[behnam5555]

ققنووس

ورسێ و تیه‌نێ، له‌ ڕێ وا مه‌نێ
له‌ کووچ ساڵان وه‌ ته‌نیا مه‌نێ
له‌ هۊر ته‌نگ خێاڵات خوه‌ێ
هه‌ر شه‌و وه‌ ته‌نیا ته‌مۊره‌ ژه‌نێ.
***
ورسێ و تیه‌نێ،
وه‌و ته‌نیا مه‌نێ،
هاز ته‌کانێگ له گیان نه‌مه‌نێ.
ورسێ و تیه‌نێ
میه‌نێ و مه‌نێ
ئه‌ول ئزرایلا ها چه‌ن وه‌ چه‌نێ.
***
ورسێ و تیه‌نێ ئاو و دانۊکه‌ێ له‌ێره‌وه‌ر گاێار
لانه‌ ورێز ‌و ده‌رکه‌فته‌ێ دییار.

تاسه‌ێ هڵاڵه
سووره‌ هڵاڵه‌ێ وهار جاران
بێ که‌لاوه‌ و لان
بێ مینگه‌ میلکان
وه‌یلان
ئاواره‌ێ ده‌ره‌و چووڵ و بیاوان.

له‌ دنیا بێ به‌ش، به‌ش بڕیاێ ئه‌و خوه‌ێ
له‌ باوانی مڵک، حه‌ق خوریاێ ئه‌و خوه‌ێ
کوانێ کوچگانێ، هه‌ڵکنیاێ ئه‌و خوه‌ێ
پشتێ ئه‌و کوڵنان، وه‌ر له‌ واڕووه‌
هساره‌ێ له‌ ئه‌وج، داچووڕیاێ ئه‌و خوه‌ێ.

زامێاره‌،
زامێاره‌ و زه‌خمی تیر زه‌مانه
بێ سه‌ر ئه‌نجامه
بێ هاوزوانه
له‌ ئه‌شره‌ت بڕیاێ، بێ هاو زوانه،
بێ هاوزوانه.

ده‌ێدام ته‌نیای له‌پ ناسه‌و بانێ،
ئانگوڵ زمسان
نیشته‌سه‌و بان خونچه‌ێ زووانێ،
قوروه‌تی شه‌یتان
تووڕ که‌و کیشاس له ناو چه‌وانێ.

باڵه‌یلێ شکیاس،
ده‌نۊکێ بڕیاس،
چنگیڕێ خۊنه‌
تێژ باڵێ کریاس، په‌ڕه‌یلێ که‌نیاس.

پیره‌ داڵ حه‌ق مه‌ناس له‌ێره‌ وه‌ر
بن قاو خوه‌ر سفره‌ێ شکار پێره‌که‌ێ
وساێه‌ تا له‌ گیانێ، نیمه گیانێ فڕ بکه‌ێ؛
ققنووس
ماڵ وێران
باخ خاپوور
باخ وێران
باخ بێ ناو جه‌رگه‌ێ هه‌ژاران
قرچه کوت ته‌فتێ دار و دارسان .

باێه‌ بۊاتان جه‌مه‌و له‌ ده‌ورێ
ئه‌و په‌ل دارێ
ئه‌و بان که‌ورێ
ئه‌و په‌ڕ که‌نیاێ گێێه‌ڕ قه‌ورێ
گشتێ بنیشتان ئه‌و جێ میلکان ئازییه‌ت وارێ،
مه‌ل کوو بکردان له میر میلکان جاران وهارێ
جه‌مه‌و بۊاتان،
جه‌مه‌و بۊاتان تمام مه‌له‌یل، گشتێ له‌ ده‌ورێ.

بنیشتان گشتێ، گشت ئازییه‌ت وار
ته‌وق ئاوێز مل، هه‌فت چه‌پاڵ دووار
گشتێ وه‌ بێ ده‌نگ
خۊن ڕێژ بکردان دییه‌ وه‌ خۊنوار.
***
**
*
پێره ڕێچه‌رمێ مه‌لێگ
گ ته‌نیا، وه‌ ته‌نیا
چووڵ ساڵێاره‌یل له‌ێره‌ وه‌ر بڕۊد
لاپه‌ڕه‌یل خرافات تاێْفه‌یل خوه‌نۊد
ده‌سه‌یل نمازێگ
له‌ قوڵپاو خاو
ئاو لیخناو
ئاو ڕووشناو
مه‌ناو سه‌نگاو
یا له‌ پاشاراو پشت ئاسیاو
ئڕه‌ێ د ڕکه‌ت، ئایه‌ت نماز نه‌وه‌ وه‌خت گرتۊد.
پیره‌ ڕیچه‌رمێ مه‌لێگ
گ بێ خێاڵ و خه‌وف و ژوێ ژان
له‌ مرده‌موو ژیاننه‌یل پیره‌ داڵ
له‌ گاڵ گه‌رم شین شه‌و چه‌قه‌ڵ چڕه‌یل باخه‌گان
له‌ هه‌ێ مه‌ڕوو مه‌ڕوو مه‌ڕوو قڵا قیڕان بێ زوان
ئاگر وه‌ گیان چاخ چووخ
له‌ پێڵه‌ێ به‌رز باوه‌ڕێ
وه‌ ئزن پرسێار هۊر فام
له‌ جا ماڵ مردن خسۊد.
پیره‌ ڕیچه‌رمێ مه‌لێگ
گ دڵ خڵات باوه‌ڕێ
ئڕه‌ێ هامشوو وه‌ ماڵ هه‌ر خوداێگْ وه‌ دڵ دنیه‌ێد نه‌کردۊد
پیره‌ ڕیچه‌رمێ مه‌لێگ
گ واز دله‌و له‌ چه‌قه‌ چناوکه‌ێ
کیل من جه‌ڕ که‌فتن ته‌رمه‌یل فه‌لسه‌فه‌ هاوردۊد؛
***
باێه‌ بنیشتاد ئه‌و شان به‌رز گێێه‌ڕ ققنووس
ئه‌ێ ده‌س له‌ زۊ یه‌ک له‌ ئاسمان
گشت ئه‌زره‌ته‌یل ئاخر وه‌ شه‌ڕ میراتی ققنووس
یه‌ک یه‌ک بچنیاد ئه‌و په‌ڕ داوان.

نمام مه‌له‌یل گشتێ بیاتان
گشتێ ئاژنه‌فتان، گشتێ بیاتان
له‌ ته‌ڵپ خێاڵ ڕی وه‌ ڕاێ خوه‌ێان
ڕه‌نجه‌یل ساڵان وێه‌رده‌ێ ققنووس
بگرتانه‌و گیان.

گشتێ ئه‌ژنه‌فتان، گشتێ بیاتان
تانگکیش خیاڵ گاز واز که‌فتێ
خه‌ون ئه‌زره‌ته‌یل
هۊر خوه‌زیه‌وه‌یل
تاسه‌ێ هه‌ڵوڕیاێ له‌ پێڵه‌ێ چه‌وه‌یل
یه‌ک له‌ یه‌ک جییا له‌ خه‌ڕێ که‌فتێ .
گشتێ بیاتان
گشتێ ئه‌ژنه‌فتان
خزه‌ێ خڕخاڵ ئه‌زره‌تێگ شکیاێ
ملوانکه‌یل وه‌ خۊنه‌و بڕیاێ
گوواره‌ێ له‌ گووش زه‌مانه‌ که‌نیاێ
مه‌رگ زووانێگ له‌ قڵآنگ نریاێ
گه‌رمه‌ شین داڵگه‌یل هه‌ور واران
هۊر هه‌ور زلف هۊل شووڕ واران
له‌ سه‌ر هه‌ڵکه‌نیاێ
وه‌ ده‌سا پێچیاێ
مرواری دییه‌ێ له‌ خۊناو ژنیاێ
هاناێ که‌لاوه‌ێ خاپوور بێ دووس
هاوار خۊن سۊه‌رشک ققنووس
هاوار مه‌لێگ بێ واێه‌ خه‌فتێ
له‌ ژێر ساێ گه‌ردوون کووس له‌ کووس که‌فتێ
چریکه‌ێ مه‌له‌یل هاوار خوه‌ێان
گشتێ ئه‌ژنه‌فتان
گشتێ بیاتان
تا ئاگر بچیاد
له‌ به‌رزی ئاڵآێ باڵْ خێاڵْ بێ تووژ و خه‌وشێ
گشتێ بیاتان
گشتێ ئه‌ژنه‌فتان
هۊر ئازادی چۊنه‌ چۊ هێما
ته‌مۊره‌ ژه‌نێ له‌ په‌رده‌ێ گووشێ
گشتێ بیاتان
گشتێ ئه‌ژنه‌فتان
له‌ ئازای گیان و ئازادی خێاڵ
له ئازای خێاڵ و له‌ ئازادی گیان
په‌ڕێ وه‌و گره‌ێ گوڕ هه‌ڵخسێێه‌ تا هه‌ل کزانان
گیان له‌ دیلامه‌ێ جوه‌رێه‌ر ده‌رچێ
چه‌و له‌ زرکه‌ که‌ر
ماوا وو مه‌ودای پشت دێو جامه‌ێ له‌ێره‌ وه‌ر لاچێ
...
چه‌وگلی گرتێ دییه‌ێ په‌لسه‌فه‌ی خرافات په‌ره‌س
په‌ێ تۊتییاێ چه‌و هه‌وزامات که‌فتێ
مه‌نه‌و ساڕێژێ مس وه‌ تڵا که‌ر
مه‌ڵهه‌م ئه‌و زه‌خم نادیاری نه‌ر

باێه بکردان خوه‌ڵه‌کوو ققنووس
سۊه‌رمه‌ێ چه‌وه‌یل له هسره‌ت مردی
له‌ دۊری خونچه‌ێ سوورێگ وه‌ په‌له‌و
له تاسه‌ێ گوڵیغ له‌ خه‌ڕێ که‌فتێ.
باێه بکردان؛
سۊه‌رمه‌ێ چه‌وه‌یل وهار قه‌ردار
وه‌ دڵ ئیمه
وه‌ چه‌و ئیمه
وه‌ گووش ئیمه
وه‌ سه‌ردی هناس خۊن ڕێژ ئیمه
شاێه‌د نادیار زه‌خمێ ساڕێژ بوو
سه‌ردی هناسه‌ێ که‌سێگ گه‌رمه‌و بوو

هه‌ێ داد...............
پووڕ و په‌پووله‌و ژه‌رژه‌و په‌ره‌ستوو
سه‌ێره‌و بڵبڵ و وناوکه‌و که‌پوو
شه‌مشه‌مه‌کووره‌ک
مه‌لۊچگ
هه‌لوو
گشتێ که‌فتنه‌
شه‌که‌ت له‌ ژیان
په‌ێ واته‌ێ بسات، گشتێ مردنه
گشتێ نه‌زار و به‌دبه‌خت و بیمار
له‌ مردن وه‌ ده‌س ژیان گرفتار

له‌و لاێا؛ ققنووس
ده‌رکه‌فتێ ققنووس
له‌ میلکانه‌وار
وه‌یلان و هه‌ژار
خوه‌ێ تاسه‌ێ گوڵێگ له‌ فه‌سڵ وهار
ژیان له‌ دۊره‌و چارێ لێ ناچار
ده‌روه‌ن وه‌ ده‌روه‌ن
ده‌را وه‌ ده‌را
له‌ پا کۊه‌یل وڵاته‌یل دۊر
گه‌ردێ له‌ منه‌ی چه‌مێگ
سه‌راوێگ
شاێه‌د سه‌نگاوێگ
یا کونه‌ وه‌ کووڵ کیژه‌ ڕێوارێگ.

ئه‌مین ڕه‌حیمی نیژاد - گیلانغه‌رب