[رزیتا]

تغييرات مكاني
مطالعاتي كه در زمينه رابطه تلفات خاك و آب و هوا در مقياس جهاني انجام شده است ،
نشان مي دهد كه فرسايش در جاهايي به حداكثر خود مي رسد كه ميانگين بارندگي موثر
سالانه آن 300 ميلي متر باشد . منظور از بارندگي موثر مقدار باراني است كه در شرايط
مشخص درجه حرارت بتواند مقدار معيني رواناب ايجاد نمايد . در وضعيتي كه مقدار بارندگي
كمتر از 300 ميلي متر باشد با افزوده شدن بارندگي ، فرسايش نيز افزايش مي يابد .البته
افزايش بارندگي باعث بهتر شدن پوشش گياهي نيز مي شود و اين خود سطح خاك را بهتر
محافظت مي كند . اما در وضعيتي كه مقدار بارندگي سالانه بيشتر از 300 ميلي متر باشد ،
نقش حفاظتي پوشش گياهي بر عوامل فرسايش فزوني گرفته ، در نتيجه با افزوده شدن
بارندگي ميزان تلفات خاك كاهش پيدا مي كند . شاهد هايي نيز در دست است ، كه اگر
نزولات جوي افزايش يابد ، بارندگي و رواناب ناشي از آن ممكن است به حدي زياد باشد كه
خود باعث افزايش تلفات خاك گردد .
در 20 ساله اخير اطلاعات زيادي در زمينه بار رسوب در رودخانه ها جمع آوري شده است .
هر چند اين داده ها به دليل اشكالات فني در اندازه گيري بار بستر و كمبود اندازه گيريهاي
املاح محلول آب بيشتر مربوط به مواد معلق مي باشد ولي از نظر شناخت معقول الگوي
فرسايش آبي در دنيا به خوبي مي توان از آنها استفاده كرد .
عمده ترين نتيجه اي كه از اين شناخت حاصل شده ، آن است كه مناطق نيمه خشك و نيمه
مرطوب دنيا بخصوص در چين ، هندوستان ، غرب آمريكا ، روسيه مركزي و نواحي مديترانه اي
، سخت در معرض فرسايش قرار دارند . مشكل فرسايش خاك در اين مناطق همراه با نياز
شديد به حفاظت آب و موضوع حساس بودن شرايط اكولوژيكي محيط است . به طوري كه
حذف پوشش گياهي ، چه به صورت چراي دام و چه به صورت برداشت محصول ، باعث
كاهش سريع مواد آلي شده كه خراب شدن خاك و خطر كويري شدن را در پي خواهد
داشت.