سورهتی المائدة - ( 1 )
قورئانی پیرۆز " كوردی "
سورهتی المائدة - تعداد آیات 120
( 1 )
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ ۚ أُحِلَّتْ لَكُم بَهِيمَةُ الْأَنْعَامِ إِلَّا مَا يُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَأَنتُمْ حُرُمٌ ۗ إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ
( 1 )
ئهی ئهوانهی باوهڕتان هێناوه، بهئهمهک و بهوهفا بن بهرامبهر بهڵێن و پهیمانهکانتان، (خواردنی گۆشتی) ماڵات (مهڕو بزن و گاو وشتر) بۆتان حهڵاڵ کراوه، بێجگه لهوانهی که بهسهرتاندا دهخوێنرێتهوه (لهم سوورهتهدا)، لهکاتێکدا ڕاوتان بۆ حهڵاڵ نیه که له ئیحرامدان، (ئهم سنوورانه فهرمانی خوایه) بهڕاستی خوای گهوره فهرمان دهدات به ههر شتێک که بیهوێت.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّن رَّبِّهِمْ وَرِضْوَانًا ۚ وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا ۚ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُوا ۘ وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ( 2 )
ئهی ئهوانهی باوهڕتان هێناوه دهستکاری دروشمهکانی خوا مهکهن و ههڵی مهوهشێننهوه (بهتایبهت دروشمهکانی حهج و عهمره) ههروهها مانگهکانی حهرام (که: ڕجب، ذوالقعدة، ذوالحجة، محرم)ن، تێکی مهدهن و ئهو قوربانیهش که دهکرێت (مهرجهکانی مهشێوێنن) و ئهو ملوانکانهی (دهکرێته ملی ئاژهڵ، که نیشانهیه بۆ ئهوهی خاوهنیان بڕیاریداوه بکرێن بهقوربانی) لێی مهکهنهوه و ڕێگه لهوانه مهگرن که دێن بۆ (طواف)ی کهعبهو لهکاتێکدا بهئومێدی فهزڵ و ڕهزامهندی خوان، کاتێک ئیحرام دهشکێنن، ئهوه بۆتان ههیه ڕاو بکهن، ههروهها دوژمنایهتی و ڕقهبهرایهتی کهسانێک که نهیانهێشت کاتی خۆی (طواف)ی کهعبه بکهن، مهکهنه هۆی دهستدرێژی و بهرپاکردنی ناخۆشی، یارمهتی و کۆمهکیی یهکتر بکهن لهسهر چاکهو خواناسی، نهکهن یارمهتی وکۆمهکی یهکتر بکهن لهسهر گوناهو دهستدرێژی، له خوا بترسن و پارێزکار بن، چونکه بهڕاستی خوا زۆر بهتوندی تۆڵه دهسێنێت.
حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ۚ ذَٰلِكُمْ فِسْقٌ ۗ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ ۚ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا ۚ فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ ۙ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
( 3 )
لهسهرتان حهرام کراوه خواردنی گۆشتی مردارهوه بوو، خوێن، گۆشتی بهراز، ههروهها ئهو ماڵاتهش که سهر دهبڕدرێن و ناوی غهیری خوای لهسهر دهبرێت و ماڵاتی خنکاویش، ئهوهش که به ئازارو لێدان مردار بۆتهوه، ئهوهش که دهکهوێته خوارهوه، ئهوهش که بهلێدانی ماڵاتێکی تر مردار بووبێتهوه، ئهوانهش که دڕنده پالاماری دابن و لێی خواردبن مهگهر فریای چهقۆ کهوتبن، (ههر حاڵهتێک لهوانهی باسکرا ئهگهر به چهقۆدا بگات حهڵاڵه)، ههروهها حهرام کراوه خواردنی گۆشتی ئهو ماڵاتانهی لهو شوێنانهدا سهر دهبڕدرێن که هاناو هاواری بۆ غهیری خوا تێدا دهبرێت، ههروهها حهرامه لهسهرتان داوا کردنی چارهنووستان بههۆی (الأزلام) وه، وهکو ئهو شتانهی که له ڕێگهی ههڵدانی زارهوه دهست بکهوێت و فاڵگرتنهوه، بورجهکان، قاوه گرتنهوه،... هتد) ئهو جۆره کردارو ڕهفتارانهتان سهرپێچی و دهرچوونه له (فهرمانی خوا)، جا ئهمڕۆ (که ڕۆژی عهرهفهیه) کافران نائومێد بوون له دین و ئاینی ئێوه (ئیتر ناتوانن زاڵ بن بهسهرتانداو ههرگیز نووری خوایان بۆ ناکوژێتهوه) کهواته لهوانه مهترسن، بهڵکو ههر له من بترسن، ئهمڕۆ ئاین و بهرنامهکهتانم بهکۆتایی گهیاندو نازو نیعمهتی خۆمم بۆ تهواو کردن و ڕازیم بهوهی که ئیسلام ببێته بهرنامهو دین و ئاینتان (جا لهگهڵ بڕیاردانی ئهو شتانهدا که حهراممان کردووه) ههر کهس ناچار کرا له گرانیی و برسێتیدا (مهترسی ئهوهی ههبوو بمرێت) دهتوانێت لهو شتانه بخوات که حهراممان کردووه (بهمهرجێک دهست درێژکار نهبێت و بهئارهزوو ژهمی زۆری لێ نهخوات) و خۆی تووشی گوناهو تاوان نهکات، ئهوه بهڕاستی خوا لێخۆشبووهو میهرهبانه (بۆ ئهو جۆره حاڵهتانه).
يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ ۖ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ ۙ وَمَا عَلَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ ۖ فَكُلُوا مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ ( 4 )
ئهی محمد (صلی الله علیه وسلم) پرسیارت لێدهکهن چی حهڵاڵکراوه بۆیان؟ پێیان بڵێ: ههرچی خۆراکی چاک و پاکه بۆتان حهڵاڵ کراوه، ئهوهش باڵندهو تانجی شکاری بۆتان ڕاو دهکهن و فێرتان کردوون (بێگومان خوا توانای بهخشیووه به مرۆڤ بتوانێت مهشق بکات بهگیانداران و فێریان بکات ڕاوی بۆ بکهن بهتایبهتی تانجی)، ده بخۆن لهوهی بۆتان دهگرن و ناوی خوای لێ بهێنن کاتێک بهڕهڵای دهکهن و کاتێک لێی دهخۆن، ههر له خوایش بترسن و پارێزکاربن (ئهی ڕاوچیهکان)، بهڕاستی خوا بهخێرایی لێپرسینهوه ئهنجام دهدات (ووردو درشتی کردارو ڕهفتار فهرامۆش ناکات).
الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ ۖ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَّكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَّهُمْ ۖ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ ۗ وَمَن يَكْفُرْ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ ( 5 )
لهمڕۆوه ههرچی خۆراکی چاک و پاکه بۆتان حهڵاڵ کراوه و خواردنی ئهوانهی که کتێبی ئاسمانیان پێدراوه بۆتان حهڵاڵه، خواردهمهنی ئێوهش حهڵاڵه بۆ ئهوان، ئافرهتانی داوێن پاک له ئیمانداران و ئافرهتانی داوێن پاک لهوانهی کتێبیان پێدراوه پێش ئێوه (بۆتان حهڵاڵه) کاتێک مارهییان پێبدهن، بهمهرجێک ئێوه پاک داوێن بن و داوێن پیس نهبن بهئاشکراو دووره پهرێز بن له دۆست گرتنی نهێنی بۆ داوێن پیسی، جا ئهوهی بێ باوهڕ بێت بهشهرعی خواو لهم حهرامانه خۆی نهپارێزێت، ئهوه ئیتر کارو کردهوه چاکهکانیشی پووچ دهبێتهوه و ئهو جۆره کهسانه له قیامهتدا له ڕیزی خهسارهتمهندو زهرهرمهندو دۆڕاوهکاندان.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ ۚ وَإِن كُنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا ۚ وَإِن كُنتُم مَّرْضَىٰ أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُم مِّنْهُ ۚ مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَٰكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ( 6 )
ئهی ئهوانهی باوهڕتان هێناوه: کاتێک ویستتان ههستن بۆ نوێژ (پێش ئهوه دهست نوێژ بگرن، بهم شێوهیه): ئهوه سهرهتا ڕووخسارتان بشۆن، ئینجا دهستهکانتان لهگهڵ ئهنیشکتاندا، پاشان دهستی تهڕ بهێنن بهسهر سهرتاندا، قاچهکانیشتان بشۆن لهگهڵ قوله پێتاندا، ئهگهر لهشتان گران بوو، ئهوه خۆتان خاوێن بکهن و خۆتان بشۆن، ئهگهر نهخۆش بوون یان له سهفهردا بوون یان دهستان بهئاو گهیاندبوو (تارهتتان گرتبوو) یان له ئافرهتی (نامهحرهم) کهوتبوون و ئاوتان دهست نهدهکهوت (بۆ خۆشتن یان بۆ دهستنوێژ، ئهوکاته دهتوانن) به خاکێکی پاک تهیهموم بکهن (واته لهپی دهستان بهئاستهم بماڵن بهخاکدا)و بیهێنن به ڕووخسارو دهستاندا (تا ئانیشکتان)، خوا نایهوێت له ئایندا تووشی سهغڵهتی و ناڕهحهتیتان بکات بهڵکو دهیهوێت پاک و خاوێنتان بکات (له ڕواڵهت و ناوهڕۆکدا) و دهیهوێت نازو نیعمهتی خۆیتان بهسهردا تهواوبکات بۆ ئهوهی سوپاسگوزار بن.
وَاذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمِيثَاقَهُ الَّذِي وَاثَقَكُم بِهِ إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ( 7 )
یادی نازو نیعمهتی خوا بکهنهوه لهسهرتان، ههروهها ئهو پهیمانهش که پێویسته ئێوه پابهندی بن، له بیرتان نهچێت که وتوتانه: گوێرایهڵ و ملکهچ و فهرمانبهردارین (کهواته ئیتر ههمیشه و بهردهوام) له خوا بترسن و پارێزکار بن، چونکه خوا زانایه بهنهێنی دڵ و دهروونهکان.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَىٰ أَلَّا تَعْدِلُوا ۚ اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ( 8 )
ئهی ئهوانهی باوهڕتان هێناوه، زۆر بهچاکی ههستن بهئهنجامدانی شایهتی دادپهروهرانه لهبهر خوا، ڕق و دوژمنایهتی هیچ کهس و هیج لایهک ههڵتان نهنێت کهله دادپهروهریی لابدهن، دادپهروهربن، ئهوه نزیکتره له تهقواو خواناسیهوه، دهی کهواته لهخوا ترس و پارێزکاربن، چونکه بهڕاستی خوا ئاگاداره بهو کارو کردهوهیهی که دهیکهن
.
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ۙ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ ( 9 )
خوا بهڵێنی داوه بهوانهی باوهڕیان هێناوهو کردهوه چاکهکانیان ئهنجامداوه به لێخۆشبوون و چاوبۆشی (له ههڵهو گوناههکانیان) و پاداشتی گهورهو بێ سنوور بۆ ئهوانه.
وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ ( 10 )
ئهوانهش که ڕێبازی کوفریان گرتۆتهبهرو بڕوایان بهئایهتهکانی ئێمه نههێناوه، ئا ئهوانه نیشتهجێی ناو ئاگری دۆزهخن.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
ویرایش توسط behnam5555 : 04-06-2012 در ساعت 01:34 PM
|