03-09-2012
|
 |
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی   |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
(شانۆنامه)كۆڕی قوربانی كردنی سێنێمار ( 5 )
(شانۆنامه)كۆڕی قوربانی كردنی سێنێمار ( 5 )
نووسینی : بارام به‌یزایی
وه‌رگێڕانی له فارسیه‌وه : سه‌لاح محه‌مه‌دی
نوعمان :ئێمه شتێكمان ده‌ئافراند،له سه‌رده‌مێ كه ته‌یار نه‌بوو.
سێنێمار :تۆ خۆیشت ته‌یار نه‌بووی نوعمان،
تۆ خۆت هێشتا شیاوی ئه‌وه‌ی ئه‌تویست نه‌بوی!
نوعمان :من باشترینم ده‌ویست!
سێنێمار :تۆ سووكی نوعمان،تۆ به‌رچاوته‌نگی!
تۆ له شاكان توڕه‌یی فێر بووی نه‌ك به‌خشین!
تو باشترینت ویست،بێ ئه‌وه‌ی خۆت شیاو كه‌ی!
تۆ منت خسته خوار نوعمان وا تۆی سه‌رخست،و ئێسكت شكاند كه هێزم پێدایت.
نوعمان :ئاخ مه‌ڵێ ـ و بیری مه‌كه ـ و له‌گه‌ڵ ئه‌مانه‌یش،به‌ڵێ كردم،و به ده‌ستی خۆ!
و به لۆمه‌كانتان پێده‌كه‌نم!
بۆچ سه‌ر به چۆڵگه‌وه نێم؟ بۆچ خۆم له سارای«با» ون كه‌م؟
سێنێمار ئه‌گه‌ر ده‌ما له من زوڵمی ده‌كردو به پاداشتێ باشتر ـ
خوه‌رنه‌قێ باشتر له‌مه‌ی بۆ ئه‌وانی‌تر ده‌ئافراند!
یه‌كێ :دیسان داخێتر!
هه‌نووكه زوڵمێ له دونیا، كه له خوه‌رنه‌قێ باشتر بێ به‌شه!
یهكێتر :خستنه خوار هونه‌ر نیه نوعمان،
سه‌ر خستن هونه‌ره‌و پێكهێنان!
ئهویتر :هه‌موكه‌س ئه‌توانێ ئهویتر بخاته خوار،به‌ڵام كێیه بتوانێ خوه‌رنه‌ق بێنێته بار؟
نوعمان :ده‌یڵێن‌و پڕ به‌پێس ده‌یڵێن ـ به‌ڵام ببیسن،
له باتی ئه‌و،مانه‌وه هه‌مووی،
باشترین ئه‌سپم،باشترین وشترم،حه‌فتا بزنی بژارده‌ی مێگه‌ڵی بزنه‌كانم.
و كیژۆڵه‌كه‌م،جووانترین له عه‌ره‌بدا!
سێنێمار :بۆ نه‌تهێشت بڕۆم،هه‌رچه‌ن دڵسووتاو،ده‌س سپی!
داخۆ میوانی تۆ نه‌بوم،و بانگهێشتی تۆ،و له سێبه‌ری تۆ؟
وا بزا من خوه‌رنه‌قم نه‌ئافراند،
وا بزا به‌ڵێنی ئه‌و سێحره چاوه‌ت به من نه‌دا،
داخۆ دابی عه‌ره‌به كه میوان ده‌كوژن،بێ تاوان؟
نوعمان :خوه‌رنه‌ق ته‌واو كرابوو،و ئێمه له سه‌ر هاڤی،و چۆڵگه له ژێر پێی مه!
یه‌كێ :ئه‌ی خوه‌رنه‌ق وا له هه‌موو شوێنێكی چۆڵگه‌وه دیاریت،بۆچ ناكرێ نه‌تبینین؟
من سواری وشتری خۆم بووم!
یهكێتر :خوه‌رنه‌ق منی ئه‌دی ـ ئه‌م كه‌شتیه‌ی له وشكایی نیشتوو ـ
من ته‌یاری باده‌وان هه‌ڵكردن بووم!
ئهویتر :ئه‌یانمدی ـ له‌و سه‌ره،
وه‌رگێڕ پێویست نه‌بوو،كه هه‌ر دوو به زمانی شای ئێران ئه‌دوان!
نوعمان :له ئه‌وم پرسی ئه‌توانی هانجی ئه‌مه بئافرێنی. هه‌ر به‌م خاسیه؟
وتم پی سه‌رتر له‌مه نیه له خه‌ونی كه‌سێ،
ته‌نانه‌ت تۆی تو سێنێمار؟ بڵێ ئه‌توانی باشتر له‌مه بئافرێنی؟
سێنێمار :وتم پی به‌ڵێ باشتر له‌مه‌م ده‌ئافراند،
ئه‌گه‌ر پێشتر ده‌مزانی كه پاداشتی من ئه‌وه. جووانی بێوێنه،
وا دیتمه‌وه ئاسكی ون بووم له نیگاهیدا! كۆشكێ،ئه‌مه هیچ لای ئه‌و!
ئه‌م ئه‌گه‌ر به پیشه ده‌مانئافراند ئه‌و به ئه‌وین!
كۆشكێ،رۆژاو ڕۆژ نوێ بێته‌وه وه‌ك رۆژان!
كۆشكێ،سه‌د ره‌نگ وه‌ك په‌ڕی تاووس،
كۆشكێ حه‌وت گومبه‌زو حه‌وت نوهۆم،وه‌ك ئاسمان!
نوعمان :له ئه‌وم پرسی واته باشتر له‌مه‌ت هه‌یه له خه‌یاڵدا؟ واته ئه‌توانی باشتر له‌مه بئافرێنی؟ و سه‌رتر له‌مه؟
سێنێمار :وتم پی به‌ڵێ له مێشكمدا خوه‌رنه‌قگه‌له،
كه مینا ئه‌و سێحره‌چاوه له هیوا ده‌چن.
به‌ڵێ ئه‌گه‌ر زێڕ هه‌بێ‌و كه‌ره‌سه‌و پشتیوان!
نوعمان :پرسیم ته‌نانه‌ت باشتر له‌مه؟
سێنێمار :وتم پی خه‌ون بێ به‌نده‌و بێ كۆتایی.
و نه‌خت‌و پوختی ئاواتی منه.
به‌ڵێ نوعمان ـ ته‌نانه‌ت باشتر له‌مه،
ئه‌گه‌ر زه‌مان زه‌مه‌نی ئه‌دا! بێ تاقه‌تم‌و دڵ له ده‌رووندا ناسره‌وێ،
داخۆ نه‌گه‌یوه‌ته كاتی پاداشتێ كه ده‌تووت؟
نوعمان :و من پاداشتی ئه‌وم دا!
/هاواری تێكڕای هه‌موو،و هه‌موان گوێی خۆیان ده‌گرن/
سێنێمار :رێگه‌یێ درێژ بوو،و ده‌رفه‌تێ له‌وه‌دا
تا بزانم چه‌ن دژوار ده‌مرم.
ئه‌ی ئێوه كه منتان خۆش نه‌ده‌ویست،
ده‌نگی ئێسكه‌كانم له گوێتانا خۆش بوو؟
یه‌كێ :/هاوار ده‌كات/ بۆچ په‌شیوان نه‌بێته‌وه ئه‌وه‌ی چاكه‌ی كرد؟
یهكێتر :/هاوار ده‌كات/ بۆچ په‌شیوان نه‌بێته‌وه ئه‌وه‌ی شتێكی ئافراند؟
ئهویتر :/هاوار ده‌كات/بۆچ په‌شیوان نه‌بێته‌وه ئه‌وه‌ی بیری ده‌كرده‌وه؟
سێنێمار :وتم ئه‌گه‌ر ژیان سه‌ر له نوێ ده‌سپێكه‌م
و دیسان بزانم مه‌رگم له‌و سه‌ره‌یه،كه خۆم ده‌یئافرێنم،
به مه‌رگێ چل جار مردن!
و له هه‌ر خشتێ ئه‌گه‌ر ده‌نگی ئێسكه‌كانم ده‌بیسم،
دیسان خوه‌رنه‌قێ ده‌ئافرێنم هه‌ره به‌رزتر!
به به‌رزی رۆحی مرۆڤ!
نوعمان :نا سێنێمار،ده‌ردی تۆ ئێمه نین!
وه‌ڵڵا ده‌ردی تۆ راس بێژی تۆیه!
بۆچ منت فریو نه‌دا؟
بۆچ نه‌تووت باشتر له‌م خوه‌رنه‌قه ناگونجێ؟
بۆچ نه‌تووت ئافراندن له بیر ئه‌كه‌یت؟
بۆچ نه‌تووت ته‌نیا بۆ توی ده‌ئافرێنم سوڵتانی عه‌ره‌ب،نه‌ك بۆ پاشایێتر؟
سێنێمار :بیرته نوعمان؟
چیرۆكبێژێ هات له ئێران
چیرۆكێ نوێی هێنا،هه‌زار حه‌كایه‌ت!
شه‌واوشه‌و بیانووی له بیر كردنی هیلاكی خوه‌رنه‌قیه‌كان،و دامركانی ئاگری شه‌و!
چیرۆكی شالیارێ كه هه‌رشه‌و كچێ ده‌بووه ژنی،و سبه‌ی سه‌ری ده‌بڕی.
وه‌همێ كه‌وتبووه نێو ژنان،
و كچی گزیر ـ شارزاد ـ له‌م مه‌ترسیه‌دا،به دوای رێگه‌چاره!
كه نۆره‌ی شه‌وی ئه‌و هات، و ئه‌وه‌ی ده‌بێ رووبدا روویدا،
شالیاری هاندا به‌پێی داب،
له ئه‌و چیرۆكێ بخوازێ!
ئیتر،به سێحری چیرۆكان ـ كه بۆ خۆی ده‌یخولقاند ـ و سه‌حه‌ر ـ له نیوه ـ ده‌یبڕیه‌وه،
تیخی جه‌لادی ته‌مایه‌ری خوێنی خۆی هێشته‌وه،تا شه‌وی دوایی،
و تا هه‌زار شه‌و، كه به هه‌زار حه‌كایه‌ت،
هه‌زار گیانی ده‌ربرد!
تۆ نوعمان ـ كوڕی ئه‌مرولقه‌یس ـ ده‌تبیست و ده‌تگوت:
ئێرانی هاشه‌وهوشه كه‌رن! چلۆن سوڵتانێ،
قین وڵامی ئه‌وین ده‌كات،
و میوانی شه‌وی،رۆژ ده‌یكوژێ؟
تۆ منت خوێ نڕشت نوعمان‌و ئێسقان شكاند،كه میوانی ساڵ‌و مانگت بووم!
تۆ منت به ده‌ردی چل‌جار كوشتن،كوشت،
بۆ خزمه‌تێ كه به تۆم كرد!
و وه‌ڵڵا نه‌تده‌كوشت ئه‌گه‌ر خوه‌رنه‌ق ته‌واو نه‌كرابوو،
هه‌ر وه‌ك چیرۆكی شارزاد،كه شالیار،بۆ بیستنی ئاكامه‌كه‌ی،ئه‌وی زیندوو ئه‌هێشته‌وه.
نوعمان :من لۆمه مه‌كه‌ن خه‌ڵكی چۆڵگه!
داخۆ جگه تانه‌و لۆمه شتێكتان به ده‌سته‌وه نیه؟ داخۆ ئێوه نه‌بوون كه باتان كرده قولم تا بیخه‌مه خوار؟
من لۆمه مه‌كه‌ن نه‌خشه‌كانی سه‌ر دیوار!
كه خۆزگا نه‌خشێ وه‌ك ئێوه بووم،
كه ده‌كرا بیسڕیته‌وه‌و سه‌ر له نوێ باشترێ بنه‌خشێنی!
سێنێمار :وتم خۆزگا هه‌ر وایش له تۆ بكرێ كه له من كرا!
هه‌ر وا نه‌ڕۆی كه ره‌وایه!
وتم خۆزگا به پاداشتی هونه‌ر وردو خاش بی!
وتم‌و نه‌مووت،ئه‌و كاته‌ی له نێوان دوو دنیا سه‌ره‌ونخوون ده‌فڕام،
ئاسمان چاوی ده‌قووچاند
و زه‌وی باوه‌شی ده‌كرده‌وه!
نوعمان :ئه‌م هه‌واڵه بۆ كچه‌كه‌م مه‌به‌ن كه په‌لكه‌ی ده‌بڕێت! و گۆنای ئه‌ڕنێ!
ئه‌م هه‌واڵه‌ی بۆ مه‌به‌ن كه ئێخه ئه‌دڕێنێ!
كه له مێژه‌وه قه‌سه‌م‌خۆری بوو!
سێنێمار :وتم له نه‌خشه‌كانی خوه‌رنه‌ق بڕوانه،
ـ له‌و جێگه‌ی كه خه‌ونه‌كانم كێشاوه ـ پیاوێ كه‌وتوه‌ته ژێر پێی فیل!
له خه‌وما دیومه شایێ هاوناوی تۆ،
له به‌ره‌ی به‌ره‌ی تۆ،تاوانی گوناحی تۆ ئه‌داته‌وه!
هێشتا خوه‌رنه‌ق وه‌ك خۆی ماوه كه فیل‌سواره‌كه،شای ئێران، به پاداشتی خزمه‌تێ شا ماقكه‌ر ده‌یخاته ژێر پێی فیل! خۆزگا ئه‌م خه‌ونه نه‌یێته دی،
خۆزگا ئه‌مه ته‌نیا خه‌ونێ بێت ـ نه‌ك نزایێ!
من له ژێر پێی بنێژن كه پێی نه‌نا به سه‌رما! له خوه‌رنه‌ق بمنێژن!
/یاریده‌رانی ره‌شپۆش ته‌رمه‌كه هه‌ڵده‌گرن‌و هێدی‌هێدی رووه‌و درگای خوه‌رنه‌ق ده‌یبه‌ن ـ/
ئهویتر :رۆم له مردنی چركه ناكات،
و ئێران بۆ تۆڵه سه‌ندنه‌وه هه‌ڵناسێت!
یهكێتر :به دایكی جگه نامه‌یێكی بێ نووسه‌ر ناگات!
یه‌كێ :باوكی ناڵه به فارسی ده‌س پێده‌كات!
/ده‌نگی ته‌پڵه‌كان ـ/
نوعمان :كچم قوڕ كه به سه‌رتا و شین له به‌ر كه!
كه ئه‌گه‌ر ئه‌م خه‌ونه بێته دی
ده‌بێ بۆ پاشایێ هاوناوی من،له خێڵی من،له به‌ره‌ی به‌ره‌ی من،خوێن ببارێنین،
كه تاوانی گوناهی من ئه‌داته‌وه!
ئاخ بۆچ مۆغه‌ره‌ی پشتم كه‌وته له‌رزین؟
بۆچ ده‌له‌رزم له‌م گڕه‌ی هه‌تاوه؟
له كوێیه مه‌نزه‌ری كوڕم؟
و ئه‌م خه‌ونه چی بو كه دوێشه‌و
هه‌راسان لێی راچڵه‌كام؟ له كوێی مه‌نزه‌ر؟
نێوی من له بیركه و له مناڵتی مه‌نێ!
و پێویسته بۆ تۆ كه وسیه‌ت بكه‌ی نابێ‌و نابێ مناڵێ له مناڵه‌كانت نوعمان نێو بنێن!
و به بوتانی گه‌وره‌تر قه‌سه‌م
نزات لێ ده‌كه‌م گه‌ر وانه‌كه‌یت!
بینیم فیلێ له دووره وڵاتی هێند باركرا،ئه‌وه‌ی وا رۆژێ له رۆژان له دوای دوو به‌ره فیلێ نێری لێدێته دنیا،تا له ژێر ركێفی شای ئێران بێته حیره،بۆ كوشتنی مناڵێ له مناڵه‌كانم كه قورسایی نێوو گوناهی منی له سه‌ر شانه! ـ ئه‌مه ده‌نگی چیه؟
/ده‌نگی ته‌پڵ‌و شه‌یپووره‌كان ـ سێ‌پیاو به په‌له دێنه‌وه به جل‌وبه‌رگی شه‌ڕكه‌ران،و به ئاڵاكانه‌وه‌ـ/
ئهویتر :ئاخ نوعمان، زستانی ئێران ده‌ستی پێكردووه‌و شای ئێران دێت،
جل‌وبه‌رگ نوێكه‌ن!
یه‌كێ :و داب‌و نه‌ریت!
یهكێتر :بڕوانه زه‌ریا هاتوه‌ته خرۆش!
بڕوانه ئاڵاكانیان كه به سه‌د ره‌نگ ئه‌دره‌وشێت!
یه‌كێ :ئه‌یبیسی ده‌نگی سازه‌كانیان،قریوه‌ی زه‌نگ‌و زه‌نگۆڵه‌و ده‌هۆڵ؟
نوعمان :ئاخ،دێره تا سه‌ر هه‌ڵگرم بۆ بیاوان!
وه‌رن ئه‌هۆی ـ خوه‌رنه‌ق ته‌واوه!
نێوی سێنێمار مه‌به‌ن‌و حه‌كایه‌ت له بیركه‌ن.
له‌م ته‌رمه باس مه‌كه‌ن كه له ناخی خوه‌رنه‌قه!
چیه ئه‌مه؟ هه‌نووكه ده‌نگی پێی فیله‌كان ده‌بیستم! هێمن بنو سێنێمار،
بۆچ هه‌ر له ئێستاوه بۆ مناڵێ له مناڵه‌كانم شیوه‌ن كه‌م؟ به‌ره‌وپیری بڕۆین!
دڵنیام شای ئێران،له بریتی ئه‌م خوه‌رنه‌قه‌ی تۆ ئافراندت،پاداشتێ گرینگم ئه‌دات!
/بێده‌نگی.ده‌نگی سازه‌كان له لوتكه ده‌بڕێته‌وه/
ته‌واو
17/جۆزه‌ردان/1381هه‌تاوی
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
|
جای تبلیغات شما اینجا خالیست با ما تماس بگیرید
|
|