[رزیتا]

اقلیم ایران توانایى گسترده اى در تولید گیاهان در ۳ رده دارد: گل و گیاهان زینتى، گل هاى آپارتمانى و گیاهان دارویى. حقیقت این است كه این كشور ۴ فصل، تنها بر روى دریاى سیاه نفت نیارمیده است، تابش خورشید بر فراز این اقلیم پهناور، فرصت مغتنم اما اغلب فراموش شده اى است، فرصتى كه بسیارى از مردم دیگر سرزمین هاى جهان بدان به چشم حسرت مى نگرند.
بدین ترتیب است كه سالانه نیمى از محصولات گل و گیاه تولیدى در ایران نه به صادرات كه به توزیع نیز راه پیدا نمى كنند و به كود تبدیل مى شوند. برآیند این واقعیت، در یك نگاه اولیه به تعداد پایانه هاى صادراتى گل و گیاه در كشور برمى گردد و این در حالى است كه سرزمین كوچكى چون هلند تنها داراى ۷ پایانه صادراتى گل و گیاه است، ۷ پایانه صادراتى كه چون همتایان چاه هاى سیاه نفت، عمل مى كنند.


یك دسته گل نفت

گردش مالى صادرات گل و گیاه جهان، هر ساله دست كم ۱۰۰ میلیارد دلار است و البته در بسیارى ازكشورها هر نفر روزانه یك شاخه گل مى خرد. از این میان حدود ۵ تا ۲۰ میلیون دلار نصیب كشورمان مى شود و همچنین هر ۱۵ ایرانى روزانه یك شاخه گل مى خرند. البته این دوموضوع از لحاظ محتوایى، دو بحث كاملاً متفاوتند. تولید و صادرات گل یك بحث كاملاً اقتصادى است اما تقاضاى خرید گل در جامعه ایرانى مى تواند جوانب مختلفى را در بر بگیرد. گذشته از جوانب فرهنگى، اقتصادى ترین تعریف بر گرایش خرید گل در میان افراد یك جامعه به طبقه بندى نیازهاى آنان برمى گردد. این كه رضایتمندى نیازها در چه طبقه اى از هرم نیازها قرار گرفته است؟ در حقیقت افراد هنگامى به طرف نیازها و هزینه هاى فرعى تر روى مى آورند كه پایه نیازهاى آنان تأمین شده باشد، در غیر این صورت كالایى مثل گل نیز مى تواند جزو كالاهاى لوكس قرار بگیرد اما كالایى چون گوشت یا نان در طبقه نیازهاى پایه اى قرار مى گیرند كه بیشترین فعالیت اقتصادى جامعه در این بخش انجام مى گیرد. با این حال اگر بخش صادرات وتولید گل و گیاهان را یك بحث كاملاً اقتصادى قلمداد كنیم، قابلیت هاى موجود وچشم انداز سود بالقوه اى كه در این بازار وجود دارد مى تواند آن را به یك بحث سودآور اقتصادى تبدیل كند.

رضا مهربانى مدیر عامل اتحادیه گل و گیاه ایران به نكته ظریفى اشاره مى كند: «ما در كشورمان از انرژى فراوان وبدون هزینه «خورشید» استفاده لازم را در زمینه تولید گل و گیاه نمى كنیم، در حالى كه كشور هلند با استفاده از نور مصنوعى لامپ به تولید انبوه و صادرات میلیاردى دست پیدا مى كند. این در حالى است كه كشور ما در شرایط موجود با ۵ هزار هكتار زمین زیركشت گل و گیاه با شرایط ۱۶ سال پیش كشور هلند در سال۱۹۹۱ از نظر مقدار زیر كشت برابرى مى كند. اما به خاطر این كه ما هنوز از روش هاى سنتى و قدیمى كشت استفاده مى كنیم متأسفانه از نظر درآمد در این بخش فاصله بسیار زیادى با این كشور مطرح جهان در زمینه گل و گیاه داریم.»

هم اكنون بیش از ۶۰۰ تولیدكننده گل و گیاه در كشور فعالیت مى كنند. در بازار داخلى تنها در تهران روزى ۲میلیون شاخه گل در دو بازار شهید محلاتى و امام رضا (ع) تهران عرضه مى شود كه یك میلیون شاخه فروخته و یك میلیون شاخه دیگر ضایع مى شود. كارشناسان علت این امر را از سویى عدم ظرفیت بازار داخلى براى تولید انبوه و از سویى در بازار صادراتى به دلیل نبود یك پایانه صادراتى فعال مى دانند. اما تولید انبوه براى صادرات نیازمند دانش روز دنیا نیز هست. چنان كه مهربانى مى گوید: «كشورهاى طراز اول دنیا امروزه در زمینه تولید گل و گیاه با استفاده از دانش «كشت بافت» و دانش ژنتیك در تنوع تولید و نیز رفع نقیصه كمیت تولید میلیون ها بوته گل و گیاه تولید مى كنند. اما در كشور ما تنها تعداد اندكى از واحدهاى تولیدى از این روش استفاده مى كنند و تا زمانى كه این روش از سوى تمامى واحدهاى تولیدى كشور به كار گرفته نشود و عمومیت پیدا نكند، تولید انبوه مورد نیاز صادرات فراهم نخواهد شد.»