بلادون
Atropa belladonna ..:
بلادون با نام علمي آتروپا بلادونا كه به آن عروسك پشت پرده، سايهي شب و توت شيطان هم ميگويند، گياهي فوقالعاده سمي است. بلادون قسمتي از عنوان علمي خود، آتروپا، را از يكي از سه الههي يوناني (آتروپوس، كلوتو ولاچسيس) گرفته است كه بنابر افسانههاي يوناني بر سرنوشت انسان حاكم بودهاند. كلوتو و لاچسيس تار و پود انسان را ميبافتهاند و عمر او را رقم ميزدند. در حالي كه خواهر آنان، آتروپوس، در زمان مقدر شده رشتهي زندگي عمر آدم را قطع ميكرده است. بلادونا احتمالا به افتخار بانوان ايتاليايي به عنوان اين گياه اضافه شده كه از عصارهي تازهي آن قطره چشمي ميساختهاند و در چشم خود ميريختند تا مردمك چشمانشان باز و شفاف شود و بيشتر مورد توجه قرار بگيرند .
بر پايهي عقايد خرافي، در قرون وسطي جادوگران از اين گياه در جشنها براي ايجاد اوهام و خيالات استفاده ميكرده و مخلوط بلادون و تاجالملوك را براي ايجاد احساس پرواز در انسان مصرف مينمودهاند. جان جرارد – جراح، گياهشناس و پرورش دهنده گياه قرن شانزدهم – بلادون را بسيار وحشناك و مرگآور توصيف كرده است. بنابر شرحي كه جرارد داده است هر كسي كه از اين گياه بخورد، بلافاصله به خوابي عميق فرو ميرود كه ممكن است هرگز بيدار نشود. گفته شده است كه سربازان پادشاه اسكاتلند در سال 1582 با شرابي كه از بلادون تهيه نموده بودند، همهي قواي دانمارك را در رختخوابشان به قتل رسانيدند .
بلادون به سبب دارا بودن دو ماده شبه قليايي (آلكالوئيد) بلورين سمي، آتروپين و هيوسيامين، خاصيت تسكيني و تخديري قوي دارد و بر روي دستگاه عصبي غير ارادي تاثير ميگذارد. هنوز هم چشم پزشكان از آتروپين براي اتساع مردمك چشم استفاده ميكنند. همچنين از آتروپين براي خنثي كردن اثر گازهاي سمي منتشر شده توسط جنگافزارهاي شيميايي و از هيوسيامين نيز به عنوان مسكن استفاده ميشود .
عصارهي گياه بلادون هم استفادههاي پزشكي دارد و در درمان بيماريهايي كه سبب گرفتگي عضلات ميشوند، مانند بيماريهاي پاركينسون، صرع، آسم و سياهسرفه به كار ميرود. آتروپين ترشحات مخاطي را كنترل مينمايد و ميتواند در درمان سرماخوردگي و تب يونجه موثر باشد.بلادون را براي تسكين تب، تب مخملك، التهابات، سردردهاي شديد و گلودرد تجويز مي كنند .
زيستگاه طبيعي :
گياه بومي اروپا و جنوب غربي آسيا است و در ايالتهاي شرقي آمريكا هم كاشته ميشود. اين گياه در زمينهاي شخم نخورده و بر روي تپههاي جنگلي ميرويد و كمي سايه و خاك گچي يا آهكي برايش مناسب است .
مشخصات ظاهري :
گياه با دوامي است كه ساقهي آن به شخاههاي متعدد تقسيم ميشود و به
طول 25/1 متر ميرسد و ريشهاش قطور و گوشتي ميباشد. تمام قسمتهاي گياه تازه به هنگام كوبيده شدن، بوي نامطبوعي از خود متصاعد مي كند كه به شدت سمي است. ساقه كمي بالاتر به سه يا چهار شاخه تقسيم ميشود. برگها به رنگ سبز تيره به شكل بيضي هستند كه در نوك، تيز ميشوند. و به صورت افقي و زوج، اما در اندازههاي متفاوت، شاخهها را ميپوشانند. گلهاي به شكل زنگ آن در بالا به صورت تاج و به رنگ ارغواني كه كمي رنگ سبز نيز به آنها زدهاند، ميباشد كه از اواسط تا اواخر تابستان پديدار شده و بعدا تبديل به ميوههاي سياه براق به اندازهي گيلاس كوچك ميشوند. ميوهي بلادون، آبي شيرين و مركبي دارد كه سمي كشنده است .