت قناعت، در فوايد خاموشي، در عشق و جواني، در ضعف و پيري، در تأثير تربيت، در آداب صحبت بنابر گفته شيخ تاريخ تاليف گلستان سال 656 هجري و هدف از تأليف آن نصيحت بوده است.
در اين مدت كه ما را وقت خوش بود
زهجرت ششصد و پنجاه و شش بود
مراد ما نصيحت بود و گفتيم
حوالت با خداكرديم و رفتيم7
پي نوشت ها:
1- طباطبائي، سيد مصطفي، گنجينه امثال عرب و قرآن مجيد، قم، انتشارات دارالفكر، 1346، ص 8.
2- مقام معظم رهبري، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، ذكر جميل سعدي، مجموعه مقالات و اشعار به مناسبت بزرگداشت هشتصدمين سالگرد تولد شيخ اجل سعدي عليه الرحمه، ج 1، تهران، انتشارات اداره كل انتشارات و تبليغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي 1366، ص11.
3- رزمجو، حسين، پيشين، ص 29.
4- علاقه‌مندان جهت اطلاع بيشتر به منابعي ديگر در اين زمينه هم چون: تاريخ ادبيات ايران(دكتر ذبيح‌الله صفا)، تحقيق درباره سعدي(هنري ماسه) و سعدي(ضياء موحد) مراجعه كنند.
5- صفا، ذبيح‌الله. تاريخ ادبيات ايران ج 3، بخش اول، تهران، انتشارات فردوسي1368
6- كليات سعدي(بوستان). به اهتمام محمدعلي فروغي، تهران، اميركبير، 1367، ص205.
7- پيشين(گلستان)، ص 36. ماخذ: روزنامه اطلاعات، پنجشنبه 5اردیبهشت 1387، 17ربیع الثانی1429، 24آوریل 2008، شماره 24176.
منبع: بانگ مقالات فارسي
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
|
جای تبلیغات شما اینجا خالیست با ما تماس بگیرید
|
|