03-20-2012
|
 |
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی   |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
سیمۆن دۆبوار له ئاوێنه‌ی رۆمانه‌كانی دا
سیمۆن دۆبوار له ئاوێنه‌ی رۆمانه‌كانی دا
( 1 )
مێری ئیوانز
له فارسییه‌وه: ئاره‌زوو مه‌حموودی
سیمۆن دۆبوار له ریزی یه‌كه‌م به‌ره‌ی ژنانی چینی مامناوه‌ندیی ئوروپا دایه كه له سه‌ره‌تای سه‌ده‌ی بیسته‌م سه‌ریان هه‌ڵدا و بۆ فێربوون هیچ له‌مپه‌رێكیان له سه‌ر رێ نه‌بوو. له نموونه‌ی دیكه‌ی ژنی ئه‌م به‌ره‌یه ده‌توانین ئاماژه به هانا ئارێنت و مارگارێن مید بكه‌ین. ئه‌م ژنه پێشڕه‌وانه كه‌سانێكی به‌ئاگا بوون كه باوه‌ڕیان به كێشه‌ی ژن نه‌بوو و خۆیان به ژن نا، به‌ڵكوو به مرۆڤ داده‌نا. ده‌یان ساڵ تێپه‌ڕ بوو تا ئه‌م ژنه پێشڕه‌وانه بۆیان ده‌ركه‌وت كه به هۆی ژن بوونیان بوار و ده‌رفه‌ته‌كانیان به‌رته‌سك كراوه‌ته‌وه. كاتێ سیمۆن دۆبوار له ساڵی 1937 دا یه‌كه‌م كتێبی بۆ چاپ كردن نارده بنكه‌ی چاپی گالیمار له پاریس، به‌رپرسه‌كه‌ی بۆی نووسی كه كتێبه‌كه‌ی بۆ چاپ ناكا، چوونكه ناوه‌رۆكی كتێبه‌كه بۆ ژنێكی نووسه‌ر گونجاو نییه. دۆبوار ورده‌ورده بۆی ده‌ركه‌وت كه دنیای خۆی و سه‌رله‌به‌ری دنیا، پیاوانه‌یه. به‌دواداچوونی ئه‌و پرسیاره كه بۆچی وه‌هایه، بوو به هۆی چاپی كتێبی ره‌گه‌زی دووه‌م له ساڵی 1949 كه به یه‌كێك له گرینگترین به‌رهه‌مه فێمینیستییه‌كانی سه‌ده‌ی بیسته‌م له قه‌ڵه‌م ده‌درێ.
دۆبوار دواتر گووتی: هه‌نووكه ده‌زانم كه ئه‌گه‌ر بمه‌وێ خۆم پێناسه بكه‌م، یه‌كه‌م شتێكی كه ده‌بێ ئاماژه‌ی پێ بكه‌م ئه‌وه‌یه كه من ژنم.
ئه‌و له كتێبه‌كه‌ی دا نیشانی دا كه رۆیشتنی ژنان له په‌ڕاوێزی ئه‌م دنیایه‌ی ته‌واو پیاوانه‌یه و هاتنیان بۆ ناوه‌ند (ی دنیا) رێگه‌یه‌كه یه‌كجار پڕ له كۆسپ و دوور و درێژ.
دۆبوار له ره‌گه‌زی دووه‌م دا ئه‌مه‌ی ده‌رخست كه له گۆڕه‌پانی ژیان دا كه‌س ژن به به‌ڕێوه‌به‌ر و بناس دانانێ، به‌ڵكوو به هۆی ژن بوونیان گه‌یشتوونه‌ته وه‌ها ئاستێكی نزم كه ته‌نیا وه‌ك كه‌ره‌سه و بابه‌تی ناسین سه‌یر ده‌كرێن.
ژنان به بێ سه‌رنجدان به راده‌ی په‌روه‌رده بوون و چینی كۆمه‌ڵایه‌تی یان ره‌نگی پێست هه‌میشه ژنن، هه‌ر وه‌ك چۆن هه‌موو پیاوێك له پله‌ی یه‌كه‌م دا پیاوه. پیاوان یاسا داده‌ڕێژن، ژنان ده‌بێ پابه‌ندی یاسا بن. پیاوان نۆرمه‌كان ده‌ست نیشان ده‌كه‌ن. ژنان له‌گه‌ڵ نۆرمه‌كان جیاوازییان هه‌یه. پیاو ره‌سه‌نه، ژن ئه‌وی تره. دۆبوار، فه‌یله‌سووف، ئه‌دیب، ره‌خنه‌گر و له هه‌مووان زیاتر رۆماننووسێكی گه‌وره‌یه. له سه‌رده‌می گه‌نجی دا رووی كرده ئه‌ده‌بیات و سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی ژیانی پڕ كێشه و لێواولێو له بیر و ئه‌ندێشه و ره‌نگاوڕه‌نگی و به‌سه‌رهات بوو به‌ڵام تا كۆتایی ته‌مه‌نی، ئه‌ده‌بیات بوو به هه‌وێنی سه‌ره‌كی ژیانی. خۆی ده‌ڵێ نووسین به‌لایه‌وه زیاتر له هه‌موو كار و ئه‌زموونێكی دیكه شادیی بۆ به‌دیاری هێناوه.
رۆمانه‌كانی دۆبوار پرسی جۆراوجۆری سیاسی، كۆمه‌ڵایه‌تی، فكری، فه‌لسه‌فی و ئه‌خلاقی وه‌خۆ ده‌گرێ. به‌ڵام زیندووترین و له‌بیرنه‌كراوترین به‌شی رۆمانه‌كانی دۆبوار له‌و ژنان ده‌كۆڵێته‌وه كه به ره‌نج و ئازاره‌وه تێكه‌ڵاوی ئه‌شق بوون. دۆبوار له كتێبی بیره‌وه‌رییه‌كان كه له چوار به‌رگ و له نێوان ساڵانی 1958 تا 1972 دا بڵاو كرایه‌وه زۆر ورده‌كاریی له ژیانی خۆی وه‌كوو ژن دركاندووه.
سیمۆن دۆبوار خۆی ده‌ڵێ كه ئامانجی سه‌ره‌كی له نووسینی بیره‌وه‌رییه‌كان ناسینی جۆری ژنانه بوونییه‌تی. ئالبێر مێمی كه یه‌كێكه له ره‌خنه گرانی به‌ناوبانگی به‌رهه‌مه‌كانی دۆبوار له كتێبه‌كه‌ی دا ده‌نووسێ:
( كتێبی ) بیره‌وه‌رییه‌كان له په‌نای ره‌گه‌زی دووه‌م: چیرۆكی سه‌فه‌رێكی تاكی ده‌گێڕێته‌وه، سه‌فه‌ری ژنێك به‌ره‌و رزگاریی راسته‌قینه و ئه‌مه وای كرد به‌رهه‌مه‌كه‌ی ببێته یه‌كێك له گرینگترین پرۆژه فێمینیستییه‌كان.
گرینگی ئه‌م كتێبه له‌وه‌دا نییه كه مۆدێلێك بۆ به‌دواداچوون یان رێچاره‌یه‌ك بۆ كێشه‌ی ژن بوون ئاراسته ده‌كات، به‌ڵكوو گرینگییه‌كه‌ی له‌وه دایه كه نموونه‌یه‌كی سه‌ركه‌وتوو ده‌خاته به‌رده‌ست. نموونه‌ی كچێك كه له ته‌نگه‌ژه‌ی ژنانه بوون و ئه‌وی تر بوون رایكرد، ئافراندنی هه‌ڵبژارد و رزگار بوو.
به قسه‌ی دۆبوار رۆمانی میوان تا راده‌یه‌كی زۆر له ژیاننامه ده‌چێ و له‌وێدا ئێره‌یی بردن به كچێك كه وه‌كو منداڵی خۆی قبووڵی كردووه و تا گه‌یشتن به كۆتاییه‌كی تاڵ، زه‌ق ده‌كاته‌وه.
ماندارنه‌كان له هه‌مانكاتدا كه پڕه له بابه‌تی كۆمه‌ڵایه‌تی و هزری، چیرۆكی ژنێك ده‌گێڕێته‌وه كه ئه‌شق ده‌بێته هۆی له‌ناوچوونی. وێنه جوانه‌كان باسی گه‌نده‌ڵی سه‌رمایه‌داری و چۆنییه‌تی روانگه‌ی وێرانكه‌ر و سووكایه‌تی پێكردنی ده‌زگاكانی راگه‌یاندن به ژن ده‌كات و هه‌روه‌ها له ناهومێدی ژنێك وه‌ك دایكێكی گه‌نج و حوان و سه‌ركه‌وتوو ده‌دوێ كه له ناكاو پێده‌زانێ ژیانی بێهووده و بێ‌به‌هره‌ی هه‌یه و هه‌موو په‌یوه‌ندییه‌كانی له ئاستێكی ته‌سك دایه. له كۆتایی دا ژنی دۆڕاو چیرۆكی تاڵی ژنێكه كه مێرده‌كه‌ی به‌جێی دێڵێ. گه‌رچی رۆمان و ئه‌زموونه تایبه‌ته‌كانی دۆبوار زۆر لێك ده‌چن به‌ڵام ناتوانین چیرۆكه‌كانی به راپۆرتی ئه‌زموونه تایبه‌تییه‌كانی دابنێین.
دۆبوار له چیرۆكه‌كانیشی دا وه‌ك به‌رهه‌مه‌كانی دیكه‌ی هه‌وڵ ده‌دات رای خۆی سه‌باره‌ت به كێشه بنه‌ڕه‌تییه فه‌لسه‌فییه‌كان ده‌رببڕێ. له ئه‌زموونه مرۆڤایه‌تی و تایبه‌تییه‌كان كه‌ڵك وه‌رده‌گرێ تا له سه‌ر كێشه ئه‌خلاقییه‌كان بدوێ. دۆبوار به كه‌ڵك وه‌رگرتن له ئه‌ده‌بیات و به‌تایبه‌ت له رۆمان، چۆنییه‌تی سه‌رهه‌ڵدانی كێشه‌كان و شێوازی چاره‌سه‌ركردنیان ده‌خاته روو.
تاقمێك له ره‌خنه‌گران دۆبوار به‌مه تاوانبار ده‌كه‌ن كه نووسراوه‌كانی له راده‌به‌ده‌ر شه‌خسین. به‌ڵام مارگارێت واڵتێرز پێی وانییه، به‌ڵكوو به‌پێچه‌وانه پێی وایه دۆبوار له به‌رهه‌مه‌كانی دا به ته‌واوی خۆی ئاشكرا ناكا، سه‌باره‌ت به سه‌رده‌می منداڵی و ره‌گه‌زی خۆی راشكاوانه نادوێ، له باره‌ی شێتی، خه‌ون و هه‌رچه‌شنه توندڕه‌وییه‌ك بێده‌نگ ده‌بێ. دۆبوار له دوایین ساڵه‌كانی ته‌مه‌نی له وتووێژێك دا له‌وه به‌داخ بوو كه له سه‌ر هه‌ندێ كێشه به راده‌ی پێویست راشكاوانه نه‌دواوه.
دۆبوار پێی وایه ژنان بۆ ئه‌وه‌ی به ئازادی بگه‌ن ده‌بێ خاوه‌نی ئیش بن، له كۆت و به‌ندی ژیانی ناو بنه‌ماڵه دوور بكه‌ونه‌وه. به‌م چه‌شنه دۆبوار به داهاتووی ئه‌و ژنه سی و چه‌ند ساڵه‌یه كه سێ منداڵی هه‌یه و پله‌ی خوێندنی له خواره‌وه‌یه یان ئه‌و كچه گه‌نجه‌ی كه بێجگه‌له ئیش كردن له كارخانه و زه‌ماوه‌ند كردن ناتوانێ هیچی تر بكا هیوابڕاو ده‌بێ و رێچاره‌یه‌كیش ئاراسته ناكا. نووسینه‌كانی دۆبوار له سه‌ر كێشه‌ی ژنان زۆر به‌بایه‌خن. به‌ڵام وێده‌چێ سه‌رنج ناداته ئه‌و ژنانه‌ی له باری بارودۆخ و رۆحییه‌وه تێك ده‌ڕوخێن. له رۆمانه‌كانی دا كاتێ له باره‌ی ژن و مێرد و دایكانه‌وه ده‌نووسێ شێوازی ساردی راپۆرتێكی پزیشكی زاڵ ده‌بێ. به‌ڵام به بڕوای واڵتێرز كورته رۆمانی مه‌رگی ئارام كاریگه‌رترین و به‌هه‌ست ترین چیرۆكی دۆبواره، چوونكه له‌و رۆمانه‌دا دۆبوار له‌گه‌ڵ هه‌ستی جۆراوجۆر رووبه‌ڕوو ده‌بێته‌وه كه ناتوانێ لێكدانه‌وه‌یه‌كی مه‌نتقییان له سه‌ر بكا. واته ئه‌شقێكی بێ‌هیوا و ناسینێك كه به‌هۆیه‌وه جارێكی تر سه‌رده‌می منداڵی ده‌دۆزێته‌وه و مه‌رگی خۆی ده‌بینێ. دۆبوار له ساڵانی كۆتایی ته‌مه‌نی دا ناڕه‌زایه‌تی خۆی له به‌رامبه‌ر ئه‌و ره‌خنه‌گرانه ده‌ربڕیوه كه به‌رده‌وام جه‌ختیان خستۆته سه‌ر په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان دوو ره‌گه‌ز كه له به‌رهه‌مه‌كانی دا هه‌یه و لایه‌نه‌كانی تر و به‌تایبه‌ت كێشه‌ی فه‌لسه‌فی و سیاسیی نێو رۆمانه‌كانی وه‌به‌رچاو نه‌گیراون. ئه‌م ناڕه‌زایه‌تییه جێی سه‌رنجه، چونكه شاهیدی هه‌ڵوێستی دژ به ژنی كۆمه‌ڵگه‌ی پیاو سالارییه و ته‌نانه‌ت فه‌یله‌سووفێكی گه‌وره وه‌ك سیمۆن دۆبوار كه ساڵانێكی زۆر مامۆستای فه‌لسه‌فه بووه به شیاوی ئه‌وه نازانێ له سه‌ر گرفته فه‌لسه‌فی و سیاسییه‌كان بدوێ.
وێنه‌ی دۆبوار فه‌یله‌سووفی ئیگزیستانسیالیست به‌رده‌وام له ژێر نسێی ژان پۆل سارتێر دا بزر ده‌بێ. ئه‌مه له حاڵێكدایه كه ته‌نانه‌ت تاقمێك پێیان وایه كه دۆبوار قوتابی سارتێر نییه به‌ڵكوو داهێنه‌ری ئیگزیسته‌نسیالیزمی فه‌رانسییه و سارتێر قه‌رزداری بێ‌ئه‌مه‌گی ئه‌م بیرۆكه‌یه‌یه.
سه‌باره‌ت به راست و درۆی ئه‌م بانگه‌شه‌یه كه دۆبوار بۆخۆشی هیچ كات ئاماژه‌ی پێ‌نه‌كردووه نادوێین. دۆبوار هه‌میشه و راشكاوانه‌سارتێری به خاوه‌نی زه‌ینێكی داهێنه‌ر قبووڵ ده‌كرد و له به‌راورد له‌گه‌ڵ خۆی له ئاستێكی زۆر به‌رزتری داده‌نا. به‌شێك له فێمیسته‌كانی سه‌رده‌م له‌م بابه‌ته‌شه‌وه ره‌خنه‌یان لێ گرتووه. به‌ڵام باسكردنی ئه‌م كێشانه نیشانده‌ری ئه‌وپه‌ڕی گرینگی دۆبواره. دۆبوار له رۆمانه‌كانی دا زۆر یه‌ك له ئه‌ندێشه فه‌لسه‌فی و ئیگزیسته‌نسیالیستیه‌كانی روون كردۆته‌وه، بۆ وێنه روانگه‌ی ئه‌و بۆ مه‌رگ:
له راستی دا پرسی ته‌وه‌ریی گشت چیرۆكه‌كانی دۆبوار كه هه‌ڵگری كه‌ڵكه‌ڵه‌ی سیاسی، میتافیزیكی و جوانی ناسانه‌ی ئه‌وه نیشانده‌ری دژوازی مه‌رگه. ژیان دوو هه‌قیقه‌تی سه‌ره‌كییه كه ده‌بێ هاوكات له‌گه‌ڵی رووبه‌ڕوو بینه‌وه و بێجگه‌له ئه‌م دوانه هیچ هه‌ڵبژاردنێكی تر نییه: شادمان له بوون و ترس له مه‌رگ.
دۆبوار له هه‌موو به‌رهه‌مه‌كانی دا رای خۆی له سه‌ر ئازادی ده‌رده‌بڕی. به بڕوای ئه‌و ئازادی بارودۆخێكه كه مرۆڤ خۆی پێكی دێنێ. له‌وانه‌یه مرۆڤه‌كان له بارودۆخێكی دژوار و به‌رته‌سك دا بژین به‌ڵام هه‌میشه ده‌رفه‌تی ئه‌وه‌یان هه‌یه له نێوان ئازادی و كۆیله‌بوون دا یه‌كیان هه‌ڵبژێرن. رۆمانه‌كانی مێوان و خوێنی دیتران په‌یامی تاكخوازییه‌كی بێ‌سنوور ده‌گه‌یه‌نێ. فه‌زای ناو رۆمانی خوێنی دیتران فه‌زای سه‌رده‌می پاریسی داگیر كراوه و ده‌چێته ریزی رۆمانی خۆڕاگرییه‌وه. به‌ڵام كه‌سایه‌تییه‌كانی ناو رۆمانه‌كه وه‌كوو تاك له بڕیاردانی ئه‌خلاقی زۆر به‌توانان. له‌و دوو رۆمانه‌دا زۆربه‌ی كه‌موكورتییه‌كانی ئیگزیسته‌نسیالیزم وه‌ك سیستمێكی ئه‌خلاقی خۆ ده‌نوێنن. له راستی دا قه‌یرانێك كه پێكهاته‌ی حه‌زی تاكه بۆ ئازادی و رووبه‌ڕوو بوونه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ مافی خه‌ڵكان، هه‌وێنی سه‌ره‌كی سێ رۆمانی ئیگزیسته‌نسیالیستی دۆبواره، واته میوان، خوێنی دیتران و هه‌موو ده‌مرن.
كتێبی هه‌موو ده‌مرن بانگه‌وازی دۆبواره بۆ به‌ڵێنی كۆمه‌ڵایه‌تی و ده‌ربڕینی ئه‌وه‌ی كه مرۆڤ وه‌ك تاك ته‌نیا كاتێ ئازاده كه ئاماده بێ بۆ مافه‌كانی ئه‌وانی دیكه خه‌بات بكا. به‌ڵام دۆبوار له خوێنی دیتران دا باسی گرفته‌كانی ئه‌و به‌ڵێنه ده‌كات. بۆ وێنه خه‌بات بۆ به‌ده‌ستهێنانی ئازادی بۆ ئه‌وانی تر جاری وایه ده‌بێته هۆی هه‌ڕه‌شه یان له‌ناوچوونی ژیانی ئه‌و خه‌ڵكانه‌ی بۆ پاراستنی مافه‌كانیان تێده‌كۆشن. دۆبوار گه‌رچی له ماوه‌ی ژیانی دا كۆمه‌ڵگه‌ی سه‌رمایه‌داریی په‌سند نه‌كرد، به‌ڵام هیچ كات له بزووتنه‌وه‌ی چه‌پ دا به پێگه‌یه‌كی سیاسی نه‌گه‌یشت.
ئان ویت مارس له كتێبه‌كه‌ی خۆی‌دا وه‌بیرمان دێنێته‌وه كه دۆبوار ته‌نیا له روانگه‌ی ئه‌خلاقییه‌وه و به سه‌رنجدانێكی تایبه‌ت به ئازادی سیاسه‌ت دێنێنه ئاراوه.
دۆبوار ئه‌و كاته‌ی سه‌ركوت پێناسه ده‌كا و زۆر سه‌رنج ناداته بارودۆخی مادی و سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی هه‌ست به هاوخه‌مییه‌كی یه‌كجار زۆر له‌گه‌ڵ چینه چه‌وساوه‌كان ده‌كات به‌ڵام له به‌رهه‌مه‌كانی دا ئه‌مه نیشان نادا كه زۆربه‌ی مرۆڤه‌كان ده‌رفه‌تی هه‌ڵبژاردنی شێوازێكی تایبه‌ت له بوونیان نییه.
وه‌ها رووبه‌ڕوو بوونه‌وه‌یه‌ك له راسپارده‌كانی بۆ ژنانیش دا ده‌بیندرێ. له ره‌گه‌زی دووه‌م دا به ژنان راده‌سپێرێ خۆیان چاره‌نووسیان دیاری بكه‌ن، به‌ڵام روون نییه ئه‌و ژنه‌ی له بارودۆخێكی سه‌ركوتكراو دا گه‌شه‌ی كردووه چۆن ده‌توانێ چاره‌نووسی خۆی دیاری بكا. قه‌ت به تێروته‌سه‌لی له سه‌ر چالاكی و نووسراوه سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كانی دۆبوار قسه نه‌كراوه. ئه‌م راستییه تا راده‌یه‌ك له‌مه‌وه سه‌رچاوه ده‌گرێ كه دۆبوار چاخی خۆی دا نه‌چۆته نێو رێكخراوه و دامه‌زراوه سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كانه‌وه. له به‌رهه‌مه‌كانیشی دا زۆر به كه‌می شوێن پێی ئه‌م كۆبوونه‌وه و ناوه‌ند و رێكخراوه سیاسییانه ده‌بیندرێ.
سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی ئه‌و یه‌كێكه له به‌ناوبانگترینی ئه‌و كه‌سانه‌ی له به‌رامبه‌ر شه‌ڕی ئه‌لجه‌زاییردا ناڕه‌زایه‌تی ده‌ربڕی و له دامه‌زرێنه‌رانی گۆڤاری Les Temps Modernes (ئه‌م گۆڤاره گۆڤارێكی سیاسی و خاوه‌ن رێبازێكی دژ به داگیركه‌ریی ـ سوسیالیستی و دژ به گۆلیستیه) بووه، به‌ڵام له نووسراوه‌كانی دا ژیانی به كرده‌وه‌ی سیاسی نابیندرێ. بیر و باوه‌ڕه سیاسییه‌كه‌ی بوێرانه و پێشه‌نگانه‌یه. ئه‌مه‌ش به‌رهه‌می ئه‌زموونی پراكتیكی نێو رێكخراوه سیاسییه‌كان نییه. خوێنی دیتران كه له سه‌رده‌می شه‌ڕی دووه‌می جیهانی دا نووسراوه له یه‌كه‌م رۆمانه‌كانی خۆڕاگرییه و له كتێبی ماندارنه‌كان دا بارودۆخی كۆمه‌ڵگه‌ی رۆشنبیری فه‌رانسه به وردبینی و لێهاتووییه‌كی یه‌كجار زۆره‌وه خراوه‌ته روو. هه‌موو ده‌مرن رۆمانێكه سه‌باره‌ت به شازاده‌یه‌كی ئیتالی كه به ژیانێكی تاهه‌تایی مه‌حكووم كراوه و ئه‌وه نیشان ده‌دات كه ته‌نیا مه‌رگه بایه‌خ به ژیان ده‌به‌خشێ. دۆبوار به ئه‌ركی كۆمه‌ڵایه‌تی و سیاسی خۆی له نووسیندا ده‌زانی. له‌وانه‌یه ئه‌و به‌شه له نووسراوه‌كانی دۆبوار كه باسی ئه‌ندێشه فه‌لسه‌فی و كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان ده‌كا پێشوازی كه‌می لێكرابێ. به‌ڵام كتێبی ره‌گه‌زی دووه‌م و به‌رهه‌مه‌كانی دیكه‌ی دۆبوار كه سه‌باره‌ت به په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان دوو ره‌گه‌زه سه‌رنجی هه‌مووانی راكێشاوه و هه‌ر ئه‌مه‌ش بۆ هه‌رمانی دۆبوار به‌سه.
دۆبوار له ره‌گه‌زی دووه‌م و هه‌روه‌ها له نووسراوه‌كانی دیكه‌ی دا ژنێكه كه له سه‌ر ژنان ده‌نووسێ، ئه‌وه‌ش له حاڵێكدایه كه پیاوان ئه‌م ژنه‌یان په‌روه‌رده كردووه و بۆ ماوه‌یه‌كی زۆر له‌گه‌ڵیان ژیاوه. ده‌كرێ نێوی ژیانی سه‌ڵت بوون له سه‌ر ژیانی تایبه‌تیی دۆبوار دابنێین. به بڕوای زۆربه‌ی ره‌خنه‌گرانی فێمینیزم ئه‌م لایه‌نه‌ی ژیانی دۆبوار زۆر گرینگه و نیشانی ده‌دات چۆن فێمینیزمی ئه‌م ژنه لێهاتوو و نوخبه‌یه نموونه به‌هاكانی پیاو سالارانه‌ی پێوه دیاره و ئه‌مه‌ش دواتر بووه هۆی ئه‌وه‌ی له لایه‌ن لایه‌نگرانییه‌وه بكه‌وێته به‌ر شك و گوومانه‌وه و حاشای لێبكرێ.
له راستی دا دۆبوار به ژنانی راسپارد ئاكار و به‌های پیاوانه فێر بن و به‌كاری بێنن. دۆبوار توێژینه‌وه‌كانی خۆی له سه‌ر بنه‌مای به‌ها و ده‌ستووره بنه‌ڕه‌تییه‌كانی ئیگزیسته‌نسیالیستی دامه‌زراند. ئه‌م باوه‌ڕه كه ده‌بێ ژنان دژ به ژێرده‌ستی خۆیان خه‌بات بكه‌ن و له دنیای گشتی پیاواندا پێگه‌یه‌كی سه‌ربه‌خۆیان هه‌بێ له لایه‌ن سیمۆنه‌وه په‌ره پێدرا. به‌م جۆره دۆبوار ژێرده‌ست بوونی ژنان وه‌ك راسته‌قینه‌یه‌ك قبووڵ ده‌كا و پێی وابوو كه خه‌بات كردن به دژی ئه‌م ژێرده‌ست بوونه ره‌تكردنه‌وه‌ی ژنانه بوونی سوننه‌تی و له هه‌مان كات دا قبووڵ‌كردنی بایه‌خ و ئه‌ندێشه‌كانی پیاوانه‌یه. تاقمێك له سه‌ر ئه‌و باوه‌ڕه‌ن رۆمانه‌كانی دۆبوار به سانایی ئه‌مه نیشان ده‌ده‌ن كه نووسه‌ر فه‌رانسی، سۆسیالیست و فه‌یله‌سووفه، به‌ڵام به‌ڵگه‌ی زۆر كه‌م به‌ده‌سته‌وه‌یه كه نیشان بدا ئه‌م به‌رهه‌مانه نووسینی ژنێك یان فێمینیستێكه و ئه‌گه‌ر ئه‌و ره‌گه‌زی دووه‌م ی نه‌نووسیبایه هیچ كات به شووناسێكی فێمینیستی نه‌ده‌گه‌یشت.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
|
جای تبلیغات شما اینجا خالیست با ما تماس بگیرید
|
|