تاريخچه گياه درماني
در سال 1977 " دايرة المعارف تركيبات دارويي مورد استفاده در طب سنتي چين" به زبان انگليسي انتشار يافت كه دربردارنده 5757 دارو است كه بخش عمده آنها منشاء گياهي دارند.
استفاده از خواص درماني گياهان نزد هنديان باستان، رواج كامل داشته است. منابع طب هندي شامل ريگ ودا كه طي سالهاي 4600 الي 1600 سال قبل از ميلاد تاليف گرديده و نيز ايورودا كه طي سالهاي 2600 الي 2500 سال قبل از ميلاد تاليف گرديده ، هستند.
از ديگر كتب معروف طب هندي مي توان از "شاراكا سمهيتا" كه واجد آثار درماني 500 گياه طي 50 دسته مي باشد و نيز كتاب سوس روتا كه شرح ويژگي هاي 760 گياه در 37 دسته را در بردارد، ياد نمود.
طب آيورودايي كه امروز هم در هند رواج دارد، نظامي فراگير و مستند به اندر كنش جسم، عقل و روح است. در طب مذكور انرژي و ماده از يك مقوله شمرده شده اند كه به پنج صورت اتر، هوا، اتش ، آب و خاك تجلي مي نمايند. بر اساس مباني طب آيورودايي اين عناصر پنج گانه با عملكردهاي حواس پنج گانه ارتباطي محكم و ناگسستني دارند. عناصر مورد بحث در تشكيل نيروهاي سه گانه تريدوشا دخيلند. بدين ترتيب كه اتر و هوا عنصر "واتا"، آب و آتش عنصر" پيتا " و آب و خاك عنصر "كافا" را تشكيل مي دهند و تعادل عناصر مذكور در تداوم سلامت نقش اساسي دارد. براساس طب ايورودايي مواد داراي طعم هاي شيرين، ترش و شور موجب افزايش كافا و كاهش واتا مي گردند. حال آنكه داروهاي واجد طعم هاي تلخ و گزنده عملكردي معكوس دارند و گياهان داراي طعم هاي ترش، شور و گزنده موجب افزايش عنصر پيتا مي گردند.
متاسفانه در سال 1833 ميلادي دولت استثمارگر بريتانيا به بهانه مبارزه با خرافات تمامي مدارس طب آياورودايي موجود در هند را تعطيل و آموزش طب مزبور را ممنوع نمود، ليكن خوشبختانه پس از استقلال هندوستان اين مكتب پزشكي جايگاه خويش را بازيافت و امروزه به عنوان يكي از مكاتب درماني ارزشمند مطرح است.
__________________
زمستان نیز رفت اما بهارانی نمی بینم
بر این تکرارِ در تکرار پایانی نمی بینم
به دنبال خودم چون گردبادی خسته می گردم
ولی از خویش جز گَردی به دامانی نمی بینم
چه بر ما رفته است ای عمر؟ ای یاقوت بی قیمت!
که غیر از مرگ، گردن بند ارزانی نمی بینم
زمین از دلبران خالی است یا من چشم ودل سیرم؟
که می گردم ولی زلف پریشانی نمی بینم
خدایا عشق درمانی به غیر از مرگ می خواهد
که من می میرم از این درد و درمانی نمی بینم
استاد فاضل نظری
|