[چرو]

هنر غرب باستان

هنر اتروسک

در حدود هزار سال قبل ازمیلاد طوایفی که از" لیدی " ( یکی از کشورهای آسیای صغیر) به ایتالیای مرکزی مهاجرت کرده بودند با اهالی بومی توافق نمودند و کشورهای متحده اتروسک را پایه گذاری کردند. اتروسکها به عنوان دریا نوردانی ماهر(یا راهزنان بد نام دریایی) درروزگار باستان شهرت فراوان داشتند ودردورۀ موسوم به " خاورمآبی" درصحنۀ تاریخ پدید آمدند.

ممالک متحده اتروسک در سال 283 توسط رومیان تسخیر شد، بنابراین " اتروریان " خواه ناخواه با تمّدن مترقی رومی آشنا گشتند و تا تاریخ فوق ودرطول چهارصد سال که این تمدن درآن نواحی استقرارونفوذ داشت بدان انس گرفتند و آثاری با ارزش به شیوۀ رومی ابداع کردند.

معابد عظیم، قبور بزرگی که با نقّاشیها تزیین شده، مجسّمه ها، سنگهای مزار، اشیاء سفالین وآثارمختلف مفرغی وآلات زرّین ازجمله آثاری است که مربوط به این عصر می باشند و بر اثر کاوشهای متعدد مکشوف گشته اند. گلدانهای معروف و منقوش که به نام اتروسک خوانده می شود اغلب همانهایی است که از" آتیک " آورده اند.

آنچه در این تمّدن نوظهور و بدیع است محتوای خشن ایتالیایی آن آثار می باشد و مابقی انعکاس هنر یونان است. اهالی اتروسک ضمن تقلید از هنر سایر کشورها، خود شخصاً دارای سلیقه ای خاص بودند که در اغلب آثار هنری جهان منعکس می باشد، به بیان دیگر در اتروسک مکاتبی تأسیس شد که محصولات آنها با اینکه عموماً تقلید از سبک یونانیان بود ولی به وضوح سلیقه و ذوق اتروری در آنها مشاهده می گردید. یکی از آثار مهمّی که در گور فرانسوای اول در " ولسی " کشف شده، فرسکی است که " اشیل" را در حین قربانی کردن محبوسی به نیّت آمرزش روح اصحاب، مجسّم می سازد، موضوع این نقّاشی یونانی است، لیکن تجسّم آن به شیوه ای کاملاً اتروری صورت پذیرفته است.

اتروسکها گورستانهای خویش را در نقطه ای خارج از شهرهایشان می ساختند. از صدها مقبره که به طرز منظم در امتداد شبکه ای از خیابانهای متعدد یافت شده اند چنین بر می آید که اتروسکها شهر هایی بهمعنی کامل واژه برای مردگان می ساخته اند(نکروپولیس).رایج ترین نوع مقبرۀ اتروسکها " تومولوس" یا ساختمان مدوّری است که بخش بسیار اندکش خاکبرداری شده و سپس با خاک پوشانده شده است. این مقبره بیشتر در " چروتری" ساخته میشد و نظر به شکل گنبدوارش، به نظر می رسد که دنبالۀ یک سنت باستانی برخاسته از حوضۀ مدیترانه باشد.

تارکوینی ها بر خلاف کائره ایها،دیوارهای اتاقکهای تدفینی زیر زمینی خویش را با نقاشیهای خوش رنگ و زندۀ دیواری تزیین می کرده اند. با آنکه موضوعات نقاشی مقبره ای در" اتروریا " گاهی ازافسانه های یونانی مایه می گیرند، غالباً به نمایش صحنه هایی از میهمانی و شادمانی اختصاص دارند،همچنان که در مقبرۀ پلنگان در تارکوینی دیده می شود.
در مقبرههای اتروسک، اسباب و اثاثیۀ قابل توجهی از گِل و مفرغ به صورت پیکره برجامانده است وحکایت ازآن دارد که اتروسکها ظاهراً گِل و مفرغ را بر مواد دیگر ترجیح می داده اند.
پیکرۀ آپولون از ویی که پیکره ای ایستاده بر خط الرأس تیرافقی یک معبد اتروسک است، دلالت بر آن دارد که اتروسکها نیز چون یونانیان از پیکره در معماری استفاده کرده اند.
یکی از پر آوازه ترین جانوران در تاریخ هنر جهان یعنی ماده گرگ ازکاپیتول شهرتش را نه فقط به قدمت و شکوه خود به عنوان یک اثر هنری مدیون است بلکه قرنها توتم یا نمادِ شهر بوده است.
از دیگر مختصات فرهنگی مشرق زمین که توسط اتروسکها به رومیان انتقال داده شد رسم غیب شناسی یا کهانت بود که به اعتقاد آنروزیان، آینده یعنی حاصل عملکرد نیروهای مرموز(در لباس خدایان و دیوها) را می شد تا اندازه ای پیش بینی و حوادثش را پیشگویی کرد.
به طور کلی اگر بخواهیم هنر مردم اتروریا را با یک جمع بندی ساده بنمائیم

اولاً: تأثیر هنر بومی سرزمین ایتالیارا که اهمیت کمتری دارد در آن می بینیم
ثانیاً : تأثیر هنر هشرق زمین یا خاورمآبی را که بعدها قطع گردید مشاهده می کنیم
ثالثاً : تأثیر هنر یونان را که دارای اهمیت بیشتری می باشدرا آشکارا داریم که همۀ آنها در بنیان فرهنگی روم قرار دارند و سرانجام هنررومی مستقل را ایجاد می نمایند.

منابع:
هنر در گذر زمان نوشته هلن گاردنرترجمۀ محمد تقی فرامرزی