[رزیتا]

روزانه 40 هكتار از جنگل های كشور نابود می شود

گزارش؛ كیمیا عبدالله پور: رییس مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران گفت: بر اساس آمار اعلام شده از سوی نهادهای رسمی روزانه 40هكتار از جنگل های كشور نابود می شود و روند تخریب جنگل و مراتع در كشور روند صعودی دارد.

ما مجاز نیستیم زیستگاه ها را نابود كنیم اما روند رفتار ما با طبیعت موجب شد تا نتیجه تخریبی آن حاصل شود و به طور متوسط طبق آماری كه داریم روزانه 40 هكتار از جنگل های كشور نابود می شود ؛ یعنی جنگل زدایی می شود و به چیزهای دیگری كه جنگل نیست تغییر كاربری می دهد.'

اینها بخشی از صحبت های ' محمد امینی ' رییس مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران است كه در مورد وضعیت جنگل ها و روند نابودی محیط زیست بیان كرده است.

وی كه عضو هیات علمی سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج كشاورزی است معتقد است عوامل مختلفی همچون وجود زباله ها ، دامداران ، زمین خواران ، آتش سوزی و بخش كمی در مورد فعالیت های عمرانی باعث تخریب جنگل می شوند.

امینی تاكید دارد باید با برنامه ریزی های علمی و اصولی هم از طبیعت استفاده كنیم هم آنرا حفظ كنیم كه مرز بین این دو بسیار باریك و حساس است و نیاز به تجربه و تحقیقات علمی بسیار دارد.

زیستگاه های طبیعی شامل مرتع ، جنگل و حوزه های آبخیز هستند كه از جنبه های مختلف از جمله فیزیك آن از اهمیت زیادی برخور دارند زیرا می توانند به صورت ذخیره گاهی برای بارش ها و روان آبها عمل كنند و آب و رطوبت مورد نیاز را در خود حفظ كنند.

وقتی به فواید و كارآمدی جنگل ها نگاه می كنیم متوجه می شویم كه دیگر موارد استفاده از این منایع مانند جنبه اقتصادی آن ، ارزش چندانی ندارد در واقع این دو جنبه با هم قابل مقایسه نیستند.



*** هشدار فائو نسبت به تخریب جنگل‏های ایران

سازمان جهانی خوار و بار و كشاورزی (فائو) در گزارشی با عنوان' وضعیت جنگل های جهان' اعلام كرد هر سال 06/0 درصد از جنگل های ایران در آتش می سوزد و 900هزار متر مكعب چوب از قطع درختان تولید می شود.

این گزارش بر پایه آخرین آمار ارائه شده مساحت كل جنگل های ایران را 075/11میلیون هكتار و سرانه جنگل در این كشور را 2/0 هكتار اعلام كرده است.

بر اساس این گزارش مناطق جنگلی جهان با سرعتی نگران كننده در حال نابودی هستند و آتش سوزی یكی از مهمترین علل نابودی جنگل ها در سطح جهان محسوب می شود.

در میان كشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر میزان نابودی مناطق جنگلی در اثر آتش سوزی، ایران در رتبه چهارم قرار دارد. در این منطقه، قزاقستان با بیشترین میزان نابودی جنگل های خود در اثر آتش سوزی مواجه است. به طور متوسط هر سال 179 هزار هكتار در این كشور سوخته می شود.

پس از این كشور الجزایر با 54 هزار هكتار و تركیه با 12 هزار هكتار به ترتیب در رتبه های دوم و سوم قرار دارند.

در ایران نیز هر سال 6500 هكتار از مناطق جنگلی در اثر آتش سوزی نابود می شود. این رقم معادل 06/0 درصد كل مناطق جنگلی ایران است. به این ترتیب هر سال 06/0 درصد از مناطق جنگلی ایران در اثر آتش سوزی از بین می رود.

فائو در ادامه گزارش خود از نظر توجه به توسعه جنگل ها و اجرای طرح های جنگل كاری ، ایران را در رتبه دوم منطقه قرار داده است. تركیه با جنگل كاری 2537 هكتار زمین در سال 2005 فعالترین كشور منطقه در این زمینه شناخته شده است. ایران نیز در این سال 616 هكتار جنگل كاری داشته است كه از این نظر در رتبه دوم قرار گرفته است.

این گزارش كل مناطق جنگلی جهان را 9/3 میلیارد هكتار و سرانه جنگل در جهان را 6/0 هكتار اعلام كرده است. همچنین در سال های 2000 تا 2005 به طور متوسط سالانه 18/0 درصد از سطح جنگل های جهان كاسته شده است.

بر اساس این گزارش در شرایطی كه سرانه جنگل در ایران یك سوم متوسط جهانی است این كشور تقریبا تمامی چوب مورد نیاز خود را از داخل تامین می كند.

فائو میزان تولید چوب در ایران را نزدیك به 900 هزار متر مكعب و میزان واردات این محصول را 84 هزار متر مكعب در سال برآورد كرده است و بدین ترتیب حجم واردات چوب در مقایسه با تولید این محصول رقم ناچیزی است.

همچنین مهدی سنایی نایب رئیس فراكسیون محیط زیست مجلس گفته بود : حجم بالای تخریب جنگلها در ایران، كشورمان را در رده پنجم رتبه ‌بندی كشورهای تخریب ‌كننده جنگل در جهان قرار داده است.در دو دهه گذشته حجم جنگلهای كشور از 18 میلیون هكتار به 12/4 میلیون هكتار رسیده است.

به گفته وی ایران اگرچه جزو 45 كشور صاحب جنگل دنیا است، ولی به علت بالا بودن حجم تخریب جنگل در ردیف پنج كشور نخست تخریب جنگل در جهان قرار دارد.



*** زباله

' امینی ' در ادامه درباره تولید زباله و شرایط جنگل های كشور از لحاظ انباشت زباله گفت: سرانه تولید زباله در كشور به ازای هر نفر یك كیلوگرم است كه 80 درصد این زباله ها قابل تجزیه هستند.

به اعتقاد وی تولید زباله مهم نیست بلكه مدیریت بر آن بسیار مهم است ، مساله ما این است كه بر زباله مدیریت نمی كنیم از این رو مشكلاتی از این بابت برای ما ایجاد می شود.

در حال حاضر 42 محل دفن زباله در كشور وجود دارد كه 38 محل دفن زباله در عرصه های منابع طبیعی مانند داخل جنگل ، مرتع ، آبخیزها و كنار استخرهای طبیعی هستند كه تمام آنها تهدیدی برای طبیعت محسوب می شوند.

امینی می گوید : این زباله ها را كه طبیعت تولید نكرده است اما در هر حال اگر مواد قابل تجزیه باشند طبیعت توان تجزیه آن را دارد البته تا حدی كه در توان خود پالایی طبیعت باشد اما متاسفانه ما شاهد وجود زباله هایی هستیم كه سال های طولانی در طبیعت باقی می مانند و طبیعت توان تجزیه آنرا ندارد.

اگر مواد صنعتی و زباله های بیمارستانی را هم به آنها اضافه كنیم كه در طبیعت رها شده اند ، بدون شك با انواع و اقسام بیماری ها مواجه خواهیم شد.

وقتی این گونه زباله ها در طبیعت رها می شوند پرندگان و حیوانات موجود در جنگل ها از آنها استفاده می كنند و این چرخه همچنان ادامه دارد ، بدون شك این روشتی نادرست است و این روش هر چه بیشتر دوام داشته باشد صدماتش نیز بیشتر خواهد بود.

به اعتقاد رییس مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران ، طبیعت تا حدی توان خود پالایی دارد و می تواند اشتباهات انسان را جبران كند اما در بسیاری از موارد خسارات ما به طبیعت قابل جبران نیست.

در واقع حل شدن مشكل زباله از نقطه تولید تا نقطه بازیافت و یا تجزیه نیازمند یك مدیریت صحیح ، علمی و دقیق است ، خوشبختانه دانش فنی ما به خوبی جوابگوی این نیاز است ، فقط باید از نظر اجرایی ساز و كار آن مهیا شود كه متاسفانه این ساز و كار آماده نشده است.

به گفته امینی ما در چند سال اخیر زباله را رها كرده و یا با دفن كردن آن را از خود دور كرده ایم و این مهم نبود كه بعد از آن چه اتفاقی می افتاد و پس از اینكه میزان زباله ها بر اثر افزایش جمعیت زیاد و به معضلی تبدیل شد تازه به فكر چاره افتادیم ، اما اینجا وسط خط است حالا باید به اول خط برویم و آن را دنبال كنیم و اول خط یعنی همان تفكیك از مبداء.

وی می گوید: روی تولید زباله حرف زیاد است عده ای دور هم جمع می شوند و شهرك های صنعتی ایجاد می كنند در این شهرك ها علاوه بر زباله های خانگی زباله های صنعتی ، پساب ها و گازی نیز تولید می شود ، حال آیا این مجموعه در شهرك های صنعتی مورد ارزیابی قرار می گیرد ؟ به عبارتی مورد مدیریت قرار می گیرند ؟

امروز شاهد تولید زباله های شیمیایی در واحدهای كشاورزی هستیم كه به صورت فلزات سنگین و ماندگار ، آبهای زیر زمینی و سطحی ما را تهدید می كنند و یا اینكه پسماند های كشاورزی آتش زده می شوند كه محیط را آلوده می كنند ، مسائلی از این دست احتیاج به این دارد كه ما در مورد پسماندها یك مدیریت هوشمند منسجم داشته باشیم كه متاسفانه در كشور ما وجود ندارد.

همچنین ' كاظم نصرتی' ، رییس جامعه جنگلبانی ایران گفته بود كه 90 درصد تخلیه زباله و رهاسازی فاضلاب درجنگلهای شمال انجام می شود.

به گفته وی در حال حاضر در حدود 64 درصد از محل های تخلیه زباله در عرصه های جنگلی، 26 درصد در اطراف رودخانه ها و 10 درصد در مناطق مرتعی واقع شده و از آنجا كه رودخانه ها نیز اغلب از مناطق جنگلی می گذرند می توان گفت بیش از 90 درصد از محل های تخلیه زباله در شمال كشور در مناطق جنگلی واقع شده است.

به اعتقاد رییس جامعه جنگلبانی ایران یكی از مهمترین عوامل تخریب عرصه های جنگلی ، تخلیه و دفن غیر اصولی زباله و فاضلاب در این عرصه ها است.

بنابراین عملكرد ما انسان ها و شواهد امر نشان می دهد كه اگر به همین روال پیش رویم در آینده نزدیك دیگر چیزی به عنوان جنگل برای فرزندانمان باقی نخواهد ماند.