[behnam5555]

کتیبه نویافته جیرفت،

از دکتر یوسف مجید زاده

یافته های باستان شناسی جیرفت مربوط به تمدنی 7 هزار ساله در این منطقه است که افقی تازه در یافته های باستان شناسان درباره تمدن خاورمیانه گشوده است .
تمدن بزرگ و عظیم ارت که پنجره ای تازه رو به جهان گشود . آثار و یافته هایی که حکایت از پادشاهی مقتدر و بزرگ در قلمرو شرق آسیا در 7 هزار سال پیش داشت .
تا اینکه در سال 2002 بصورت اتفاقی و در اثر بارانهای سیل آسا در حوزه هلیل رود جیرفت این اشیاء از زیر خاک سر بر آوردند و از راز سرپوشیده تمدن جیرفت پرده برداشتند . این محوطه‌هاى باستانى که در هزاره‌هاى سوم پیش از میلاد آثار ارزشمندى را در خود جاى داده‌است، جزو غنى‌ترین محوطه‌هاى باستانى ایران محسوب مى‌شوند.

مدیر پایگاه میراث فرهنگی شهرستان علیدادی سلیمانی جیرفت گفت: در طول 400 کیلومتر رودخانه هلیل‌رود تاکنون بیش از 100 محوطه باستانى شناسایى شده است.

علیدادی‌سلیمانی خاطرنشان کرد: هنر حکاکى و سنگ‌تراشى مردم جیرفت از هنر مجسمه‌سازى آنها بسیار قوى‌‌‌تر بوده است.

وی در مورد دیگر مجسمه‌هاى شناسایى شده از این محوطه اذعان کرد: به جز مجسمه‌هاى لولایى نوعى دیگر از مجسمه‌ها نیز در این محوطه شناسایى شده که از جنس سنگ کولریت هستند و یک‌تکه ساخته مى‌شدند.

علیدادی‌سلیمانی بیان کرد: در دومین فصل کاوش در محوطه‌هاى باستانى جیرفت، باستان‌شناسان موفق شدند آثار خطى مربوط به 3 هزار سال پیش یعنى همزمان با اختراع خط در بین‌النهرین را کشف کنند.

وی اظهار کرد: همچنین در این فصل کاوش یکى از عبادتگاه‌های بزرگ ایران یافت شده که مربوط به 2300 سال پیش از میلاد مسیح است.

علیدادی‌سلیمانی تصریح کرد: به اعتقاد بسیارى از باستان‌شناسان بزرگ ایران در محوطه‌هاى تاریخى جیرفت آنچه تاکنون یافت شده، بیانگر سکونت در سرزمینى به وسعت تمدن بین‌النهرین و سومر در عراق است

خط هندسی

تا سال گذشته، در مجموع شانزده کتیبه به خط هندسی در ایران بدست آمده و شناخته شده است که سیزده تای آن از شهر اصلی فرمانروایی عیلامیان یعنی شوش در خوزستان بدست آمده و همگی در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شوند. چهاردهمین کتیبه، نبشته‌ای است بر روی جام سیمین معروف به جام مرودشت که در نزدیکی تخت‌جمشید پیدا شده و در تالار گنجینه موزه ایران باستان در تهران نگهداری می‌شود.
اما در یکسال گذشته به مجموعه آثار خط هندسی افزوده شده است. دکتر یوسف مجیدزاده در کاوش‌های تپه‌های باستانی «کنار صندل» جیرفت، موفق به کشف چند نمونه دیگر از کتیبه‌هایی به این خط شد و با توجه به محل پیدایی آنان، افزودن پسوند «عیلامی» به نام خط را غیرضروری دانست و حتی در مصاحبه‌ای، اصطلاح «خط ایرانی مقدم» را پیشنهاد کرد. از آنجا که نخستین نمونه‌های خط هندسی و نیز خط معروف به «عیلامی مقدم نوشتاری» (Elamite Linear) در تپه‌های باستانی شهر شوش بدست آمده‌اند، پسوند «عیلامی» در باره آنان بکار رفته است. اما با توجه به پیدایی نمونه‌های دیگری از خط معروف به «عیلامی مقدم» در تپه یحیی کرمان، تپه سیلک کاشان، تپه حصار دامغان، شهر سوخته سیستان و کنار صندل جیرفت، به نظر می‌آید که پیشنهاد آقای مجیدزاده شایسته پیگیری و توجه جدی باشد.

کتیبه نویافته جیرفت، از دکتر یوسف مجید زاده

پژوهش و کشف رمز خط هندسی، بیش از همه مرهون کوشش‌های فردیناند بُـورک Ferdinand Bork کارل فرانک Carl Frank و والتر هینتس است. هینتس در کتاب پیش‌گفته و در نخستین بخش آن با نام «جام سیمین نویافته از دوره ایلام کهن» به پژوهشی ناب و گسترده در زمینه خط جام مرودشت و دیگر کتیبه‌های بدست آمده به خط هندسی می‌پردازد و برای نخستین بار آوانوشت و ترجمه برخی از آنها را بدست می‌دهد. هینتس در این نوشتار موفق شده ۵۶ حرف در قالب ۶۱ علامت از خط هندسی را کشف رمز نماید و از آن میان، معنای ۲۱ حرف را تقریبی و نیازمند پژوهش‌های بیشتر بداند.

شهرستان جیرفت یکی از شهرستان‌های استان کرمان است. مرکز این شهرستان شهر جیرفت است
این شهرستان از شمال به شهرستان کرمان، از جنوب به شهرستان عنبرآباد، از شرق به قسمتی از شهرستان بم و از غرب به شهرستان بافت و رابر و ارزوئیه محدود شده‌است.
جمعیت شهرستان جیرفت بنا بر سرشماری سال 1390 تعداد 277000 نفر بوده‌است.