ما معمولاً عادت داریم در توصیف اشخاص زیرک و باهوش
و اکثراً رند و مکاراز اصطلاح "آدم هفت خط" استفاده کنیم! اما چرا؟
روایتی درمورد ریشۀ تاریخی اصطلاح "هفت خط" وجود دارد. این روایت بر میگردد به آئین شرابخواری در حضور پادشاه در دوران ساسانیان. در آن زمانپیمانه های ظریف و زیبائی از شاخ گاو یا بزکوهی درست می کردند که چونپایه نداشته است کسی نمی توانسته آن را روی زمین یا میز بگذارد و ازنوشیدن شرابِ ریخته شده در پیمانه اش طفره برود. از این رو دارندۀ جاممجبور بوده است محتویات آنرا لاجرعه سربکشد. اما برای اینکه کسی بیشازاندازۀ ظرفیت خود باده گساری نکند واز سرِ مستی با حرکت و یا گفتارخود، احترام و شأن مجلس شاهانه را از بین نبرد، هر کدام از مدعوین،پیمانه (شاخ) مخصوص خود را داشته که به جهت تعین میزان توانائی او درباده گساری خطی در داخل آن شاخ کشیده شده بوده که ساقی برای دارندهپیمانه فقط تا حدِ همان خط، شراب در پیمانه اش می ریخته است .به مرور زمان تمامی پیمانه های شراب را با هفت خط، مشخص و درجه بندیکردند. در مجالسی که پادشاه حضور داشته است، میهمانان معمولاً از سه تاشش خط شراب می نوشیده اند. اما بوده اند افرادی که " لوطی" نیز خوانده میشده اند که تا هفت خط را شراب می نوشیدند بدون آنکه حالتی مستانه درآنهاظاهر شود که در پی آن دست به حرکاتی بزنند که موجب هتکِ حرمتِ حضورپادشاه در مجلس بشود.
این قبیل افراد را "هفت خط" می نامیده اند، یعنی که آنها افرادی صاحبظرفیت و زرنگ بوده و به کلیه رموز و فنون شرابخواری تسلط کامل داشته اند..
این اصطلاح به مرور زمان جنبه عام و مَجازی پیدا کرده و در فرهنگ عامه بهافراد باهوش و زیرک و مرد رند "هفت خط" اطلاق گردیده است.
جهت مزید اطلاع اضافه ميشود که هر یک از خطوط هفتگانه جام شراب، اسم ویژۀخود را داشته است:
1- خط مزور - کمترین میزان شراب در جام
2- خط فرودینه
3- خط اشک
4- خط ازرق (خط شب، خط سیاه یا خط سبز) این خط کاملاً در وسط پیمانه بودهو خط اعتدال درشرابخواری محسوب می گردیده است.
5- خط بصره
6-خط بغداد
7-خط جور کهلب پیمانه بوده و جام بیشاز آن جا نداشته؛ به عبارت دیگرجام لبریز از شراب می بوده است.