[bigbang]

روی: روی در طبیعت به صورت خالص یافت نمی شود و بیشتر به صورت ترکیباتی از روی و گوگرد یا اسید کربنیک وجود دارد. مهمترین سنگ معدن روی، سولفور روی (ZnS) و به اسفالریت معروف است. سولفور روی به طورنظری ۶۸ درصد روی دارد و در ساختار متبلور توده ای یا دانه ای یافت می شود. رنگ آن در حالت خلوص سفید و در فرم های ناخالص زرد، قهوه ای ، سبز تا سیاه است. معادن مهم سولفور روی در کشور های آمریکا ، مکزیک، آراژانتین، استرالیا، ژاپن و آلمان است. ۲-۳-۵- روش تهیه روی: برای تهیه روی ابتدا سنگ معدنی را با آسیاب خرد کرده و با شناور سازی آن را غلیظ و پرعیار می کنند، سپس بوسیله برشته کردن ، احیا و تقطیر روی خام به دست می آید. روی خام حاصل را در کوره های شعله ای ذوب می کنند تا روی مات با درجه خلوص ۹۹ درصد به دست آید. با تقطیر مجدد روی مات، روی با درجه خلوص ۹۹٫۹۹ درصد تهیه می شود. ۳-۳-۵- خواص و موارد استفاده روی: ویژگی های روی را می توان با آلیاژ کردن آن با فلزات دیگر بهبود بخشید، مثلاً آلومینیم باعث ازدیاد استحکام روی می شود و مس آن را سخت می کند. از روی در گالوانیزه کاری، آبکاری،ساختن برنج و مفرغ و ریخته گری تحت فشار استفاده می شود.ورق روی در ساختن قوطی، باطری های الکتریکی، پلاک آدرس، گراورعکاسی و آبروها بکار می رود. روی به عنوان پوشش در ورقهای آجدار و بدون آج،زنجیرها، حصارکشی ها، لوله ها، پیچ ها و مخزن ها مورد استفاده دارد. اکسید روی در ساختن سمنت دندانسازی، رنگ، کفسازی، کبریت، ظروف سفالین و لوازم لاستیکی مورد استفاده قرار می گیرد. گرد روی نرم برنگ خاکستری با درجه ی خلوص ۹۷ درصد در آتش بازی ها، تولید رنگها، فولادها و در روئینه کاری جامد استفاده دارد. ۴-۵- آلیاژهای روی آلیاژهای روی را به صورت آلیاژهای ریختگی همراه با عناصری مانند آلومینیم و مس به کار می برند. این آلیاژها برای ریخته گری در قالب های ماسه ای و فلزی مناسب و برای ریخته گری تحت فشار مناسب هستند. استحکام کششی آلیاژهای ریخته شده در قالب های ماسه ای ۱۸۰ ، درقالب های فلزی ۲۲۰ تا ۲۰۰ و در قالب تحت فشار تا ۲۷۰ می رسد. از آلیاژهای مهم روی می توان G – Zn A 1 6 Cu1 را نام برد که برای انواع ریخته گری ها مناسب است و از آن برای تهیه یاتاقان ها، چرخدنده های حلزونی که تحت تنش های زیاد قرار ندارند ، استفاده می شود. از آلیاژ GD – ZnA1 14 Cu 1 در ریخته گری تحت فشار، تهیه قطعات با دقت اندازه زیاد (mm 02.0 ) و سطح صاف استفاده می شود. نوع دیگر آلیاژ روی با ۴ درصد آلومینیم ، مقدار کمی مس (۷۵٫۰ تا ۲۵٫۱ درصد) یا بدون مس، مقدار کمی منیزیم (زیر ۱ درصد) در ریخته گری تحت فشار برای ساختن قطعات تزئینی و قطعاتی که در معرض نیرو و ضربه کم قرار می گیرند، مورد استفاده دارد. فرایند ریخته گری تحت فشار با آلیاژهای روی، به دلیل ارزانی ، استحکام مناسب، سهولت تولید اشکال پیچیده در ابعادی دقیق و سطح صاف کاربرد فراوان دارد، مانند ساختن چرخدنده ها ، قطعات موتورهای کوچک، ترازو ها، قطعات اتومبیل(بدنه کاربراتور، دسته و تیغه برف پاک کن، دستگیره و قفل). لحیم روی در لحیم سخت آلومینیم کاربرد دارد. ۵- ۵- قلع (Sn) قلع فلزی است نرم و به رنگ سفید مایل به آبی و سفید تر از روی و نقره. به دلیل مقاومت زیادی که قلع در مقابل خوردگی ، اسیدهای آلی و مواد غذایی دارد.معمولاً از آن برای پوشش محافظ فلزات مانند ورقهای سفید فولادی (حلبی ها،ورق قوطی های کنسرو) استفاده می کنند. اسیدها و بازها روی آن اثر می کنند. در درجه حرارت پایین تر از ۱۸ درجه سانتیگراد ، نیروی پیوند ملکولی خود را از دست داده و به صورت پودر خاکستری رنگی در می آید، اما معمولا این حیات زمانی به وجود می آید که قلع در مجاورت پودر قلع خاکستری قرار داشته و یا برای مدت چند روز در درجه ۵۰ – درجه سانتیگراد نگهداری شود. در موقع خمکاری قلع صدایی به گوش می رسد که آن را «فریاد قلع» می نامند. این وضع از اصطکاک کریستال های قلع روی یکدیگر پدید می آید. قابلیت هدایت حرارت و الکتریسته قلع کم است. ۱-۵-۵- سنگ معدنی قلع: قلع را از سنگ های معدنی قلع اکسیدی یا گوگردی تهیه می کنند. مهمترین سنگ معدنی قلع اکسید قلع (SnO) است که تقریبا ۷۸ درصد قلع دارد. مهمترین معادن اکسید قلع در کشورهای مالزی،چین، بلیوی، تایلند و اندونزی نهفته است. ۲-۵-۵- روش تهیه قلع : برای تهیه قلع، اکسیدقلع را پس از خرد کردن و تغلیظ در کوره های تنوره ای یا شعله ای احیا می کنند، سپس قلع خام حاصل را با روش الکترولیز به قلع الکترولیز با درجه خلوص ۹۶٫۹۹ درصد تبدیل می نمایند. ۳-۵-۵- موارد استفاده قلع: استحکام کششی قلع بیشتر از سرب و قابلیت هدایت الکتریکی آن حدود نقره است، در مقابل خوردگی جوی مقاوم است ولی در اسیدهای معدنی حل می شود. از قلع در تهیه برنج ها، مفرغ ها، بابیت ها و لحیم نرم استفاده می شود. همچنین به عنوان ماده آبکاری الکتریکی مورد استفاده دارد. قلع آبکاری شده دارای رنگ سفید زیبا و پوشش محافظ بادوامی است. قلع استاندارد لازم است بیش از ۷۵٫۹۹ درصد قلع داشته باشد. درجه خلوص قلع تمیز ۸۹۵٫۹۹ درصد است. وجود مقدار کمی ناخالصی نیز خواص قلع تاثیر می گذارد، به عنوان مثال ، سرب قلع را نرم و ارسنیک و روی آن را سخت می کند. اکسید قلع (SnO) گرد نرم سیاه رنگی است که به عنوان مات ساز در ساختن لعاب سرامیک ، به عنوان رنگ سرامیک ، ماده ساینده یا به عنوان اندود جهت ساخت شیشه های هادی کاربرد دارد. همچنین به همراه اکسید مس در تولید شیشه سرخ مورد استفاده قرار می گیرد. حلبی ، ورق فولاد نرم با پوشش نازکی از قلع خالص است که به دلیل مقاوم بودن در مقابل اسیدهای نباتی غیر سمی بودن ، در تهیه ظروف غذایی کاربرد فراوان دارد. ۶-۵- آلیاژهای قلع : مهمترین آلیاژهای قلع را لحیم ها تشکیل می دهند. لحیم کاری دارای ۱۲ تا ۹۰ درصد قلع هستند و علاوه بر سرب ، فلزات دیگری مانند آنتیموان، بیسموت، کادمیم، مس و نقره نیز به همراه دارند، مانند آلیاژ لحیم (Fil – Sn 60 pb Cu) لحیم های قلع و سرب استحکام زیادی دارندو لحیم های محتوی ۵ی درصد آنتیموان یا نقره به علت داشتن قابلیت هدایت الکتریکی خوب، در صنایع الکتریکی به کار می روند. آلیاژ بابیت نام اصلی آلیاژهای سفید قلع ، آنتیموان و مس است که برای تهیه یاتاقان ماشین آلات به کار می رود، به عنوان مثال،Lg – Sn 90 یک آلیاژ بابیت است که بجز قلع ، ۷ درصد آنتیموان و ۳ درصد دارد و در برابر ضربه و بار مقاوم است. این آلیاژ خاصیت لغزندگی خوبی دارد. لازم به یادآوری است که امروزه فلزات یاتاقان سربی جایگزین بابیت ها شده اند. ۷- ۵- سرب (pb) سرب فلزی است نرم و دارای رنگ خاکستری مایل به آبی که مقطع تازه شکسته آن سفید نقره ای و شفاف است. جرم مخصوص ۳٫۱۱ نقطه ذوب C 327 استحکام کششی ۲۰ تا ۱۵ سرب مقاومت خوبی در مقابل خوردگی دارد و در مقابل اسیدها نیز مقاوم است . ترکیبات سرب فوق العاده سمی است و به همین دلیل می باید در هنگام کار با آنها دستورالعمل های بهداشتی را که در این مورد وجود دارند، با نهایت دقت مورد توجه قرار گیرند. سرب را به دلیل نرم بودن می توان چکش کاری کرد و خم نمود. برای خمکاری لوله های سربی بایستی از فنر استفاده شود. ۱-۷-۵- سنگ معدنی سرب: سرب در طبیعت بیشتر به صورت سنگ سرب یافت می شود . از مهمترین انواع آن سنگ سرب درخشان (pbs) را می توان نام برد. سولفور سرب تقریبا ۸۶ درصد سرب دارد. معدن سربدر کشورهای امریکا، مکزیک، استرالیا، روسیه، اسپانیا، لهستان و آلمان یافت می شود. ۲-۷-۵- روش تهیه سرب : برای تهیه سرب ، سنگ سرب را پس از خرد کردن و تغلیظ ابتدا در کوره های دوار برشته می کنند، سپس آن را در کوره های تنوره ای احیا می کنند تا سرب خام با درجه خلوص ۹ درصد حاصل شود. با تصفیه ی سرب خام ، سرب با درجه خلوص ۹۴٫۹۹ درصد به دست می آید. ۳-۷-۵- خواص و کاربرد سرب: سرب و ترکیبات آن سمّی هستند؛ لذا در تماس با پوست یا نزدیک مواد غذایی به مار نمی روند. سرب دارای قابلیت زیاد جذب نوترون ها و اشعه ی گاما است و به دلیل ، به شکل ورقه های سربی به عنوان سپر تشعشعی به کار برده می شود. ورق سرب با روش نوردکاری سرد تهیه می شود و به عنوان حامل صوتی در ساختمان منازل به کار می رودو ورق سربی به ضخامت ۲٫۰ میلیمتر معادل تخته چند لا با ضخامت ۲۰ میلیمتر در جذب صدا کاربرد دارد. سرب در فولادهای خوش تراش به عنوان مواد روانکار عمل می کند و اصطکاک میان لبه برنّده ابزار برش و براده را کاهش می دهد و به ایجاد سطح صاف کمک می کند. ۸-۵- آلیاژ سرب سرب را می توان تقریباً با تمام فلزات به خوبی آلیاژ کرد ولی فلزات دیگر با سرب به سختی آلیاژ می دهند، به استثنای قلع که با آن به راحتی آلیاژ می شود و لحیم های نرم را به دست می دهند. مهمترین آلیاژ سرب که به سرب خشک میز معروف است ،دارای ۵تا ۲۵ درصد آنتیموان است .به دلیل داشتن قابلیت ریخته گری خوب در قالب های تحت فشار ،از این الیاژها در تهیه وسایل زینتی،دستگیره ها،حروف چاپ،و کلیشه سازی استفاده می شود. فلزات یاتاقان سربی که با کادمیم آلیاژ شده باشند،خاصیت لغزندگی خوبی دارند ودر برابر سایش نیزمقاوم هستند. از نمونه این آلیاژ می توان Lg – pb Sn9 cd را نام برد. پوسته یاتاقان های ساخته شده از این آلیاژها نیروی فشاری زیادی را تحمل می کنند. آلیاژهای ریخته گری تحت فشار سرب را می توان به عنوان وزنه های متعادل کننده در رگلاتورهای گریز از مرکز و همچنین در صنایع اسباب بازی مورد استفاده قرار دارد. نوعی آلیاژ سرب با ۷ تا ۱۲ درصد آنتیموان،۲۵٫۰ درصد قلع و مقادیر کمی آرسنیک و مس در تولید صفحات پلاک باتری ها مورد استفاده دارد. مس سرب اندود برای پوشش بام و مخزن های ضد اسید به کار می رود. آلیاژ فلز حروفچینی تایپ (مرد استفاده در صنعت چاپ ) آلیاژهای سرب، آنتیموان ، قلع با مقادیر کمی مس هستند. رنگدانه های سربی ترکیبات شیمیایی سرب هستند که برای تهیه رنگ بکار برده می شوند. کرمات قلیایی سرب به رنگ قرمز است و برای اندودهای آستری ضدزنگ روی فولاد بکار برده می شود. فولادهای خوش تراش ۲۵٫۰ و برنج های خوش تراش تقریباً۵٫۰ الی ۵٫۳ درصد سرب دارند. ۹-۵- نیکل (Ni) نیکل رنگ سفید نقره ای براق دارد و فلزی است شکننده که قابیلت پولیش خوبی برخوردار است. جرم مخصوص ۹٫۸ نقطه ذوب C 1455 نرم تاباند ۵۰۰ تا ۴۰۰ استحکام کششی سخت شده در نورد کاری ۸۰۰ تا ۷۰۰ ۱-۹-۵- روش تهیه نیکل: سنگ معدنی نیکل همراه با مس به صورت سیلیکات و سولفید در کشورهای روسیه، کانادا و کالدونیای جدید یافت می شود. نیکل را با برشته کردن و گداختن پی در پی سنگ نیکل ، ابتدا به صورت نیکل خام در می آورند و سپس با احیا کردن یا الکترولیز آن را با درجه خلوص ۸/۹۹ درصد تولید می کنند. ۲-۹-۵- ویژگی های و موارد استفاده نیکل: نیکل به عنوان یک عنصر آلیاژی از زمانهای قدیم همراه با مس بکار می رفته است. نیکل در برابر خوردگی و در مقابل بیشتر اسیدها – به استثنای اسید نیتریک – مقاوم است. نیکل تجارتی با درجه خلوص ۹۹ درصد کاربرد زیادی دارد و دارای ناخالصی هایی نظیر کبالت، منگنز،مس، آهن، کربن، سیلیسیم است. ریخته گری نیکل خالص دشوار است، زیرا اکیسژن را جذب و کربن و گوگرد را در خود حل می کند. ۱۰- ۵- آلیاژهای نیکل آلیاژهایی هستند که مادر فلزات آنها است. نیکل در برنج ها و مفرغ ها برای افزایش چقرمگی و مستحکم کردن آلیاژها به کار می رود. نیکل هم در آلیاژهای مقاوم حرارتی ومقاوم در مقابل اسید به کار می روند. آلیاژهای نیکل ، منگنز برای تهیه سیم های مقاومت الکتریکی به کار برده می شوند. مفرغ نیکل ، آلومینیم ۸ تا ۱۰ درصد آلومینیم در ساخت حدیده ها ، قالب ها پروانه های ریختگی، پایه شیر کاربرد دارد. این آلیاژ دارای مقاومت خوردگی خوبی بوده و C 400 درجه مقاومت حرارتی دارد. آلیاژهای نیکل ، آلومینیم در تولید فنرهای مارپیچی نیز کاربرد دارد. گردهای آلیاژ نیکل برای اندودهای شعله پاشی جهت سخت کردن سطحی و افزایش مقاومت خوردگی بکار برده می شود. ۱۱- ۵- کرُم (Cr) کرم رنگ خاکستری متمایل به سفید دارد و مقطع شکسته آن به رنگ نقره ای براق است. این فلز سخت و شکننده است و به دلیل مقاومت زیادی که در مقابل خودگی دارد به عنوان پوشش محافظ در آبکاری فلزات مورد استفاده قرار می گیرد. جرم مخصوص ۲٫۷ نقطه ذوب ۱۹۰۳ ۱-۱۱- ۵- روش تهیه کرم : سنگ معدن کرم به فرم سنگ آهن کُرُمدار به نام کرمیت با ۶۸ درصد اکسید کرمیک است. سنگ قرمز سرب در کشورهای روسیه ، افریقای جنوبی، ترکیه و رودزیا یافت می شود. برای تهیه کرم، سنگ معدن را پس از خرد و تغلیظ کردن با احیا به وسیله کربن به فرو کرم تبدیل می کنند و سپس با احیا به وسیله ی آلومینیم به صورت کرم خالص در می آورند. ۲-۱۱-۵- خصوصیات و موارد استفاده کرم: از کرم برای آبکاری سطح قطعات در مواردی که سختی فوق العاده و مقاومت زیاد در مقابل خوردگی لازم باشد، به میزان وسیعی استفاده می شود. در صورتی که سطح فلزی خوب پرداخت گردد و سپس آب کرم داده شود، سطحی بسیار صاف به دست می آید. که قابلیت جذب آب یا روغن را ندارد. سطح یاتاقان های آب کرم شده می تواند حتی بدون روغن کار کند. کرم در فولادهای زنگ نزن آلیاژهای مقاوم حرارتی و تهیه مواد نسوز کاربرد وسیعی دارد. ۱۲-۵- آلیاژهای کُرُم مس کُرُم دار دارای استحکام ضربه ای زیادی بوده و هدایت الکتریکی آن از مس بیشتر است. مفرغ کرم دار نوع دیگری از الیاژ های کرم است که در تهیه یاتاقان ها کاربرد دارد. نوعی از آلیاژ ریختگی آن ۱ درصدکرم،۱ درصد آهن، ۲ الی ۱۰ درصد قلع داردو دارای استحکام زیاد و کیفیت خوب سایشی است . آلیاژهای نیکل و کرم ۸۰ درصد نیکل ۲۰ درصد کرم به عنوان آلیاژهای مقاوم حرارتی ،مقاوم در مقابل خوردگی در ماشین الات شیمیایی کاربرد دارد. ۱۳- ۵- ولفرام (W) این فلز که به تنگستن نیز معروف است دارای رنگ خاکستری متمایل به سفید است و به دلیل نقطه ذوب بالایی که دارد از آن برای تهیه سیم های نازک برقی مانند فلامان لامپ ها و به عنوان الکترود (به منظور ایجاد قوس الکتریکی) در جوشکاری با گاز ارگون ، استفاده می شود. جرم مخصوص ۱۹ نقطه ذوب C ۳۳۷۰ (بیشترین نقطه ذوب در بین فلزات) از مصارف دیگر ولفرام استفاده در فولادهای ساختمانی و ابزار سازی آلیاژی است و به کمک آن می توان فولادی مقاوم حرارت و قابلیت برش خوب را تولید کرد. ۱۴- ۵- مولیبدن (Mo) مولیبدن به رنگ سفید نقره ای است و خاصیت مغناطیسی ندارد. از این فلز در تهیه فولادهای نجیب الیاژی و همچنین الکترودهای لامپ های اشعه x استفاده می کنند. جرم مخصوص ۳٫۱۰ نقطه ذوب C ۲۶۰۰ ۱۵- ۵- وانادیم (V) وانادیم فلزی است خیلی سخت و شکننده و به رنگ خاکستری مایل به سفید که خاصیت مغناطیسی ندارد. از این فلز برای تهیه فولادهای آلیاژی استفاده می کنند. حتی وجود مقدار کمی وانادیم (فقط در فولادهای فنر و فولادهای ابزارسازی پرآلیاژ به بیشتر از ۲/۰ درصد برخورد می کنیم) در فولادها ، باعث افزایش استحکام کششی و سماجت زیاد آنها می شود. جرم مخصوص ۳٫۱۰ نقطه ذوب C ۲۶۰۰ وانادیم خالص را به سختی می توان تولید کرد و معمولا آن را به صورت ترکیب با آهن (فرووانادیم) به بازار عرضه می کنند. ۱۶-۵- کبالت (Co) کبالت فلزی است بسیار سمج و رنگ آن از سفید مایل به قرمز تا سفید مایل به ابی تغییر می کند. خصوصیات کبالت مشابه نیکل است و به دلیل تاثیر سخت کننده ای که دارد از ان به عنوان یک فلز آلیاژی در فولادهای ابزارسازی تندبر استفاده می کنند. در تولید اهن رباهای دایمی نیز مورد استفاده دارد. جرم مخصوص ۶٫۸ نقطه ذوب C ۱۴۹۰ ۱۷-۵- منگنز (Mn) منگنز فلزی است بسیار سخت و شکننده و دارای رنگ سفید مایل به خاکستری . از این فلز معمولاً به عنوان فلز آلیاژی در فولاد ها آلیاژهای مس و آلیاژهای فلزات سبک استفاده می کنند. جرم مخصوص ۴٫۷ نقطه ذوب C ۱۲۵۰ ۱۸- ۵- جیوه (Hg) جیوه فلزی است به رنگ نقره ای براق و تنها فلزی است که در درجه حرارت محیط به صورت مایع است و به دلیل انبساط حرارتی زیاد ، از آن در حرارت سنج ها استفاده می کنند. در صنایع الکتریکی از جیوه برای ساختن کلیدهای جیوه ای و از بخار ان در لامپهای جیوه ای استفاده می شود. جرم مخصوص ۵٫۱۳ نقطه ذوب C 39- چون نقطه تبخیر جیوه فقط در درجه حرارت ۳۵۷ درجه سانتیگراد است، براحتی تبخیر می شود و بخار ان فوق العاده سمی است. ۱۹-۵- نقره (Ag) نقره فلزی است به رنگ سفید ، نرم و بی نهایت انعطاف پذیر . نقره خالص در بین فلزات از بالاترین قابلیت هدایت الکتریکی و حرارتی برخودار است. در صنعت کاربرد وسیعی پیدا کرده است. نقره در هادی های الکتریکی ف ارتباطات، عکاسی، منعکس کننده ها مورد مصرف دارد. جرم مخصوص ۵٫۱۰ نقطه ذوب C ۹۶۰ آلیاژ نقره و مس که معمولا ۵ تا ۱۰ درصد مس دارد در سکه زنی به کار می رود. آلیاژهای نقره با تنگستن ، مولیبدن، گرافیت، نیکل و کادمیم در کنتاکتوری الکتریکی مورد استفاده دارند. از آلیاژ نقره با جیوه ، قلع، مس و روی به صورت ملغمه های دندان سازی استفاده می شود. ۲۰- ۵- پلاتین(Pt) پلاتین فلزی است سنگین و در بین فلزات از پایین ترین مقاومت الکتریکی برخوردار است. مقاومت در مقابل اکسیداسیون در دمای بالا و مصونیت در برابر اغلب اسیدها موجب شده است تا از آن درتهیه وسایل آزمایشگاهی شیمی ، سیم ترموکوبل استفاده شود. همچنین از پلاتین به عنوان پوشش در اکستروژن الیاف شیشه مذاب و جعبه های اشعه ایکس و وسایل کنترل رطوبت استفاده می شود. جرم مخصوص ۵٫۲۱ نقطه ذوب C ۱۷۷۰ ۲۱- ۵- کادمیم (Cd) فلزی سفید رنگ ونقره ای رنگ با جرم مخصوص ۶٫۸ و نقطه ذوب C ۳۲۰ است.بسیار نرم است و می شود آن را با روش نوردکاری به صورت ورق های نازک در آورد. شبیه قلع است و همان مشخصه فریاد قلع را هنگام خمکاری به همراه دارد. سخت تر از قلع و در مقابل خوردگی مقاوم است. ۱-۲۱- ۵- موارد استفاده کادمیم : کادمیم به عنوان عنصر آلیاژی در لحیم های نرم و آلیاژهای زود ذوب و نیز به عنوان روکش سفید آبکاری مقاوم به خوردگی کاربرد دارد. مصرف عمده کادمیم در آبکاری الکتریکی است. فاز آبکاری شده دارای رنگ سفید نقره ای با ته رنگ آبی است. از کادمیم بیشتر در تهیه آلیاژ های زود گداز استفاده می شود. آلیاژی از ۱۰ درصد کادمیم وجود دارد که نقطه ذوب آن ۵۵ تا ۶۵ درجه و سانتیگراد است. در آبکاری و روکش محافظ ، فلزاتی مانند آهن، فولاد و آلومینیم می توان روکش بسیار نازکی از کادمیم قرار داد که با وجود ضخامت بسیار کم بادوام است . پوشش کادمیم دارای رنگ شفاف مات بوده وخیلی خوش نماست و از آن در روکش میکروترها، حلقه تنظیم ماشین های ابزار استفاده می شود. اگر مقدار کمی کادمیم به مس اضافه شود، استحکام ، سختی و مقاومت سایشی آن افزایش می دهد ولی از هدایت الکتریکی آن می کاهد. کادمیم در تهیه فلزات یاتاقان (موتورهای احتراقی) ، صفحات باطری ها(باتری های نیکل کادمیم) نیز مورد استفاده دارد. نیترات کادمیم گرد سفید رنگی است که برای ساختن مواد رنگی فلورسان و همچنین به عنوان یک کاتالیزور به کار می رود. ۲۲- ۵- بیسموت( Bi) بیسموت فلزی است به رنگ فلزی به رنگ سفید مایل به خاکستری با زمینه قرمز و بسیار براق است که در مقطع شکسته آن درشت دانه و برگی ، جرم مخصوص آن ۸٫۹ و نقطه ذوب آن C 270 درجه سانتیگراد است. بیسموت فلزی است بسیار ترد است و به اسانی به گرد تبدیل می شود. ۱-۲۲-۵- ویژگی ها و موارد استفاده بیسموت و آلیاژهای آن : قابیلت هدایت گرمایی بیسموت از همه فلزات (به غیر از جیوه ) کمتر است و از معدود فلزاتی است که حجم آن هنگام انجماد افزایش می یابد. هنگام انجماد افزایش می یابد. هنگام تغییر از حالت مایع به جامد، به میزان ۳۲٫۳ درصد منبسط می شود. این مشخصات آن را برای ساختن قطعات کوچک ریختگی ( هر جا نقش دقیق قالب مورد نیاز باشد) ارزشمند می سازد. آلیاژهای بیسموت دار نقطه ذوب پایین دارند و در تهیه آلیازهای زود گداز و لحیم مورد استفاده قرار می گیرند. فولاد بیسموت دار با مقدار کمی بیسموت در تهیه ورق های ترانسفورماتورها به کار برده می شود. بیسموت در ملحفه ها به صورت املاح و رنگدانه ها به عنوان داروی ضد ترشی معده در داروسازی به مصرف می رسد و فلز اصلی آلیاژهای زود گداز (فیوز های برق) است. از بیسموت برای پوشش براق داخلی لامپ های رفلکتوری نیز استفاده می کنند. ۲۳ – ۵ – تانتال (Ta) تانتال رنگ خاکستری براق دارد و هر چه درجه خلوص آن بیشتر باشد، به همان نسبت نرمتر است و قابیلیت انبساط بیشتری دارد. جرم مخصوص تانتال ۶٫۱۶ و نقطه ذوب آن C 3030 است. در اثر تغییر فرم سرد می توان استحکام کششی لایه های خارجی آن را از ۳۵۰ تا ۱۱۰۰ افزایش داد. اکسید تانتال ( T a o) به قدری سخت است که با آن می توان شیشه را نیز برید. این فلز در مقابل خوردگیبسیار مقاوم است و تنها اسیدهای مایع روی ان اثر می گذارند. از تانتال در تهیه وسایل دندانسازی ، قطعاتی از لامپ های رادیو و تهیه وزنه های مبنایی که ارزش آنها معادل آلیاژ پلاتین ایریدیم است، استفاده می کنند. ۲۴- ۵- آنتیموان (Sb) آنتیموان فلزی شکننده و به رنگ سفید نقره ای با جرم مخصوص ۶٫۶ و نقطه ذوب C 630 درجه است . از این فلز به عنوان فلزی استفاده می شود و وجود آن سختی آلیاژها را افزایش می دهد. به عنوان مثال آنتیموان در آلیاژهای سرب باعث افزایش سختی آنها می گردد. آلیاژی از ۷۰ درصد آنتیموان و ۳۰ درصد آهن را اگر سوهانکاری کنیم، همراه براده جرقه هایی از آن جدا می شود.