07-17-2012
|
 |
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی   |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
كچان و ژنان له په‌ندی پێشینانی كوردیدا ( 2 )
كچان و ژنان له په‌ندی پێشینانی كوردیدا
ره‌زا شوان
( 2 )
(*) بووك به دڵی زاوایه .
(*) بووكی خاڵه ، به‌رخی ناوماڵه .
(*) بووكی خاڵت ، هه‌ر رۆژ له سه‌یران و داوه‌ته .
(*) بووكی پوور ، جێگای له‌سه‌ر ته‌نوور .
(*) بووك له‌سه‌ر زینیش بێ ، كه‌س نازانێ به نسیبی كێ ده‌بێ .
(*) بووك له‌سه‌ر ئه‌سپه ، جڵه‌و له ده‌ستی مستێ یه ، كه‌س نازانێ نسیبی كێیه.
(*) بووكێ نازت ، به‌قه‌ی جیازت .
(*) هه‌ر بووكی ماڵی بابێتی .
(*) بووك نییه‌تی شیوی شه‌وێ ، ئه‌نگوستیله‌ی زێڕی ده‌وێ .
(*) بووكه‌كه‌مان زۆر جوانه ، بالووكه‌یه‌كیشی له لێوانه.
(*) بووكه‌كه‌ی په‌نا دیواریت ، رۆژ هه‌موو رۆژ به تاڵیت ، به شه‌و ناوماڵ ده‌ماڵیت.
(*) بووكێكمان هێنا بێ بارگه و بنه ، كوته‌ك هه‌ڵده‌گرێ ده‌ڵێ نوره‌ی منه .
(*) بووكێ له‌گه‌ڵ تۆمه ، خه‌سوو گوێت لێ بێ .
(*) بووكه‌كه‌ی ماڵی مه‌تی ، سه‌ری سووره و پێی په‌تی .
(*) زاوا نییه‌تی دانۆك ، بووك ده‌یه‌وێ گۆبه‌رۆك .
(*) بووكێ زمانی نییه ، خه‌سووش ئیمانی نییه .
(*) شه‌ممه كار و شه‌ممه بار ، هه‌ر بووكی تیا مه‌كه سوار .
(*) خۆزگه خه‌سوو نه‌بوایه ، بووك به دڵی خۆی بژیایه ، قرچ قرچ بنێشتی بجوایه.
(*) كێ بووك بێ ، ئه‌و به‌ربووكه .
(*) ده‌ڵێی بووكیان بۆ دابه‌زاندووه.
(*) بووكی نزیك باوان ، به كه‌ڵكی چی دێ .
(*) دایكی بمرێ گوڵیشان ، هیچی نه‌خوارد بردیشیان .
(*) خه‌سوو له بیرچوو ، كه خۆشی بووك بوو .
(*) ئه‌گه‌ر بووك و خسوو یه‌كبن ، كوێره‌كه به په‌یژه‌دا سه‌رده‌كه‌وێ .
(*) هه‌سانه سوور ، له مێرگه‌سوور ، پلكم خه‌سوو .
(*) خه‌سوو ، به‌ردی بن په‌راسوو .
(*) خه‌سووی پیره ورچێ ، ئاگرت به‌ربێته پرچێ .
(*) نه خه‌سووی هه‌یه نه خه‌زوور ، دێته ده‌رێ گوڵه‌سوور .
(*) خه‌سوو ببێ به پرد ، بووك به سه‌ریدا ناپه‌ڕێته‌وه .
(*) ژن كۆڵه‌كه‌ی ماڵه . (*) ژن و ماڵیان وتووه.
(*)سه‌رمایه‌ی ژیان ، ژن و ددانه .
(*) ژن نان پینه ده‌كات .
(*) ژنیش هه‌یه ، ژانیش هه‌یه .
(*) ژیانی بێ ژن ، وه‌ك ماڵی بێ چه‌قۆ وایه .
(*) ژنێ مێردی كردی سه‌نگی ، عاله‌م هه‌ڵێ نایكا له‌نگی .
(*) ژن هه‌یه ماڵ وێران ده‌كا ، ژنیش هه‌یه ماڵ ئاوا ده‌كا .
(*) میرم با لاو بێ ، كراسم با جاو بێ .
(*) ژن دیواری ماڵه . یا ( ژن دیواری مێرده ) .
(*) مێرد كراسی ژنه .
(*) پیاوی دوو ژنه ، جه‌رگی كون كونه .
(*) بخۆ خۆڵه كه‌وێ ، شوو مه‌كه سه‌ر به هه‌وێ .
(*) شیر له شام ، خه‌نجه‌ر له مام ، ژن له پسمام .
(*) ئاو له كانی بخۆره‌وه ، ژنیش له ره‌سه‌ن زاده بخوازه .
(*) پیاو و ژن له خۆڵ دروست كراون .
(*) ژن هه‌سانی مێردیه .
(*) ژن بێ باوه‌ڕیشه و ، خۆش باوه‌ڕیشه .
(*) كه‌مه‌ره و لووله هاڕه‌ی دێ ، سك له برسا قۆڕه‌ی دێ .
(*) حه‌وتی بمرێ له باوان ، كلی نابڕێ له چاوان .
(*) ئه‌وه‌ی به بێوه‌ژنی ده‌یكه‌یت ، به كچێنی بت كردایه .
(*) شه‌ڕی ژن و مێردان ، تا ماڵ نوستنان .
(*) ژن به مێردی گه‌وره ده‌بێ .
(*) ژن بیه‌وێ ، پیاو ده‌كا به پیاو .
(*) پیاو بمرێ ژن هاره‌بێ ، ژن بمرێ پیاو هه‌ژاره‌بێ .
(*) كاروباری ماڵ ، به ده‌ستی ژنه .
(*) ژنه باوه‌ڕی نه ده‌كرد كه شوو بكا،كه شووی كرد داوای ماره‌یی و هه‌شتێكی ده‌كرد.
(*) ژن به‌بێ پیاو ، كێڵگه‌یه‌كه به‌بێ تۆوه .
(*) پیاو ڕووباره ، ژن ده‌ریایه .
(*) خانوویه‌ك ژن ئاوای بكات ، كه‌س ناتوانێ تێكی بدات .
(*) شه‌یتان مامۆستای پیاوه و ، قوتابی ژنه .
(*) جوانی ئاسمان له ئه‌ستێره‌كاندایه ، جوانی ژنیش له پرچه‌كه‌ی دایه .
(*) به‌هێترین چه‌كی ئافره‌ت ، فرمێسكه‌كانێتی .
(*) ماڵ به ژنه‌وه ئاوه‌دانه .
(*) هیچ خۆشییه‌ك ناگاته خۆشی ئه‌م سێ شته : باخ ، په‌ز ، ژن .
(*) جوانی ماڵ و خێزان به ژنه‌وه‌یه .
(*) ژن هه‌یه و، ژنۆكه‌ش هه‌یه .
(*) ژنی چاك ژیانه ، ژنی خراپ ژانه .
(*) ژنێكم ده‌وێ ژنانه ، پێسته بكا به هه‌مانه .
(*) گه‌نم له ژن بكڕه و ، رۆنیش له پیاو بكڕه .
(*) ژن ژنی مێردان بێ ، با له بنی به‌ردان بێ .
(*) مایین له عه‌ره‌ب بكڕه ، ژن له تیله‌كۆ بخوازه .
(*) ژن ده‌ڵێ : كراسم ئاورێشمییه.. خوادرنم ژاری ماره .
(*) دایك و باوك له قازییه ، منداڵ له وازییه .
(*) ژن كه تووڕه بوو ، ئه‌و گۆزه‌یه‌ی پڕه له نهێنی ده‌یشكێنێ .
(*) ژن په‌یژه‌ی پیاوه .
(*) مێرد سه‌رپۆشی ژنه .
(*) ماڵی فره ژنان ، ئاو نییه له كونان . « كونان : كۆی كونده‌ی ئاوه »
(*) ژن به تۆران سووك ده‌بێ .
(*) ئیشی ژنان بیست و چوارن ، هه‌ر نان و هه‌ویر دیارن .
(*) ژنی ژنانه ، داینێ له دیوه‌خانه .
(*) ژنی خراپ ، منداڵی ره‌سه‌نی لێ ناكه‌وێته‌وه .
(*) نه سێ مایین له دۆڵێ ، نه سێ ژن له‌سه‌ر كه‌مۆڵێ .
(*) خزمی ژنان به‌ره به به‌ره ، خزمی پیاوان ده‌ربه‌ده‌ره .
(*) ماڵ لۆ مێردانه ، عه‌زاب لۆ ژنانه .
(*) ژنی به‌د ژانه ، گه‌ر خۆتی لێ ده‌یت ماڵت وێرانه .
(*) پیاو كه له ژن به بیانوو بوو ، ده‌ڵێ : ئارد ده‌بێژی بۆ خۆت ده‌له‌قێنی .
(*) ژنێكم ده‌وێ زمان دلێر ، باوان و خه‌زوور به یه‌كه‌وه نێر .
(*) ژنی پیاوی كوێر ، ئارایشی ناوێ .
(*) پیاو ده‌ره‌قه‌تی مه‌كری ژن نایه‌ت .
(*) ژنی جوان ده‌ردی بێ ده‌رمانه ، نه لێدان و نه ته‌ڵاق دانه .
(*) ژن له رێوی فێڵبازتره .
(*) ژن بده به ژن مردوو ، گا بده به گا مردوو.
(*) وتیان : "ماڵت له كوێیه ؟ " وتم : " هێشتا ژنم نه‌هێناوه " .
(*) وت وته‌ی ژنان ، كوژ كوژه‌ی پیاوان .
(*) مێوژه ره‌شه بخوات ، له گه‌ردنیا دیاره .
(*) ناوچه‌وانی قیرینه ، به‌ڵام به‌ختی شیرینه .
(*) سه‌ر به قوڕین ، ده‌هێنێته پێكه‌نین .
(*) پیاویش له ژنه .
(*) ژنی گه‌وران گرانه ، حه‌وانه‌وه‌ی ئاسانه .
(*) ژن كراسی پیاوه .
(*) ژن ژنی به‌سه‌رهات ، شه‌رتی هه‌ڵات .
(*) مار بۆ ژنی سك پڕ ده‌ڕشێته‌وه .
(*) ژنان چوونه هه‌وران ، پیاوان چوونه گه‌وه‌ڕان .
(*) ئاگری مێردم ، نه‌ك به‌هه‌شتی دایك و باوكم .
(*) له ماڵه باوان كاره‌كه‌رم ، له ماڵی مێردم شاژنم .
(*) هه‌موو ژنێك ژن نییه .
(*) ژن له مشك ده‌ترسێ ، پیاویش له ژن ده‌ترسێ .
(*) برا باشه ، به‌ڵام مێرد باشتره .
(*) ئه‌گه‌ر بۆ تۆ هه‌بێ له‌چك به سه‌رێ ، بۆ منیش ده‌بێ كڵاو به سه‌رێ .
له په‌نده‌كانی « پیره‌مێرد »ی نه‌مر :
(*) كه ژن مل كه‌چ بوو به نانی شوانی ـــ بۆچی لێی ئه‌ده‌ی به كوڵه گۆچانی
(*) كه‌وتویه‌نه‌ته ده‌ورێ جوان پیری ناوێ ـــ ئه‌و ده‌وره گوزه‌شت چوار ژن بۆ پیاوێ
(*) چه‌ندم پێخۆشه له سای ده‌وه‌نێ ــ دانیشم و ژن ، مه‌شكه بژه‌نێ
(*) كچ به نابه‌دڵ بۆ پیر چوو به بووك ـــ مێرد بێزار ئه‌كا شه‌و به نووكه نووك
(*) له ئاده‌مه‌وه تا ئه‌م زه‌مانه ــ رێگای خێر و شه‌ڕ به‌ده‌ست ژنانه
(*) بووی به خه‌زووری پیاوی شه‌ڕانی ـــ ئه‌بێ كچه‌كه‌ت لای خۆت بزانی
یا پیاو ده‌كوژێ یاخود ئه‌یكوژن ـــ كه وابێ كچی تۆ نابێ به ژن
(*) مه‌ڵێن كه ئاده‌م حه‌وا ته‌فره‌ی دا ـــ خۆی وا نه‌بوایه چی ده‌كرد حه‌وا
(*) دیم بووكیان هێنا بۆ ماڵی زاوا ـــ له‌سه‌ر ماره‌یی بردیانه دواوه
په‌ندۆستانی هێژا و ئازیز : (*)بێگومان به ده‌یان په‌ندی پێشینانی كوردی تریشمان هه‌یه به ـ باش و خراپ ـ ه‌وه ده‌رباره‌ی كچان و ژنان . له‌وانه‌یه په‌نده‌كان ، گشت نه‌گرێته‌وه و ته‌نها له گۆشه‌نیگای په‌ندبێژه‌وه‌یه ، مه‌به‌ستی له‌و ئافره‌تانه بێت ، كه ئه‌و وه‌سفانه ده‌یان گرێته‌وه.
(*) مه‌به‌ستمان له نووسینی ئه‌و په‌نده زه‌ق و ڕه‌قانه ، هه‌ست روشاندی خوشكانمان نییه .. له ئه‌مڕۆشدا ئافره‌تی خراپ و پیاوی خراپیش هه‌یه .. خۆ به ده‌یان په‌ندی پێشینانیشمان هه‌یه ـ په‌ندی جوان و په‌ندی ره‌ق ـ ده‌رباره‌ی كوڕان و پیاوان وتراون.. ئه‌و په‌ندانه‌شتان بۆ ئاماده كردون له ده‌رفه‌تێكدا بڵاویان ده‌كه‌ینه‌وه.
(* ) به‌شی زۆری ئه‌م په‌ندانه، له‌و سه‌رچاوه ناوبراوانه‌ی سه‌روه، بۆم گوڵبژێر كردوون.
(*) چاوه‌ڕێی به‌شی دووه‌م بن ( كچان و ژنان ـ له په‌ندی پێشینانی گه‌لاندا) .
نه‌رویج : ٧/ ١/ ٢٠١٢
په‌ندی پێشینان ، لقێكی گرنگه له ئه‌ده‌به و ، به‌شێكی گه‌وره و به‌نرخه له فۆلكلۆر و كه‌له‌پووری ره‌سه‌نی نه‌ته‌وایه‌تی و ، گه‌نجینه‌یه‌كی له‌بنه‌هاتووی ڕۆشنبیرییه و ، فه‌رهه‌نگێكی فره ده‌وڵه‌مه‌ندی زمان و وشه و، پڕ له زانست و زانیای و تاقیكردنه‌وه‌ی هه‌موو بواره‌كانی ژیانی گه‌له .. ئاوێنه‌یه‌كه راده‌ی شارستانی و رۆشنبیری و ژیری و لێهاتوویی هه‌ر گه‌لێك ده‌خاته روو .. په‌ندێكی ئینگلیزی ده‌ڵێت : « په‌نده‌كانی هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌ك په‌رتووكێكی گه‌وره‌یه ، كه به ئاسانی ره‌وشتیانی تێدا ده‌خوێنینه‌وه .. »
په‌ندی پێشینان ، فه‌لسه‌فه‌ی ژیانه و ، به‌ری ره‌نج و تاقیكردنه‌وه و ژیری و بلیمه‌تی و ره‌وانبێژی ره‌وانبێژانه. ئه‌م په‌ندانه له چه‌ندین قۆناخی جیا جیادا ، به درێژایی ساڵه‌های ساڵ وتراون و له باو و باپیرانمانه‌وه ، ده‌ماوده‌م بۆمان ماونه‌ته‌وه ، به‌شێكی زۆریان تا ئه‌مڕۆش بایه‌خ و تام و چێژیان ماونه‌ته‌وه و، له ژیانی رۆژانه‌ماندا له كات و شوێنی خۆیاندا به كاریان ده‌هێنین و ، سوودیان لێ وه‌رده‌گرین .. بڕواشم وایه ، نه‌وه له دوای نه‌وه‌ی ئێمه‌ش به كاریان ده‌هێنن.. ره‌نگه به‌شێكیش له وته و تاقیكردنه‌وه‌كانی ئه‌مڕۆی ئێمه‌ش،ببنه په‌ند و قسه‌ی نه‌سته‌ق و چیرۆك و سه‌رگوزشته بۆ نه‌وه‌كانی داهاتوومان.
په‌ندی پێشینان ، له ناوه‌ڕۆكدا په‌خشانه و ، بریتییه له رسته و وته‌یه‌كی كورت و چڕ و پڕ ، كه روویه‌كی لۆژیكی هه‌یه ( مه‌به‌ستداره) ، مانا و مه‌به‌ستێكی فراوان و قووڵی هه‌یه .. به‌شێكیان ساده‌ن و، به زۆریش لۆژیكی و توێكڵدارن و مه‌به‌ستێكی تر ده‌پێكن .. ده‌شڵێن په‌ندی پێشینان ده‌رد و ده‌رمانیشی دیاری كردووه.. هه‌ندێ په‌ندی كوردیمان له شێوه‌ی دێڕه هۆنراوه‌دا هاتوون و نیوه دێڕه‌كانیان ، سه‌روایان هه‌یه بۆ نموونه :
« كه‌مه‌ره و لووله هاڕه‌ی دێ ـــ سك له برسا قۆره‌ی دێ » یان :
« حه‌وتی بمرێ له باوان ـــ كلی نابڕێ له چاوان »
له هه‌ندێ په‌ندی تری كوردیماندا جۆره ترپه‌یه‌ك هه‌یه ، كه ئاواز و ئاسانییان به رسته‌كان داوه بۆ نموونه : « بخۆ خۆڵه كه‌وێ ، شوو مه‌كه سه‌ر به هه‌وێ » یان:
«قسه هه‌زاره ، دووانی به‌كاره » یان : «پیاوی دوو ژنه ، جه‌رگی كون كونه »
په‌ندی پێشینان ، هه‌مه‌موو بواره‌كانی ژیان و ، هه‌موو چین و توێژه كۆمه‌ڵایه‌تتیه‌كان ده‌گرێته‌وه..هه‌ر سه‌رده‌م و قۆناخێكیش ره‌نگدانه‌وه و كاریگه‌ریان له په‌نده‌كاندا هه‌یه.
په‌ندی پێشینان ، به چاك و خراپیه‌وه ، ره‌وشت و خووی سروشتی و ژیری و داب و نه‌ریت و هه‌ڵسوكه‌وت و ره‌فتاری گه‌ل ده‌خاته روو.. هه‌ر گه‌لیش به خاوه‌نی په‌ندی پێشینان ده‌زانرێت .
په‌ندی پێشینان و قسه‌ی نه‌سته‌ق ، دوو شتی جیاوازان ، ئه‌گه‌رچی له هه‌ندی رووه‌وه له‌یه‌كده‌چن و، چه‌ند خاڵێكی هاوبه‌ش له نێوانیاندا هه‌یه .. قسه‌ی نه‌سته‌ق خاوه‌نه‌كه‌ی ناسراوه ، به‌ڵام په‌ندی پێشینان گه‌ل خاوه‌نێتی .. له چه‌ند كتێبێكی كوردیدا ، كه په‌ندی پێشینان یا قسه‌ی ناودارانیان تێدا نووسیوه ، كۆمه‌ڵێك په‌ند و قسه‌ی نه‌سته‌قیان تێكه‌ڵ كردووه ، هه‌ندێ له وته‌ی ناودارانیان به په‌ند نووسیوه ، یان به پێچه‌وانه‌وه.
په‌ندی پێشینان ، بابه‌تێك نییه بۆ سوعبه‌ت و خۆشی ، یا بیكه‌ین به شه‌وچه‌ره‌ی شه‌واره‌ی شه‌وانی درێژ و تاریكی زستان و كاتی پێ به‌سه‌ر به‌رین. به‌ڵكو بایه‌خێكی ره‌وشتی و كۆمه‌ڵایه‌تی و رۆشنبیری گرنگی هه‌یه، كه بیرتیژی و فه‌لسه‌فه‌ی مرۆڤ درده‌خات ، تا ئه‌و راده‌یه‌ی كه گه‌لان به پیرۆزی و رێزه‌وه ده‌ڕواننه په‌ندی پێشینان.. گه‌لێ له لقه‌كانی تری ئه‌ده‌ب سوودیان له په‌ندی پێشینان وه‌رگرتووه..ته‌نانه‌ت له گه‌لێ له كتێبه ئایینیه‌كانیشدا ، په‌ندی پێشینان یان هاوشێوه‌یان به‌كارهێناوه.
بێگوومان هه‌ر گه‌لێك په‌ندی خۆی هه‌یه ، كه گوزارشت له تایبه‌تمه‌ندی و داب و نه‌ریت و ژیان و گوزه‌ران و ژینگه و سروشت و زیدی ئه‌و گه‌له ده‌كات.. بۆ نموونه ئه‌م په‌ندانه تایبه‌تین به گه‌لی كوردمانه‌وه و، شه‌قڵ و تایبه‌تمه‌ندی كوردیان پێوه دیاره :
« كه‌و زمانی خۆی دوژمنێتی ».. « زاوا نییه‌تی دانۆك ـــ بووك ده‌یه‌وێ گۆبه‌رۆك »..
« خوا كڵاوی بۆ به‌روو كردووه » ..« كه‌شك برای دۆیه ».. « له هه‌ولێر كۆنتره »
« تاكێ كه‌وش و تاكێ كڵاش ـــ ماندوو نه‌بی مام ته‌ڕه‌ماش » « خه‌نجه‌ر له‌كا ده‌دا »
« ده‌ڵێی دركی مه‌م و زینه »..« تا شه‌رواڵه‌كه‌ی نه‌كه‌وێته بن پێی هه‌ڵیناكێشێ »
به‌ڵام له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا كۆمه‌ڵێكی زۆری په‌ندی پێشینان هه‌ن ، هه‌ر گه‌لێك خۆێ كردووه به خاوه‌نیان و به په‌ندی خۆیانی ده‌زانن.. ئه‌مه‌ش له ئه‌نجامی پێكه‌وه ژیان و تێكه‌ڵ بوون و هاوشارستانی و هاوسێتی و كۆچكردن و فێربوونی زمانی یه‌كتر و تاقیكردنه‌وه و تێپه‌ڕبوونیان به قۆناخه هاوشێوه‌كانی مێژوو و لێكچوونی ژیانیان . وای كردووبێت كه به‌شێكی زۆری په‌ندی گه‌ڵان هاوده‌ق و هاومانا و هاومه‌به‌ست و هاوناوه‌ڕۆك بن.. ده‌شێ به جیاوازییه‌كی كه‌م و، به شێواێكی تر داڕێژرابن . ده‌توانین ئه‌م په‌ندانه به په‌ندی جیهانی « گڵوباڵیزم په‌ند » ناو به‌رین .. نموونه‌ی ئه‌م په‌ندانه‌شم لا زۆرن .
په‌ندی پێشینانی كوردی ، به‌ری تاقیكردنه‌وه و ره‌نج و دنیادیده‌یی و فه‌لسه‌فه و ره‌وانبێژیی ره‌وانبێژانی گه‌لی كوردمانه.. كه هه‌موو بواره‌كانی ژیانی كورده‌واریمانی به باش و خراپیه‌وه ، به شیرین و تاڵیه‌وه ، به شێنه‌یی و ته‌نگانه‌یه‌وه... هتد. له‌خۆ گرتووه.. به‌شی هه‌ره زۆری په‌نده‌كانمان ، سیما و ره‌سه‌نایه‌تی گه‌لی كوردمانیان پێوه دیارن.. گه‌لی كورد یه‌كێكه له گه‌له هه‌ره ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی جیهان له په‌ندی پێشینان و فۆلكلۆردا.رۆژهه‌ڵاتناسه‌كان گه‌واهی ئه‌م راستیه‌ن و له نووسینه‌كانیاندا باسیان كردووه.
ئه‌گه‌رچی تا ئێستا نزیكه‌ی بیست هه‌زار په‌ندی پێشینانی كوردیمان نووسراونه‌ته‌وه و بڵاوكراونه‌ته‌وه.. به‌ڵام به هه‌زاران په‌ندی تریشمان هه‌یه ، له هه‌موو ناوچه‌كانی كوردستاندا ، به چه‌ند شێوه‌زارێكی زمانی كوردیمان به تایبه‌تیش له سه‌ر زاری به ته‌مه‌نه‌كانمان ، كه تا ئه‌مرۆش نه‌نوسراونه‌ته‌وه..هیوادام خه‌مخۆران و په‌ندناسانی كوردمان ، سه‌ردانی هه‌موو ناوچه‌كانی كوردستان بكه‌ن و ، په‌ند و به‌یت و گۆرانییه فۆلكلۆرییه‌كانمان له تیاچوون رزگار بكه‌ن .. به‌مه‌ش خزمه‌تێكی گه‌وه‌ره به فولكلۆر و كه‌له‌پووری ره‌سه‌نی گه‌له‌كه‌مان ده‌گه‌یه‌نن و ، له لای تامه‌زرۆیانی په‌ندی پێشینانیش خۆیان شیرین ده‌كه‌ن.. چونكه تا راده‌یه‌ك فۆلكلۆر ناسنامه‌ی گه‌له ، ئه‌گه‌ر داگیركه‌رانی كوردستان له هه‌ندێ رووه‌وه ، زه‌فه‌ریان پێ بردووین ، به‌ڵام هه‌رگیز نه‌یان توانیوه ، فۆلكلۆر و كه‌له‌پووری ره‌سه‌نی گه‌له‌مان كاڵ بكه‌نه‌وه.. ئه‌گه‌رچی دزیان لێ كردووین .
په‌ندی پێشینان ده‌ریایه‌كه ، مه‌له‌وانزانی شاره‌زا و لێهاتوو نه‌بێت ، ناتوانێ مه‌له له‌م ده‌ریایه قووڵه‌دا بكات.. بۆیه ئێمه لێكۆڵینه‌وه‌ی وردی زانیاری و، درێژه‌دان به‌م باس و خواسه بۆ پسپۆران و شاره‌زایان و په‌ندناسانی دڵسۆزی گه‌له‌كه‌مان به‌جێ ده‌هێڵین.
تا ئیستاش كۆمه‌ڵێك له نووسه‌ر و ئه‌دیبانی كوردمان كۆمه‌ڵێكی باشی په‌ندی پێشینانیان كوردیمانیان به شێوه‌زاری كرمانجی باكوور و باشووری كوردستان كۆكردۆته‌وه ، به كتێب بڵاویان كردوونه‌ته‌وه .. ئه‌مه‌ش ناوی ئه‌و كتێب و كۆكه‌ره‌وانانه‌ن كه ناوه‌كانیانم زانیووه .. داوای لێبووردنیش له‌و نووسه‌رانه ده‌كه‌م كه كتێبیان هه‌یه ده‌رباره‌ی ئه‌م بابه‌ته و به‌رچاوی من نه‌كه‌وتوون ، تا لێره‌دا ناویان به‌رم .. ئه‌مه ناوی كتێبه‌كانن:
١ ـ قسه‌ی پێشینان ـ ئیسماعیل حه‌قی شاوه‌یس ـ به‌غدا ـ ١٩٣٣
٢ ـ هه‌زا بێژ و په‌ند ـ كۆكردنه‌وه‌ی ـ مه‌عروف جیاووك ـ به‌غدا ـ ١٩٥٧
٣ ـ گوتنا پێشینا ـ جگه‌ر خوێن ـ شام ـ ١٩٥٧
٤ ـ په‌ندی پێشینان ـ شێخ محه‌مه‌دی خاڵ ـ به‌غدا ـ ١٩٥٧
٥ ـ امپال كردیه ـ جه‌میل كه‌نه ـ حه‌له‌ب ـ ١٩٥٧
٦ ـ مشتا خاچیا ژ گوتنین پێشا ـ مه‌لا مه‌حموودی دێرشه‌وی ـ ١٩٨٠
٧ـ په‌ندی كوردی ـ عومه‌ر شێخوڵڵا ـ ١٩٧٢
٨ـ په‌ندی پێشینانی كورد ـ عه‌لی مه‌عروف شاره‌زووری ـ به‌غدا ـ ١٩٨١
٩ ـ په‌ندی به‌راوردكاری ـ لێكۆڵینه‌وه‌ی ـ كه‌ریم شاره‌زا ـ ١٩٨٢
١٠ ـ ئه‌ده‌بی فۆلكۆری كوردی ـ د. عه‌زه‌دین مسته‌فا ره‌سۆل ـ به‌غدا ـ ١٩٧٠
١١ ـ له په‌نده‌كانی پیره‌مێرد ـ پێنج به‌رگ ـ سلێمانی ـ
١٢ ـ گوتنێن پێشیان ـ عه‌بدولقادر بنگۆل ـ ئه‌سته‌مبۆڵ ـ ٢٠٠٥
١٣ ـ ( ١٠٠١) په‌ندی پێشینان ـ سوره‌یا میكائیلی ـ ستۆكهۆڵم ـ ٢٠٠٧
١٤ ـ گۆڵبژێرێك له په‌ندی كوردی ــ هۆشیار نوری ـ سلێمانی ـ ٢٠١١
١٥ ـ گۆڵبژێرێك له په‌ندی پێشینانی كورد و گه‌لانی جیهان ـ خالید كه‌ریمی ـ ٢٠٠٦
١٦ـ وته‌كانی ژیان ـ محه‌مه‌د عه‌بدولڕه‌حمان زه‌نگه‌نه ـ هه‌ولێر ـ ٢٠٠٧
١٧ ـ من الفلكلور الكوردی ـ قصص غنائیه، حكم وامپال ـ اعداد وترجمه ـ د. محمد عبدالنجاری ـ بیروت ـ١٩٨٢
١٨ ـ په‌نده باوه‌كان ـ ئاماده‌كردنی ـ كاروان عوسمان ـ سلێمانی ـ ٢٠١٠
١٩ ـ هه‌ریه‌كه‌ش له‌م دكتۆر و پرۆفیسۆره فۆلكلۆرناسه كوردانه‌مان له رووسیا و له هه‌ندێ وڵاتانی تردا، كۆمه‌ڵێكی باشی په‌ندی پێشینانی كوردیان گۆڕیوه‌ته سه‌ر زمانی رووسی و چاپیان كردوون، له‌وانه : جاسمی جه‌لیلی ، حاجی جوندی ، قه‌ناتی كوردۆ.
٢٠ ـ مامۆستا عه‌لائه‌دین سوجادیش ، له ژماره‌كانی گۆڤاری گه‌لاوێژ و ، له كتێبی مێژووی ئه‌ده‌بی كوردیدا، كۆمه‌ڵێك په‌ندی پێشینانی كوردی ی بڵاوكردۆته‌وه .
دكتۆره شوكریه ره‌سوڵێش لێكۆڵێنه‌وه‌یه‌كی ده‌رباره‌ی په‌ندی پێشینان هه‌یه و جێپه‌نجه‌ی خزمه‌تكردنی له‌م بواره‌دا دیاره .
ئه‌و كورته باسه‌ی سه‌ره‌وه‌م به پێویست زانی ، بۆ ئه‌وه‌ی كه بێمه سه‌ر ناونیشانی باسه‌كه‌مان« كچان و ژنان له په‌ندی پێشینانی كوردی و گه‌لاندا ». بۆ ئه‌وه‌ی زۆر كات له خوێنه‌رانی ئازیزمان داگیر نه‌كه‌م ، به ـ دوو به‌ش ـ په‌نده‌كان بڵاوده‌كه‌مه‌وه ( به‌شی یه‌كه‌م ـ كچان و ژنان ـ له په‌ندی پێشینانی كوردیدا ) و ( به‌شی دووه‌م ـ كچان و ژنان ـ له په‌ندی پێشینانی گه‌لاندا ).
ده‌مه‌وێ ئه‌وه‌ش بڵێم ، كۆمه‌ڵێك په‌ندی زه‌ق و ره‌ق و ناشیرین ، به ناڕه‌وا ده‌رباره‌ی ژنان وتراون.. من به ناڕه‌وایان ده‌زانم.. ره‌نگدانه‌وه‌یه‌كی زه‌قی پیاوسالاری و كۆمه‌ڵ سالاریین ، كه ئافره‌تیان ده‌چه‌وسانه‌وه و ، به چاوێكی كه‌متر له ئافره‌تیان ده‌ڕوانی و تا راده‌یه‌ك، په‌راوێزیان كردبوون.. به‌ڵام كه په‌ندی پێشینانی گه‌لانی ترم خوێنده‌وه، په‌ندی زۆر زه‌قتر و ره‌قتر و ناشیرینترم ده‌رباره‌ی ئافره‌تانیان خوێنده‌وه .. كه كورد له چاوی ئه‌وانه‌وه به حه‌وت ئاو شۆراوه‌ته‌وه .. به‌ڵام به گه‌واهی رۆژهه‌ڵاتناسان و كوردناسانی بیانی، كورد رێز له ئافره‌ت ده‌گرێ و رۆڵی به‌رز ده‌نرخێنێ .ئافره‌تانی كورد له ئافره‌تانی وڵاته دراوسێكانمان واته له ( ژنانی تورك و فارس و عه‌ره‌ب) سه‌رفرازتر و كراوه‌ترن.
من له‌گه‌ڵ ئه‌و په‌نده زه‌ق و ناڕه‌وایانه‌دا نیم ، كه ده‌رهه‌ق به ژنانی كوردمان وتراون.
به‌شی یه‌كه‌م ـ ( كچان و ژنان له په‌ندی پێشینانی كوردیدا ) :
(*) كچ قه‌ڵایه ، ناگیرێ .
(*) كچ دارگوێزه ، هه‌رچی به لایدا تێپه‌ڕێ ، په‌لاری خۆی تێ ده‌گرێ .
(*) كچ سێوه سووره‌یه به‌داره‌وه ، هه‌ركه‌س گۆپاڵی خۆی تێده‌گرێ ، كه‌س نازانێ به نیسیبی كێ ده‌بێ.
(*) كچێك حه‌وت كوڕ دێنێ .
(*) دایك ببینه و، دوێته « كچه » بخوازه .
(*) كچی خۆم ناكه‌م به قوربانی كوڕی خه‌ڵكی .
(*) كیژ ، ته‌شی دایكی ده‌ڕێسێ .
(*) كچه قه‌ره‌ج ، نابێت به خاتوون .
(*) ئه‌گه‌ر كچ بیه‌وێ كوڕ بلاوێنێ ـــ گۆزه هه‌ڵده‌گرێ و ئاو له دوور دێنێ .
(*) جوانی كچ ، له قژه‌كه‌ی دایه .
(*) باوكی كچان سۆڵتانه .
(*) كچ پردێكه ، هه‌موو كه‌س به سه‌ریدا تێ ده‌په‌ڕێ .
(*) كچێ دایكی هه‌ڵیبنێ ، ده‌بێ خاڵۆزای بیخوازێ .
(*) حه‌وت كچی كۆێری هه‌بێ ، به رۆژێك به شوویان ده‌دا.
(*) كچێكی كوێر ، له كوڕێكی بێكه‌ڵك باشتره .
(*) دوێته بخوازه، تا نه‌كه‌وتۆته وڵنگه‌وازه. « وڵنگه‌وازه:چاوبڕكێ و هه‌وه‌س بازی»
(*) كچم به‌خێوكردن كوڕی خه‌ڵك بردی ،كوڕم به خێوكرد كچی خه‌ڵك بردی .
(*) گه‌وره كچ تا دانیشێ ، به‌ختی باشتر ده‌بێ .
(*) هه‌نگ له ماكی ، كچ له داكی .
(*) ده‌ڵێی كچه جافیان بۆ دابه‌زاندووه .
(*) خوا بدا مرازم ، كچێك بۆ كوڕه‌كه‌م بخوازم .
(*) كیژی به دایك ، مه‌نجه‌ڵی به سه‌رپۆشه.
(*) ره‌شه وه‌ك تاوه ، ئه‌تخوازن به ناوی باوه.
(*) ئه‌گه‌ر ره‌شبم وه‌ك موو ، ده‌وڵه‌تی باوكم ده‌مدا به شوو .
(*) كیژ له ماڵی خه‌ڵكینه ، كوڕ كوڕی زێڕینه.
(*) مه‌ڕوانه سه‌ری ئاس ، بڕوانه به‌ختی خاس .
(*) كوڕه‌كه‌م كوڕمه تا ژن دێنێ ، به‌ڵام كچكه‌م تا له‌ته‌مه‌ندا كچمه.
(*) هه‌ر كه‌زی زه‌ردێ ، سمێڵ سوورێكی هه‌یه .
(*) دایكی كراس ره‌ش نه‌مردووه.
(*) كیژ مێردی ده‌كرد ، بێوه‌ژنان سه‌مایان ده‌كرد.
(*) هه‌ی ناز هه‌ی ناز ، دایك ببینه و دوێته بخواز.
(*) ئه‌گه‌ر دایك و كچ یه‌كبن ، كه‌س ناتوانێت لێكیان بكا .
(*) به‌ختی دایك ، حیجازی كچانه.
(*) دایكی كچ بگره ، كچه به ده‌ست خۆته.
(*) كچ و ماسی نابێت بمێننه‌وه ، چونكه بۆنیان تێده‌كه‌وێت .
(*) كچ میوانه .
(*) كیژم بوو ، هه‌وێیه‌كم بوو .
(*) كۆڵی گرانی كنگره ، خه‌می گه‌وره‌ی خدره .
(*) كچ ده‌م له قووچ .
(*) كچ هه‌تا كچه مێردی ده‌وێ ، كه شووی كرد هه‌موو شتی ده‌وێت .
(*) ده‌زگیرانی كه‌س ناشیرین نییه .
(*) شێر له بێشه ده‌رپه‌ڕێ ، چ نێربێ و چ مێ .
(*) خۆی ڕشتووه.
(*) بووك به دڵی زاوایه .
(*) بووكی خاڵه ، به‌رخی ناوماڵه .
(*) بووكی خاڵت ، هه‌ر رۆژ له سه‌یران و داوه‌ته .
(*) بووكی پوور ، جێگای له‌سه‌ر ته‌نوور .
(*) بووك له‌سه‌ر زینیش بێ ، كه‌س نازانێ به نسیبی كێ ده‌بێ .
(*) بووك له‌سه‌ر ئه‌سپه ، جڵه‌و له ده‌ستی مستێ یه ، كه‌س نازانێ نسیبی كێیه.
(*) بووكێ نازت ، به‌قه‌ی جیازت .
(*) هه‌ر بووكی ماڵی بابێتی .
(*) بووك نییه‌تی شیوی شه‌وێ ، ئه‌نگوستیله‌ی زێڕی ده‌وێ .
(*) بووكه‌كه‌مان زۆر جوانه ، بالووكه‌یه‌كیشی له لێوانه.
(*) بووكه‌كه‌ی په‌نا دیواریت ، رۆژ هه‌موو رۆژ به تاڵیت ، به شه‌و ناوماڵ ده‌ماڵیت.
(*) بووكێكمان هێنا بێ بارگه و بنه ، كوته‌ك هه‌ڵده‌گرێ ده‌ڵێ نوره‌ی منه .
(*) بووكێ له‌گه‌ڵ تۆمه ، خه‌سوو گوێت لێ بێ .
(*) بووكه‌كه‌ی ماڵی مه‌تی ، سه‌ری سووره و پێی په‌تی .
(*) زاوا نییه‌تی دانۆك ، بووك ده‌یه‌وێ گۆبه‌رۆك .
(*) بووكێ زمانی نییه ، خه‌سووش ئیمانی نییه .
(*) شه‌ممه كار و شه‌ممه بار ، هه‌ر بووكی تیا مه‌كه سوار .
(*) خۆزگه خه‌سوو نه‌بوایه ، بووك به دڵی خۆی بژیایه ، قرچ قرچ بنێشتی بجوایه.
(*) كێ بووك بێ ، ئه‌و به‌ربووكه .
(*) ده‌ڵێی بووكیان بۆ دابه‌زاندووه.
(*) بووكی نزیك باوان ، به كه‌ڵكی چی دێ .
(*) دایكی بمرێ گوڵیشان ، هیچی نه‌خوارد بردیشیان .
(*) خه‌سوو له بیرچوو ، كه خۆشی بووك بوو .
(*) ئه‌گه‌ر بووك و خسوو یه‌كبن ، كوێره‌كه به په‌یژه‌دا سه‌رده‌كه‌وێ .
(*) هه‌سانه سوور ، له مێرگه‌سوور ، پلكم خه‌سوو .
(*) خه‌سوو ، به‌ردی بن په‌راسوو .
(*) خه‌سووی پیره ورچێ ، ئاگرت به‌ربێته پرچێ .
(*) نه خه‌سووی هه‌یه نه خه‌زوور ، دێته ده‌رێ گوڵه‌سوور .
(*) خه‌سوو ببێ به پرد ، بووك به سه‌ریدا ناپه‌ڕێته‌وه .
(*) ژن كۆڵه‌كه‌ی ماڵه . (*) ژن و ماڵیان وتووه.
(*)سه‌رمایه‌ی ژیان ، ژن و ددانه .
(*) ژن نان پینه ده‌كات .
(*) ژنیش هه‌یه ، ژانیش هه‌یه .
(*) ژیانی بێ ژن ، وه‌ك ماڵی بێ چه‌قۆ وایه .
(*) ژنێ مێردی كردی سه‌نگی ، عاله‌م هه‌ڵێ نایكا له‌نگی .
(*) ژن هه‌یه ماڵ وێران ده‌كا ، ژنیش هه‌یه ماڵ ئاوا ده‌كا .
(*) میرم با لاو بێ ، كراسم با جاو بێ .
(*) ژن دیواری ماڵه . یا ( ژن دیواری مێرده ) .
(*) مێرد كراسی ژنه .
(*) پیاوی دوو ژنه ، جه‌رگی كون كونه .
(*) بخۆ خۆڵه كه‌وێ ، شوو مه‌كه سه‌ر به هه‌وێ .
(*) شیر له شام ، خه‌نجه‌ر له مام ، ژن له پسمام .
(*) ئاو له كانی بخۆره‌وه ، ژنیش له ره‌سه‌ن زاده بخوازه .
(*) پیاو و ژن له خۆڵ دروست كراون .
(*) ژن هه‌سانی مێردیه .
(*) ژن بێ باوه‌ڕیشه و ، خۆش باوه‌ڕیشه .
(*) كه‌مه‌ره و لووله هاڕه‌ی دێ ، سك له برسا قۆڕه‌ی دێ .
(*) حه‌وتی بمرێ له باوان ، كلی نابڕێ له چاوان .
(*) ئه‌وه‌ی به بێوه‌ژنی ده‌یكه‌یت ، به كچێنی بت كردایه .
(*) شه‌ڕی ژن و مێردان ، تا ماڵ نوستنان .
(*) ژن به مێردی گه‌وره ده‌بێ .
(*) ژن بیه‌وێ ، پیاو ده‌كا به پیاو .
(*) پیاو بمرێ ژن هاره‌بێ ، ژن بمرێ پیاو هه‌ژاره‌بێ .
(*) كاروباری ماڵ ، به ده‌ستی ژنه .
(*) ژنه باوه‌ڕی نه ده‌كرد كه شوو بكا،كه شووی كرد داوای ماره‌یی و هه‌شتێكی ده‌كرد.
(*) ژن به‌بێ پیاو ، كێڵگه‌یه‌كه به‌بێ تۆوه .
(*) پیاو ڕووباره ، ژن ده‌ریایه .
(*) خانوویه‌ك ژن ئاوای بكات ، كه‌س ناتوانێ تێكی بدات .
(*) شه‌یتان مامۆستای پیاوه و ، قوتابی ژنه .
(*) جوانی ئاسمان له ئه‌ستێره‌كاندایه ، جوانی ژنیش له پرچه‌كه‌ی دایه .
(*) به‌هێترین چه‌كی ئافره‌ت ، فرمێسكه‌كانێتی .
(*) ماڵ به ژنه‌وه ئاوه‌دانه .
(*) هیچ خۆشییه‌ك ناگاته خۆشی ئه‌م سێ شته : باخ ، په‌ز ، ژن .
(*) جوانی ماڵ و خێزان به ژنه‌وه‌یه .
(*) ژن هه‌یه و، ژنۆكه‌ش هه‌یه .
(*) ژنی چاك ژیانه ، ژنی خراپ ژانه .
(*) ژنێكم ده‌وێ ژنانه ، پێسته بكا به هه‌مانه .
(*) گه‌نم له ژن بكڕه و ، رۆنیش له پیاو بكڕه .
(*) ژن ژنی مێردان بێ ، با له بنی به‌ردان بێ .
(*) مایین له عه‌ره‌ب بكڕه ، ژن له تیله‌كۆ بخوازه .
(*) ژن ده‌ڵێ : كراسم ئاورێشمییه.. خوادرنم ژاری ماره .
(*) دایك و باوك له قازییه ، منداڵ له وازییه .
(*) ژن كه تووڕه بوو ، ئه‌و گۆزه‌یه‌ی پڕه له نهێنی ده‌یشكێنێ .
(*) ژن په‌یژه‌ی پیاوه .
(*) مێرد سه‌رپۆشی ژنه .
(*) ماڵی فره ژنان ، ئاو نییه له كونان . « كونان : كۆی كونده‌ی ئاوه »
(*) ژن به تۆران سووك ده‌بێ .
(*) ئیشی ژنان بیست و چوارن ، هه‌ر نان و هه‌ویر دیارن .
(*) ژنی ژنانه ، داینێ له دیوه‌خانه .
(*) ژنی خراپ ، منداڵی ره‌سه‌نی لێ ناكه‌وێته‌وه .
(*) نه سێ مایین له دۆڵێ ، نه سێ ژن له‌سه‌ر كه‌مۆڵێ .
(*) خزمی ژنان به‌ره به به‌ره ، خزمی پیاوان ده‌ربه‌ده‌ره .
(*) ماڵ لۆ مێردانه ، عه‌زاب لۆ ژنانه .
(*) ژنی به‌د ژانه ، گه‌ر خۆتی لێ ده‌یت ماڵت وێرانه .
(*) پیاو كه له ژن به بیانوو بوو ، ده‌ڵێ : ئارد ده‌بێژی بۆ خۆت ده‌له‌قێنی .
(*) ژنێكم ده‌وێ زمان دلێر ، باوان و خه‌زوور به یه‌كه‌وه نێر .
(*) ژنی پیاوی كوێر ، ئارایشی ناوێ .
(*) پیاو ده‌ره‌قه‌تی مه‌كری ژن نایه‌ت .
(*) ژنی جوان ده‌ردی بێ ده‌رمانه ، نه لێدان و نه ته‌ڵاق دانه .
(*) ژن له رێوی فێڵبازتره .
(*) ژن بده به ژن مردوو ، گا بده به گا مردوو.
(*) وتیان : "ماڵت له كوێیه ؟ " وتم : " هێشتا ژنم نه‌هێناوه " .
(*) وت وته‌ی ژنان ، كوژ كوژه‌ی پیاوان .
(*) مێوژه ره‌شه بخوات ، له گه‌ردنیا دیاره .
(*) ناوچه‌وانی قیرینه ، به‌ڵام به‌ختی شیرینه .
(*) سه‌ر به قوڕین ، ده‌هێنێته پێكه‌نین .
(*) پیاویش له ژنه .
(*) ژنی گه‌وران گرانه ، حه‌وانه‌وه‌ی ئاسانه .
(*) ژن كراسی پیاوه .
(*) ژن ژنی به‌سه‌رهات ، شه‌رتی هه‌ڵات .
(*) مار بۆ ژنی سك پڕ ده‌ڕشێته‌وه .
(*) ژنان چوونه هه‌وران ، پیاوان چوونه گه‌وه‌ڕان .
(*) ئاگری مێردم ، نه‌ك به‌هه‌شتی دایك و باوكم .
(*) له ماڵه باوان كاره‌كه‌رم ، له ماڵی مێردم شاژنم .
(*) هه‌موو ژنێك ژن نییه .
(*) ژن له مشك ده‌ترسێ ، پیاویش له ژن ده‌ترسێ .
(*) برا باشه ، به‌ڵام مێرد باشتره .
(*) ئه‌گه‌ر بۆ تۆ هه‌بێ له‌چك به سه‌رێ ، بۆ منیش ده‌بێ كڵاو به سه‌رێ .
له په‌نده‌كانی « پیره‌مێرد »ی نه‌مر :
(*) كه ژن مل كه‌چ بوو به نانی شوانی ـــ بۆچی لێی ئه‌ده‌ی به كوڵه گۆچانی
(*) كه‌وتویه‌نه‌ته ده‌ورێ جوان پیری ناوێ ـــ ئه‌و ده‌وره گوزه‌شت چوار ژن بۆ پیاوێ
(*) چه‌ندم پێخۆشه له سای ده‌وه‌نێ ــ دانیشم و ژن ، مه‌شكه بژه‌نێ
(*) كچ به نابه‌دڵ بۆ پیر چوو به بووك ـــ مێرد بێزار ئه‌كا شه‌و به نووكه نووك
(*) له ئاده‌مه‌وه تا ئه‌م زه‌مانه ــ رێگای خێر و شه‌ڕ به‌ده‌ست ژنانه
(*) بووی به خه‌زووری پیاوی شه‌ڕانی ـــ ئه‌بێ كچه‌كه‌ت لای خۆت بزانی
یا پیاو ده‌كوژێ یاخود ئه‌یكوژن ـــ كه وابێ كچی تۆ نابێ به ژن
(*) مه‌ڵێن كه ئاده‌م حه‌وا ته‌فره‌ی دا ـــ خۆی وا نه‌بوایه چی ده‌كرد حه‌وا
(*) دیم بووكیان هێنا بۆ ماڵی زاوا ـــ له‌سه‌ر ماره‌یی بردیانه دواوه
په‌ندۆستانی هێژا و ئازیز : (*)بێگومان به ده‌یان په‌ندی پێشینانی كوردی تریشمان هه‌یه به ـ باش و خراپ ـ ه‌وه ده‌رباره‌ی كچان و ژنان . له‌وانه‌یه په‌نده‌كان ، گشت نه‌گرێته‌وه و ته‌نها له گۆشه‌نیگای په‌ندبێژه‌وه‌یه ، مه‌به‌ستی له‌و ئافره‌تانه بێت ، كه ئه‌و وه‌سفانه ده‌یان گرێته‌وه.
(*) مه‌به‌ستمان له نووسینی ئه‌و په‌نده زه‌ق و ڕه‌قانه ، هه‌ست روشاندی خوشكانمان نییه .. له ئه‌مڕۆشدا ئافره‌تی خراپ و پیاوی خراپیش هه‌یه .. خۆ به ده‌یان په‌ندی پێشینانیشمان هه‌یه ـ په‌ندی جوان و په‌ندی ره‌ق ـ ده‌رباره‌ی كوڕان و پیاوان وتراون.. ئه‌و په‌ندانه‌شتان بۆ ئاماده كردون له ده‌رفه‌تێكدا بڵاویان ده‌كه‌ینه‌وه.
(* ) به‌شی زۆری ئه‌م په‌ندانه، له‌و سه‌رچاوه ناوبراوانه‌ی سه‌روه، بۆم گوڵبژێر كردوون.
(*) چاوه‌ڕێی به‌شی دووه‌م بن ( كچان و ژنان ـ له په‌ندی پێشینانی گه‌لاندا) .
نه‌رویج : ٧/ ١/ ٢٠١٢
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
|
جای تبلیغات شما اینجا خالیست با ما تماس بگیرید
|
|