[رزیتا]

عوامل موثر در قدرت تصميم گيري

نوع مشكل: در مورد سهولت تصميم گيري ، نوع مشكل نقش اساسي دارد. مشكلات كوچكتر معمولاخيلي راحت تر حل مي شوند، چون تصميم گيري در مورد آنها راحت تر صورت مي گيرد. اما مشكلات پيچيده تر به لحاظ نيازي كه به اطلاعات تخصصي تر دارند و اغلب چند جنبه مختلف از زندگي فرد را شامل مي شوند، با روند كند تصميم گيري مواجه هستند. علاوه بر اين، مشكلاتي نيز وجود دارند كه زمان در تصميم گيري براي آنها بسيار اهميت دارد، به طوري كه در يك مدت زمان كوتاه، بايد تصميم گيري مهمي را انجام داد. در مورد اين نوع موارد، توجه به قدرت تصميم گيري و بالابردن توان آن حائز اهميت است.

آشنايي فرد با موضوع مورد تصميم گيري: هرچه فرد اطلاعات و آگاهي هاي بيشتري در زمينه موضوع مورد تصميم گيري داشته باشد، قدرت تصميم گيري او بالاتر خواهد بود. آنچه كه در اكثر موارد فرد را با شكست يا اشتباه مواجه مي سازد، نداشتن اطلاعات و تخصص كافي مي باشد. به عنوان مثال، مسئله تصميم گيري در مورد انتخاب رشته تحصيلي، نمونه اي از مواردي است كه نياز به داشتن اطلاعات از شرايط رشته ها دارد. اگر فرد شناخت كاملي از رشته تحصيلي مورد نظر خود نداشته باشد،به احتمال زياد، انتخاب درستي كه با زمينه علايق و استعدادهاي او همخواني داشته باشد، نخواهد داشت.

اعتماد به نفس و قدرت تصميم گيري : افرادي كه داراي اعتماد به نفس بالايي هستند، از قدرت تصميم گيري بالاتري برخوردارند و در شرايط بحراني قادر به تصميم گيري هاي مناسب مي باشند. در حالي كه افراد داراي اعتماد به نفس پايين ، اغلب در تصميم گيري هاي خود دچار مشكل مي شوند. آنها شايد براي امور خيلي جزئي ، زمان خيلي زيادي صرف كنند تا تصميم گيري لازم را انجام دهند و برخي حتي از شرايطي كه آنها را ناگزير از تصميم گيري مي كند، فرار مي كنند. به همين علت است كه اين افراد ريسك پذيري كمتري از خود نشان مي دهند.

افسردگي و قدرت تصميم گيري :در ميان تمام علائمي كه افسردگي دارد، ناتواني در تصميم گيري، از علائم اساسي است. فرد افسرده حتي براي مسائل جزئي روزمره ، فاقد قدرت تصميم گيري است. بي حوصلگي و خلق پايين او ، قدرت تصميم گيري او را تحت الشعاع قرار مي دهد و اين مسئله زماني شدت پيدا مي كند كه نااميدي در فرآيند تصميم گيري او دخالت مي كند. فرد افسرده اميدواري كمتري به آينده دارد. بنابراين با بدبيني با مسائل برخورد مي كند و توجه بيش از حد به ابعاد منفي مسائل، او را از تصميم گيري مناسب محروم مي سازد. او از هر كاري كه نياز به صرف انرژي ، چه كم و چه زياد دارد، دوري مي كند. تصميم گيري، فرآيندي است كه به انرژي فكري زيادي نيازمند است.

اضطراب و قدرت تصميم گيري : اضطراب بر روي بسياري از فرآيندهاي ذهني انسان تاثير مخرب دارد. شايد معروف ترين تاثير اضطراب ، روي حافظه باشد؛ زماني كه دانش آموز احساس مي كند در پاسخ به سوالي كه آشنايي كاملي با آن دارد، حافظه اش از كار مي افتد و احساس مي كند هيچ مطلبي به ذهنش نمي رسد، همين اتفاق در فرآيند تصميم گيري مي افتد. اولااضطراب مانع از آن مي شود كه فرد بتواند از اندوخته هاي ذهني خود ، از تجارب و اطلاعات خود در فرآيند تصميم گيري استفاده كند، چون هيچ مطلب و تجربه اي كه براي او ياري كننده باشد، به ذهنش نمي رسد و آنچه به ذهنش مي رسد، بسيار دست و پا شكسته و فاقد سودمندي لازم است. از سوي ديگر، اضطراب، نگراني فرد را از احتمال شكست، افزايش و قدرت ريسك پذيري او را كاهش مي دهد و اجازه نمي دهد كه او در كمال آرامش تمام جوانب را مورد بررسي قرار دهد. از اين رو فرد مضطرب، يا خيلي عجولانه تصميم مي گيرد و يا به قدري تصميم گيري را طولاني مي كند كه فرصت هاي طلايي را از دست مي دهد.

آشنايي با روال منطقي تصميم گيري : تصميم گيري همچون حل يك مسئله رياضي از فرمول ها و مراحل منظمي تبعيت مي كند. آشنايي فرد با روند تصميم گيري منطقي، احتمال موفقيت او را افزايش خواهد داد. فرد با آگاهي از اينكه روال تصميم گيري او درست است، با قدرت و اعتماد بيشتري عمل خواهد كرد و خواهد توانست تمام جوانب قضيه را مورد بررسي و كنكاش قرار دهد. روال منطقي تصميم گيري هرچند از فردي به فرد ديگر مي تواند متفاوت باشد، اما از يك اصول كلي تبعيت مي كند كه فرد را به نتيجه گيري و اتخاذ تصميم مناسب رهنمون مي كند.