[دانه کولانه]

ضرب المثلهای کاملا کردی - ضرب المثلهای قدیمی زبان کردی

نوشته اصلی توسط مهبا

دوستان من توی این ضرب المثل که پرسیدم

مانگه مِرده میره بِریا

گفتن منظور از کلمه میره زندگی زناشویی یعنی اینجا منظور از مانگه یکی از طرفین

زندگی زناشوییه که با مردنش زندگی بریده میشه نمیدونم چقدر این درسته

برای خودم هم جالب بود

نوشته اصلی توسط آناهیتا الهه آبها

آقا کوروش "برا و بش" که ما به کار میبریم تقریبا با چیزی که شما میگین فرق داره
کاربردش برای منطقه ما اینه:دو نفر که تو مالی شریک میشن هر دو باید سهم یکسانی از او مال داشته باشن
چون کاربردش این بوده گفتم معادل داره
معادلشم پیدا کردم
22: براییمان براس، گیفانمان جیاس یا کیسه مان جیاس(jeias)

"له عین پلاوکا (پلاوه کا) فریاد رسکان(ره سه کان) "
خداییش خدا خیرتان بده ای ضرب المثل کاربرد زیاد داره

معادل فارسی اینم جفتیک گا (یا مانگا) له... کاملا درسته

گلی خوشبو در حمام روزی رسید از دست مخدومی به دستم
بدو گفتم مشکی یا عبیری که از بوی دلاویز تو مستم
بگفتا من گِلی نا چیز بودم ولیکن مدتی با گُل نشستم
کمال همنشین در من اثر کرد وگرنه من همان خاکم که هستم


مهبا جان جالبه که میره رو به عنوان زندگی زناشویی گفتن!! ما که میگیم گوساله

ضرب المثل شماره 23:هیچ وقت دو خد لگرد(lagard) ) یا وَگرد گا مردم نژن

24: تاریکه شو له سه ر ایواره دیاره

سلام مرسی از همکاریتون.

اناهیتا اونی که میگی در مورد برا و بش کاملا درسته و در منطقه ما هم کاربرد داره
برا بش خودش یه معنای ظاهری داره همونه که گفتی یعنی دو نفر به طور کاملا منصفانه و معادل با هم از چیزی سهم ببرند به این خاطر بهش میگن برابش که دو تا برادر از یک ارث به طور مساوی میبرند پس هر برا بشی برای هر چیزی به معنای تقسیم مساویشه
این معنای خود برا بش هست
چیزی که من گفتم "فلانی هات و بوه برا بشمان" یعنی یارو از عالم غیب اومد و خودش خودش رو دعوت کرد و با ما سهیم شد
اون کالاهه اون موقعیته اون غذاهه فقط و فقط حق منه و مال منه اون وقت فلان کسک که صد سال یک بار هم پیداش نمیشه یهو اومد و خودش رو قاطی ماجرا کرد .

معادل رفیق بند کیف یا له عین پلاوکا فریاد رسکان یه چیز دیگه هم داریم :

رفیق ناو ماشین (رفیق سر حوض)



چیزی که مهبا خانم گفت هم قابل تامله
منظور مهبا این نبود که میره دقیقا به معنای زندگی هست
معنای ظاهر ضرب المثل و اون کلمه همونیه که اناهیتا گفت منظور مهبا فکر کنم اینه کاربرد این ضرب المثل برای خانواده ایه که یکی از پایه ها و ستونهاش (مادر پدر) رو از دست داده و خانواده متلاشی میشه
که کم هم ندیدیم از این خانواده ها

22: براییمان براس، گیفانمان جیاس یا کیسه مان جیاس(jeias)

بله ما هم دقیقا این رو داریم .
حساب حساب کاکا برادر .

هیچ وقت دو خد لگرد(lagard) ) یا وَگرد گا مردم نژن

خدا ای دسه محتاج او دس نکنه .

آقای خودم نوکر خودم .

توضیح تکمیلیش رو خود اناهیتا خانم بنویسه .

24: تاریکه شو له سه ر ایواره دیاره

سال نکو از بهارش پیداست (که اگه بهار نکو نباشه هم صادقه)


ماهی از سر گنده شود


شبی که بخواد تاریک باشه (ما میگیم تاریکه صلات ) از همون سر شبش معلومه .

منظور کار و اموریه که از همون ابتدای امر مشخصه که چه عاقبتی داره
یا سختی های ادامه راهی از همون ابتدای مسیرش مشخصه
یا میشه طور دیگه ای هم تعبیرش کرد که ضرب المثل دوم من هم بهش بخوره
توی یه اداره ای میری اول پیش رئیس اداره میره برخورد بد و نامناسبی داره و کارت رو انجام نمیده دیگه میفهمی که باقی کارهات رو هم که قراره سایر کارمندها انجام بدن از این بهتر نیست و به مشکل بر میخوری ...
ماهی از سر گنده شود یه ضرب المثل زیبای فارسیه که ایهام داره
هم میشه گنده gande خوندش هم میشه gonde خوندش
میدونین سر ماهی فساد پذیر تر از باقی اعضاشه و زودتر از بقیه قسمتهاش خراب و فاسد میشه میگه ماهی از سر میگنده
سر هم که نماد و نشان قسمت مهم و برجسته بدن و به تعبیری جامعه س
و باز از طرفی در معنای عکس ماهی از سرش گنده (بزرگ ) میشه یعنی سر ماهی بزرگتره از باقی قسمتهای بدنش و این خاصیت دو لبه و پرارزش سر رو داره میگه که هم بزرگتره و میتونه مهم تر باشه هم میتونه فساد پذیر تر باشه ..