[behnam5555]

تاريخ قونيه

طرح اوليه قونيه و مناطق اطرافش قبل از عصر مدنيت به وجود آمده است. در اين عصر فرهنگهاي نيئوليتك – كالكوليتك و اول عصر برنز ديده مي‌شود. در اين دوران محل اقامت باستاني‌ها (تپه‌اي‌ها) در داخل مرزهاي استان قونيه بوده است.
در دوران نيئوليتك (قبل از مسيحيت 7000 – 5500) در چاتال هويوك بر اثر جستجوي باستان شناسان مقداري اموال تاريخي پيدا شد. امروزه سمتي از قونيه در باقي ماندة منطقه قراهويوك اقامت هيتيت ديده مي‌شود.

اموال پيدا شده در اثر سالهاي تلاش باستان شناسان شدن دهندة آن عصر است. در آناطولي پايان سال حاكميت هيتيتها، فريگ‌ها از تراكيا به آناطولي كوچ كردند. اموال پيده شده از تپة علاءالدين قاره پينار، قيچي قيشلا و سيزما نشان دهندة دهة هفتم قبل از عيسي است. بعد از فريگي‌ها قونيه در اسارت ليديا و سكندر درآمد. بعدها هنگامي كه رومي‌ها در آناطولي به حاكميت پرداختند. قونيه موجوديت خود را كاملاً ثبات يافته مي‌ديد. (قبل از عيسي)
پدر مسيحي بنام هائل آنتيچيا به يالواج، بعدها به قونيه آمد. در اين دوران خاتون سراي، ليسترا، دربه و لائديكا (لاديك حاليجي) و سله از اماكن مهم ساكن شدن در دوران بيزانس بوده است. با گسترده شدن اسلام در آناطولي، حمله‌هاي عرب به بيزانس افزايش پيدا كرد. امويان و عباسي‌ها از سمت قونيه حمله‌هاي گوناگون كرده‌اند. در سال 1071 ميلادي بعد از حرب ملازگرد قونيه و قسمت اعظم آناطولي از دست بيزانس گرفته شد. سلطان سلجوق آناطولي سليمان شاه در 1076 ميلادي قونيه را پايتخت انتخاب كرد. در سال 1080 پايتخت به شهر ازنيك تغيير پيدا كرد. قليچ آرسلان يك در سال 1097 پايتختش را به شهر قونيه تكرار نقل مكان كرد. قونيه بين سالهاي 1097 تا 1277 پايتخت و مركز خاندان سلجوقي آناطولي بود. قونيه همچنين در سال 1277 به توسط قارامان اوغلي محمد خان فتح شد و حكمراني قارامان اوغلي در اينجا تاسيس گشت. بعد از آن سلطان مراد دو از عثماني‌ها، به حكومت قارامان اوغلي پايان داد.

شهر قونيه در زمان عثماني‌ها از همان ارزش و اعتبار بهره‌مند بوده است. از شاهان عثماني ياوز سليم در بين سفرهايشان به ايران و مصر در قوينه اقامت كرده‌اند. قانوني سلطان سليمان در زمان سفر ايران، همچنين سلطان مراد 4 هم در زمان سفر بغداد در قونيه اقامت كردند.
در دوران جمهوري قونيه با سرعت گسترش يافت و با آثار تاريخي مثل موزة طبيعي مثل موزه نگهداري شده است.

شهر بزرگ قونيه از سه قسمت قاره تاي، مرام و سلجوقلو تشكيل شده است كه كل جمعيت شهر را به 742690 نفر رسانده است. با اين سه قسمت و مجموع روستا و شهرهاي اطراف در كل به 92 رسيده است.

موزة مولانا
پدر مولانا جلال‌الدين (سلطان العلماء) از طرف سلطان سلجوقي به بهاءالدين ولد در سال 1274 يك باغچه هديه شده و اين تربت در سال 1396 با مناره‌اي از چيني روكشي شده است. اين جا كه به عنوان تربه مولانا جلال‌الدين شناخته شده بود در سال 1938 به عنوان موزة مولانا بازسازي شد. در آن درگاهي كه مولانا در آن مزارش است به عنوان پناهگاه استفاده مي‌شده است كه اثرهاني مربوط به زمان مولانا، سازهاي موسيقي، نمونه‌هاي خط و قالي به نمايش گذاشته شده است.

تربت و مسجد شمس تبريزي
در سمت شمالي مسجد شراف‌الدين در داخل پارك شمس قرار گرفته است. اين بنا در 1510 به وسيله امير اسحق گسترده و بازسازي شد. در داخل مسجد تربتي است كه همگان معتقدند اين تربت جايگاه خود شمس تبريز است. شمس تبريزي كه اثر مهمي در افكار مولانا گذاشته است. امروزه تربت ابن‌شيخ بزرگ شمس تبريزي يكي از مراكز اصلي زيارت كنندگان است.

موزه اثرهاي چيني قاره‌اي
مدرسة قاره تاي به عنوان موزة چيني در حال حاضر مورد استفاده قرار مي‌گيرد. و اين موزه در زمان سلطان سلجوق عزالدين كيكاوس دوم به وسيلة اميرجلال الدين قاره تاي در سال 1251 بنا شد و در سال 1955 به عنوان موزة آثار چيني شروع به كار كرد. چيني‌هاي ديواري دوران سلجوقي چيني‌هاي سراي قباد آباد، زمان اميريها و چيني‌هاي دوران عثماني در اين موزه در معرض نمايش گذاشته شده است. علاوه بر اين ديوارهاي اين مدرسه نيز به صورت چيني ساخته شده است.

مسجد شرف‌الدين
اين مسجد از طرف شرف‌الدين در سدة 12 بنا شده است و در سال 1444 به وسيله قاره مان اوغلي ابراهيم دوم به دست تعمير داده شد. مسجد شرف‌الدين كه با گذشت زمان مخروب شده بود. در سال 1626 از طرف محمد چاوش اوغلي، ممي بك تخريب و دوباره از نو بازسازي شد.

موزة اينچه مناره
اين مدرسه به نوعي نمايشگر معماري كهن دوران سلجوقيان مي‌باشد كه به عنوان موزة آثار سنگي و چوب و تخته در معرض نمايش عموم قرار دارد. اين مدرسه در زمان سلطان سلجوق عزالدين كيكاوس دوم به هدف فراگيري علم حديث بين سالهاي 1258 – 1279 به وسيلة وزير صاحب آنافخرالدين علي بنا شد. اين مدرسه كه در سال 1956 به حالت موزه در معرض نمايش گذاشته شد و هنوز هم داراي سنگهاي قديمي و با ارزش دوران سلجوقي و عثماني است.

مسجد علاءالدين
اين مسجد از قديم‌ترين آثار تاريخي دوران سلجوقيان بوده و در روي تبة علاءالدين بنا شده است. در دورة ركن‌الدين مسعود اول سلطان سلجوقي، بنا شروع به ساخته شدن شد و در زمان علاءالدين كيقباد اول به اتمام رسيد (1221).

در محوطة مسجد مزارهاي مسعود يك، قليچ آرسلان، ركن‌الدين سليمان دو، غياث‌الدين كيخسرو، قليچ آرسلان چهار و غياث‌الدين كيخسرو سه قرار دارد.

مسجد عزيزيه
اين مسجد اولين بار در سال 1671 – 1676 به وسيلة داماد مصطفي پاشا كه محاسب سلطان محمد چهار بود، ساخته شده است. در سال 1876 در اثر سوختن تصادفي اين مسجد تماماً نابود شد. در سال 1891 دوباره به وسيله سلطان عبدالعزيز از نو بنا ساخته شد.

مسجد سلطان سليم
اين مسجد در كنار موزة مولانا قرار دارد. ساختن اين بنا در زمان شاهزادگي دوم سلطان سليم و همزمان با فرمانداري قونيه در سال 1558 شروع و در 1587 به پايان رسيد. اين اثر معماري نمونه‌اي از زيباترين آثار كلاسيك عثماني در قونيه مي‌باشد.

كاخ سلجوقي
اين كاخ در دوران سلطان قليچ آرسلان دو (1156 – 1192) بنا شده و به وسيلة سلطان علاءالدين كيقباد گسترش يافت. اسم ديگرش كاخ علاءالدين است. ديوارهاي كاخ به شكل دو طبقه و به وسيلة چيني تزيين شده است. از بنا تنها قسمت بر پاي مانده يك طرف ديوار كه اكنون تحت حفاظت مي‌باشد.

موزه باستان‌شناسي
در سال 1962 به معرض زيارت گذاشته شد. اين موزه داراي آثاري از دوران نئولتيك، اول برنز، هيتيت، فريگ، يونان، روم و بيزانس است. همچنين در اين موزه آثار بيرون آمده از تپة علاءالدين، چاتال هويوك، جان حسن، اربابا، قاره هويوك به نمايش گذاشته شده است.

موزة آتاترك
خانة آتاترك كه در سال 1912 ساخته شده بود از طرف مردم قونيه به آتاترك به عنوان هديه باز گردانده شد. در سال 1964 كارش را به صورت موزه آغاز كرد. در اين موزه لباسها و وسايل استفاده شده به وسيلة آتاترك مدارك جنگ آزادي تركيه، عكسها و روزنامه‌ها در معرض نمايش قرار گرفته است. اين بنا يكي از معماريهاي با شكوه قرن 19 مي‌باشد.

موزه آنتوگرافي
در اين موزه انواع لباس، كمر و ديگر انواع انتوگراف، سلاح و سكه‌هاي با ارزش در معرض نمايش قرار گرفته است. قسمتي از اين موزه به صورت نمايشگاهي از قالي، قاليچه و گليم مرتب شده است. اين موزه در جادة لارنده واقع شده است.

موزة قويون اوغلي
اين موزه كه حدوداً 3000 مترمربع وسعت دارد. در طبقه اول تاريخ طبيعت، در ورودي آن مدنيتهاي آناطولي، در قسمت نمايش سكه‌هاي قديمي، گالري صنعتي، در طبقة بالا اثرهاي انتوگرافي، قالي، گليم و كتابهاي دست نوشت ديده مي‌شود. در اين موزه كتابخانه‌اي به ظرفيت 20000 جلد كتاب در دسترس عموم قرار دارد.

كتابخانة يوسف آقا
اين كتابخانه كه به مسجد سليميه متصل مي‌باشد. در سال 1795 به وسيلة كدخدا يوسف آقا بنا شده است. اين كتابخانه به صورت يك مركز تحقيقاتي و داراي آثار كمياب قديمي مي‌باشد كه داراي اهميت بسيار است.

باغهاي مرام
مرام در قسمت جنوب شرقي كوه تكلي در دامنه‌هاي اين سرزمين بنا شده است. باغهاي مرام قديم در 5-6 كيلومتري غربي شهر شروع و به دره‌اي كه در قسمت سرسبزي واقع شده است منتهي مي‌گردد.
امروزه اين منطقه بر اثر ساختمان سازي باريك شده است.
در طول تاريخ آب، هوا و باغهاي اين منطقه موضوع بسياري از سفرنامه‌ها و ديوانهاي شعر شده، شهرتش به تمام مناطق خاورميانه رسيده است.
امروزه اطراف اين منطقه از باغهاي زيبا پر شده و در مسير رفت و آمد است. علاوه بر آن در اين مسير محل چايي خوردن و رستورانهاي غذاخوري موجود مي‌باشد.

سله
سله در تمدن آناطولي داراي جايگاه مهمي مي‌باشد و مكاني است كه مركز فرهنگ‌ها بوده است.
سله مكاني است كه از ثروتهاي طبيعي و تاريخي، معماري شهر و سكنا گزيني زيبايي برخوردار بوده است.
در اين مكان عادت و رسوم، باغ و باغداري آنان از طرز خاصي برخوردار مي‌باشد.
در سال 327 مارد كنستانتين امپراتور بيزانس، هلنا، در راه قدس به مقصد حج كردن از قونيه گذر مي‌كند. و در قونيه اولين معبدها و مكانهاي مسيحيان را مي‌بينند و به اين سبب در سله تصميم‌ به بنا كردن يك معبد مي‌كند و شخصاً در بنا كردن پايه‌هاي اين معبد شركت مي‌كند. كليساي آيا النا در طول عصرهاي طولاني تاكنون هنوز هم در معرض نمايش قرار دارد. علاوه بر اين آثار، در اين منطقه آثار با ارزش اسلامي از دوران سلجوقي و عثماني، حمام حاجو آقا، حمام صوباشي و تاش جامع ديده مي‌شود.

كليسترا – گوك بورت
روستاي گوك بورت به فاصله 55 كيلومتري شهر قونيه قرار دارد. عزيز پائولوس كه نامش در انجيل ذكر شده، در سفرهايش از ليسترا كه در 15 كيلومتري كليسترا واقع شده و از همان فرهنگ حاكم بر كليسترا برخوردار بوده استفاده كرده است اين مسير راه مشهور بين ايكونيون (قونيه) پيديا آنتوچيا (يالواچ) بوده است. هنوز در اين مكان باستان شناسي و كاوش ادامه دارد.
چاتال هويوك

روستايي است متعلق به كوچك كوي واقع در ممدودة شهرستان چومرا كه داراي مرتبة مهم باستان‌شناسي در دنيا مي‌باشد. عصر چاتال هويوك كه به سالهاي 700 -800 قبل از مسيحيت مي‌رسد. يكي از مبداهاي تاريخ شهري، معماري و از اولين اداره‌هاي مخصوص به خود و مقدس به شهري خبر مي‌دهد.
در سال 1996 در زمان رياست پروفسور ايون هودار باستان‌شناسي كاوش از نو شروع شد و اثرهاي پيدا شده به موزه باستان‌شناسي قونيه منتقل و در معرض نمايش گذاشته شد. اين باستان‌شناسي‌ها هنوز هم ادامه دارد.

بيشهر
بيشهر شهري تاريخي با منابع طبيعي، يكي از زيباترين شهرستان‌هاي اين استان است. در آينده مسلماً تبديل به يكي از مراكز مهم توريستي خواهد شد. همچنين بيشهر با توجه به درياچة آن داراي پتانسيل زيادي براي ورزشهاي آبي و اماكن توريستي ديگر مي‌باشد. علاوه بر اين بيشهر داراي آثار تاريخي متفاوتي با ديگر جاهاي تاريخي، از دوران هيتيت، اميري‌ها و سلجوقي مي‌باشد كه فرهنگهاي متفاوت را نشان مي‌دهد.
افلاطون، پينار، مجسمه فاسللر، مسجد اشرف اوغلي، طاش مدرسه، چفته حمام، بدستن و سراي كيادآباد داراي يكي از زيباترين با آثار تاريخي جزيره است.

مسجد اشرف اوغلي
در مركز بيشهر واقع شده است كه يكي از قديمي‌ترين آثار دوران اميري سلجوقي مي‌باشد. به امر خاقان سلطان سنجر سلجوقي در سال 1134 ساخته شده و بعدها به وسيلة اشرف اوغلي سليمان يك در سال 1297 به شكل امروزي‌اش معماري و بازسازي شده است.
در حال حاضر براي زيارت و عبادت باز و مساعد است.

مجسمه فاسللر
يكي از بزرگترين مجسمه‌هاي سنگي دنيا مي‌باشد. مجسمه سنگي خدا را نشان مي‌دهد كه در بالاي تپه‌اي بين دو شير قرار گرفته است.

سراي قبادآباد
اين سراي سلجوقي كه در 60 كيلومتري شهر بيشهر واقع شده، به وسيله علاءالدين كيقباد اول بنا شده است. در اين سراي باستان‌شناسي و تحقيقات هنوز هم ادامه دارد و آثار و چيني‌هاي يافت شده در آن به موزة كاراتاي نقل داده مي‌شود.

افلاطون پيناري
افلاطون پيناري در زمان هيتيت‌ها به عنوان يك هيكل مقدس آب بنا شده است و از شهر بيشهر 22 كيلومتر فاصله دارد. اين مجسمه‌ها خداياني را نشان مي‌دهد كه آسمان را حمل مي‌كنند كه نشان دهندة ارتباط بين زمين و آسمان مي‌باشد.

آق‌شهر
در 125 كيلومتري قونيه واقع شده است. تربه نصر‌الدين خواجه كه حاضر جوابي مردم تركان را با قصه‌هايش منعكس مي‌كند و داراي شهرت بين‌المللي است. در اين شهر واقع شده است. در اين شهرستان علاوه بر اين تربت سيد محمود حيراني، موزه جبهه غرب، موزة باستان‌شناسي، مسجد تاش، مكان حيديرليق مسيره، كليسا و درياچة آق شهر بعضي از مكانهاي جالب و توريستي اين شهر است. هر ساله دهم تا پانزدهم تيرماه جشنهاي بين‌المللي ملانصرالدين در اين شهر برگزار مي‌شود.

ارگلي
در 145 كيلومتري شهر قونيه قرار دارد. از آثار تاريخي و مشهور واقع در اين شهر مي‌توان از مسجد اولو و كاروان سراي شاه رستم نام برد. موزه واقع در اين شهرستان و آثار تاريخي اين منطقه از ارزش تاريخي زيادي بهره‌مندي بوده و در معرض نمايش عموم قرار دارد.
حلقه پينار
در 168 كيلومتري قونيه واقع شده است. يكي از كهن‌ترين پيكرهاي دنيا به نام اپوزيو قايا در دهات ايوزير پيدا شده است كه از شهرت خاصي برخوردار است. هم به عنوان مركز پادشاهي توانا و هم به خاطر زيبايي طبيعي از جذابيت خاصي بهره‌مند است.

سيدي شهر
در 90 كيلومتري شهر قونيه قرار دارد. در مركز اين شهر نام دهندة آن، يعني مسجد و تربت سيد هارون خراسانلي قرار دارد. در 20 كيلومتري جاده منتهي به آنتاليا غار تينازتپه قرار دارد. راههاي درست شده براي زيارت و گردش مردم و همچنان بزرگترين مركز تاسيسات آلومينيوم در تركيه واقع در اين شهر است.

قاره‌پينار
اين منطقه كه از لحاظ استراتژيكي و قدمت از اهميت خاصي برخوردار است. از قونيه 94 كيلومتر فاصله دارد. اين منطقه كه از شهرستانهاي قونيه محسوب ميشود. هم از نظر زراعت و هم حيوانداري منطقه مهمي محسوب مي‌شود. شهرستان قاره پينار در ابتدا رو به فرسايش بوده است اما بعدها با بازسازي آن به يكي از مناطق محبوب مردم تبديل شد. اين منطقه كه از لحاظ زمين‌شناسي بسيار عجيب است مورد توجه زمين‌شناسان بوده و خاك آن در آزمايشگاهها مورد مطالعه قرار گرفته است.
علاوه بر اين در اين منطقه گودال به وفور يافت مي‌شود و آبهاي جاري در آن از لحاظ ارزش طبي در دنيا بي‌نظير مي‌باشد.

مسجد دارالفنون سلطان سليم در قاره پينار
اين دارالفنون از طرف سليم دوم ساخته شد كه به همراه آن مسجد كاروان سراي،‌ خان، حمام،‌ چشمه آب،‌ عمارات،‌ مدرسه،‌ بازار و آسياب بنا شد. اساس بنا به سال 1514 يعني در زمان ياووز سلطان سليم‌بر مي‌گردد و بعدها در سال 1563 ساخت آن به اتمام رسيد و امروزه هنوز هم بازسازي آن ادامه دارد.

شهرهاي زيرزميني مخفي

در 40 كيلومتري هتاميش و 30 كيلومتري قاره پينار قرار دارد. مواقع حمله و يا خطر به مردم به حالت موقت به اين شهرهاي زيرزميني پناه ميبرند تا بتوانند زندگي خود را نجات دهند و به اين مقصد هم ساخته شده‌اند.
در اين شهرهاي زيرزميني پايگاه،‌ انبارهاي غذايي،‌ محل عبادت (كليسا)،‌ سنگ آسياب، انبار آب و قبرستان وجود دارد. مسيحي‌هايي كه در اين منطقه زندگي كرده‌اند. در دوران بعد از بيزانس‌، بعد از قرن 7 مسيحيت به اين شهرهاي زيرزميني نقل مكان كرده‌اند.
گودال‌ها مانند غارهاي زيرزميني ناشي از اثر آب كه ناگهان قسمت بالايي آن نشست پيدا ميكند در روي زمين گودالهايي ايجاد مي‌گردد. كه عمق گودالها از چند متر تا چند هزار متر متفاوت است. بعضي از آنها به شكل استوانه است و يا شبيه استوانه است. بعضي‌هايشان به قسمت انتهائي غارهايي وصل است و تا قسمت بسيار عميق غارها ادامه دارد. در ته بعضي از گودال آب و در ته بعضي ديگر دي ‌اكسيد كربن و گازهاي با گوگرد وجود دارد.

بعضي از گودالهاي قاره پينار
بعضي از گودال‌هاي قاره پينار از اين قراراند: گودال ييلاق سكيزلي كوچك، گودال ييلاق قولجه‌، گودال آق اورن،‌ گودال پوتور،‌ گودال ياريم،‌ گودال قيزيل،‌ گودال كهن اپن،‌ گودال چفته‌لر،‌ گودال آق،‌ گودال ديكمن،‌ گودال بوبوك فيدانجي،‌ گودال حمام.

درياچة مكه كراتر
در 8 كيلومتري قاره پينار و در 30 كيلومتري جنوب شرقي هتاميش است. درياچه‌اي است كه به علت دو انفجار زمين شناسي به وجود آمده است و در دنيا همانندي ندارد.
با منظرة‌ چشم‌اندازش و با ساختار ژنولوژي و داشتن پرندگان زيبايش به اطراف درياچه زيبايي خاصي داده است.
علاوه بر اين منطقه ديدني‌هايي مانند درياچه‌هاي آجي، چيرالي و ميل هم وجود دارد.

ايلگن

شهري است كه در آن آثار تاريخي خيلي قديمي وجود دارد كه از دوران سلجوقي،‌ اميري‌ها و عثماني مانده است.

دو آثار مهم اين شهر شامل مسجد لالامصطفي پاشا (مسجد قورشونلو) و كاروانسرا است.
چشمه‌هاي آب گرم قونيه

چشمه آب گرم ايلگن

اين چشمه‌هاي آب گرم توسط رومي‌ها،‌ بيزانسي‌ها، سلجوقي‌ها و عثماني‌ها با تاسيسات متفاوت كه داراي آب شفا دهنده است تاسيس و استفاده شده است. اين آب 42 درجه گرمايي بدون هيچ تغييري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. به همين علت قدرت شفا دهندة‌ آب بسيار زياد است. اين آب بدون رنگ و بو است و در شفاء بيماريهاي مانند فلج،‌ ناراحتي‌هاي چشم، سيانيك،‌ ناراحتي‌هاي پوستي، ناراحتي‌هاي عصبي، بيماريهاي زنان،‌ روماتيسم و در حالتي كه آب نوشيده شود براي انداختن سنگ كليه و ديگر بيماريها فايده و شفابخش است.



ايسميل

در 50 كيلومتري قونيه قرار دارد و به شكل چشمه‌هاي آب گرم خانه‌اي در خدمت زيارت‌كنندگان و بيماران است.
كاخ چشمه‌هاي آب گرم نرمال هويوك
در 85 كيلومتري قونيه قرار دارد و داراي حوض نرمال و چشمه‌هاي آب گرم خانه‌اي در خدمت همگان است.

صنايع دستي قونيه

صنايع دستي يكي از مهمترين هنرهاي قونيه محسوب مي‌شود كه اين هنر هنوز هم در اين شهر رواج دارد. كنده‌كاري،‌ نمد،‌ قالي ابريشمي،‌ قالي‌بافي، گليم‌بافي،‌ زري دوزي،‌ چيني‌كاري و صنايع هنري و تاريخي مانند خطاطي،‌ تذهيب و نقاشي در اين شهر به صورت صنعت ادامه دارد.