[رزیتا]

تكیه معاون الملك، گنجینه اسطوره و حماسه در انتظار گردشگران نوروزی


كرمانشاه - بدون اغراق می توان تكیه معاون الملك را مهمترین اثر فرهنگی عهد قاجار در شهر كرمانشاه نامید.

به گزارش خبرنگار ایرنا، این تكیه كه در خیابان حداد عادل و در محله قدیمی آبشوران كرمانشاه واقع شده است توسط میرزا حسین خان معین الرعایا در سال 1281 خورشیدی بنا گردیده و شامل سه بخش حسینیه ،زینبیه و عباسیه می باشد.

تكیه در واقع جایی است برای تعزیه‌خوانی (شبیه‌خوانی) و تعزیه‌خوانی، نمایشی است آیینـی ـ مذهبی برگرفته از وقایع كربلا ؛ از این رو تكایا همواره جایگاه ویژه ای در میان ایرانیان شیعه داشته است.
تكیه معاون الملك در كرمانشاه نیز از جمله تكایایی است كه به دلیل ویژگیهای منحصر به فردش جایگاه ویژه ای در میان آثار تاریخی این استان دارد.

این تكیه در سال 1281 خورشیدی به همت حسن معینی، ملقب به معاون‌الملك ساخته شد اما چند سال بعد و در خلال جنبش مشروطه، به این علت كه پناهگاه مخالفان مشروطه شده بود، زیر آتش سلاح‌های مشروطه‌خواهان نیمه‌ویران شد و پس از آرام شدن اوضاع، مرمت و بازسازی گردید.

ساختمان تكیه از حیث معماری بسیار مجلل و در عین حال، بزرگ است و این در حالی است كه به استثنای تكیۀ دولت تهران، غالب تكیه‌ها بنایی ساده داشتند.

آنچه تكیه معاون را بسیار درخور اهمیت ساخته، تصاویر نقش بسته بر كاشی‌های آن است كه به وسیلۀ بزرگ‌ترین هنرمندان آن عصر آفریده شده‌اند و در نوع خود از بهترین نمونه‌های اواخر دورۀ قاجار هستند.

بنا مركّب از یك جلوخان بزرگ، یك حیاط ورودی به نام حسینیه، یك ساختمان گنبد دار میانی به نام زینبیه و یك حیاط بزرگ به نام عباسیه است كه مراسم تعزیه‌خوانی در آن برگزار می‌شده ‌است.

در شرق این حیاط، یك ساختمان دو طبقه نیز ساخته شده‌است كه اكنون به عنوان موزه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگی منحصر به فرد تكیه معاون الملك در كاشی كاری های آن است.

كاشی كاری ها و نقاشی ها دارای سبك ویژه تركیبی است وموضوع آنها مذهبی ، اسطوره ای و تاریخی می باشد كه مهم ترین آنها پرداختن به حماسه كربلا می باشد.

موضوعات دیگری هم مانند تصاویر شخصیت های تاریخی و اسطورهای ایران و همچنین تصاویر علما وروحانیون تاریخ معاصر را شامل می شود.

تكیه معاون الملك راشاید بتوان گنجینه ای از اسطوره ها ، حماسه ها و تاریخ ومذهب ایرانی دانست.

این بنا در سال 1327 هجری قمری به دلیل اینكه محل تجمع دشمنان مشروطه شده بود توسط مشروطه خواهان به توپ بسته و به آتش كشیده شد.

پس از ختم غائله و ترور مرحم معین الرعایا، بازسازی آن مدتها به تعویق افتاد تا اینكه در سال 1320 خورشیدی میرزا حسن خان معاون الملك، حسینیه را از برادرانش خریداری كرده و به مرمت وبازسازی آن همت گماشت.

در سال 1326 هجری شمسی ساختمان مجاور حسینیه را خریداری و قسمت های زینبیه و عباسیه را بدان اضافه كرد.

معاون الملك همان سال آن را وقف برگزاری مراسم مذهبی و سوگواری برای امامان معصوم (ع) كرد و 20 نسخه از وقف نامه را برای علمای نجف، كرمانشاه ، قم و افراد خاندان معینی تقسیم نمود.

معاون الملك در سال 1327 هجری شمسی دارفانی را وداع گفت در قسمت زینبیه به خاك سپرده شد و در سال 1374 هجری شمسی آرامگاه او به طرز با شكوهی توسط استاد حاج محمد شكوهی بازسازی و آیینه كاری شد.

این بنا در سال 1352 هجری شمسی تحویل وزارت فرهنگ وهنر وقت داده شد و از آن زمان تا كنون به صورت موزه از آن بهره برداری می شود.

این اثر در تاریخ 10 آذر 1354 با شمارهٔ ثبت 945 به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

اگرچه امروز بیشتر تكایای قدیمی از میان رفته اند اما در این میان تكیه معاون الملك در كرمانشاه مانند گوهر شب چراغی می درخشد و با حفظ كاركرد اصلی خود ، در ایام محرم كماكان پذیرای خیل عزاداران و عاشقان اهل بیت (ع ) است و در دیگر ایام سال به ویژه نوروز پذیرای بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است.