[nae]

«بیلی وایلدر»؛ فیلم‌سازی كه 21 بار نامزد اسكار شد

بیلی وایلدر، كارگردان، تهیه‌كننده و فیلم‌نامه‌نویس صاحب‌نام فقید سینمای آمریكا و از ركوردداران نامزدی جوایز اسكار امروز (دوشنبه) 103 ساله شد. وی بیش از پنج‌ دهه در عرصه‌ی سینما حضوری درخشان داشت و توانست ساخت 60 فیلم را در كارنامه سینمایی‌اش به ثبت برساند.
«بیلی وایلدر» 22 ژوئن 1906 در لهستان امروزی متولد شد.
وایلدر یكی از درخشان‌ترین چهره‌های فیلم‌سازی هالیوود در عصر طلایی محسوب می‌شود كه شش بار موفق به كسب اسكار و 15بار نامزد این جایزه بود و از این لحاظ یكی از ركورداران تاریخ سینما است.
وی پس از اخراج از دانشگاه وین اتریش، به روزنامه‌نگاری پرداخت و پس از مهاجرت به برلین، در روزنامه‌های محلی، مطالب ورزشی و جنایی می‌نوشت. توانایی
وایلدر در نویسندگی، او را به سمت نگارش فیلم‌نامه سوق داد.
موفقیت عمده‌ی «وایلدر» پس از حضور او در هالیوود در سال 1933 آغاز شد و اولین اثر مهم او در سال 1939 با فیلم «نیمه‌شب» رقم خورد كه برای اولین‌بار نامزد اسكار بهترین فیلم‌نامه شد.
پس از آن، موفقیت‌های بعدی وی با فیلم‌نامه آثار پرفروشی چون «طلوع را متوقف كن» و «گلوله‌ی آتش» ادامه یافت و دوبار دیگر نامزد اسكار بهترین فیلم‌نامه شد، اما همچنان در كسب آن ناموفق بود.
وایلدر پس از اولین تجربه كارگردانی‌اش با فیلم «بزرگ‌تر و كوچك‌تر»، شهرت جهانی خود را با ساخت فیلم «غرامت مضاعف» در سال 1944 رقم زد كه نامزدی بهترین كارگردانی و بهترین فیلم‌نامه اسكار را برای او به‌همراه آورد.
دو سال بعد، «وایلدر» با فیلم «تعطیلات ازدست‌رفته» توانست سرانجام جایزه اسكار بهترین كارگردانی و بهترین فیلم‌نامه را به‌دست آورد.
این كارگردان و فیلم‌نامه‌نویس سرشناس در سال 1951 با فیلم «سان‌ست بلوار» اسكار بهترین فیلم‌نامه را گرفت، اما در كسب اسكار بهترین كارگردانی این فیلم ناكام ماند.
وایلدر در ادامه با فیلم «تك‌خال در حفره» اگرچه به موفقیتی در گیشه سینماها نرسید، اما شهرت خود را افزایش داد و باردیگر نامزد اسكار بهترین فیلم‌نامه شد.
وی در سال 1954 فیلم موفق «بازداشتگاه شماره 17» را ساخت كه اگرچه اسكار بهترین كارگردانی را برای او به‌همراه نیاورد، اما موجب شد تا «ویلیام هولدن» اسكار بهترین بازیگر مرد را بگیرد.
یك‌سال بعد، «وایلدر» با فیلم «سابرینا» نامزد اسكار بهترین فیلم‌نامه و كارگردانی شد. اواسط دهه 50 را می‌توان دوران توجه «بیلی وایلدر» به آثار كمدی توصیف كرد كه ازجمله آنها می‌توان به «خارش هفت‌ساله» (1955)، «بعضی‌ها داغش رو دوست دارند» (1959) و «آپارتمان» اشاره كرد.
وی با فیلم «آپارتمان» سه اسكار بهترین فیلم‌نامه، بهترین فیلم و بهترین كارگردانی را گرفت و با فیلم «بعضی‌ها داغش رو دوست دارند» نامزد اسكار بهترین كارگردانی و بهترین فیلم‌نامه شد.
پس از این سال‌های موفق، حضور «وایلدر» در عرصه فیلم‌سازی دیگر مانند گذشته نبود، بطوریكه فیلم‌های «یك، دو، سه» (1961)، «‌احمق مرا ببوس» (1964)،
شیرینی شانس (1966)،‌ «زندگی خصوصی شرلوك هولمز» (1970) تقریبا آخرین آثار كارنامه سینمایی او بودند.
بیلی وایلدر در سال 1988 جایزه یادبود اسكار را گرفت و ستاره وی در كوچه شهرت هالیوود نقش بست. وی روز 27 مارس 2002 در سن 95 سالگی درگذشت.
وی در پنج دهه فعالیت سینمایی 15بار نامزد جایزه اسكار شد كه از این لحاظ یكی از ركورداران تاریخ سینما است. از دیگر انتخابات سینمایی «بیلی وایلدر» می‌توان اشاره كرد به:
*جایزه بافتا بهترین فیلم- 1960
*شیر طلایی افتخاری برلین- 1993
*جایزه بزرگ جشنواره كن- 1946
*جایزه یك عمر دستاورد سینمایی از پارلمان اروپا- 1992
*دو جایزه بهترین فیلم از گلدن گلوب- 1946-1951
*شیر طلایی افتخاری ونیز- 1972