[رزیتا]

سنگ کلیه

انواع سنگ کلیه و راههای درمان

متن کل خبر : بیشترین شیوع سنگ کلیه در گروه سنى ۱۸ تا ۴۵ سال دیده مى شود. معمولاً بزرگسالان بالاى ۳۰ سال از هر دو جنس (زن و مرد) را مبتلا مى سازد اما در مردان ۵ تا ۱۰ برابر شیوع آن بالاتر است. میزان بروز سنگ هاى کلیوى در کشورهاى توسعه یافته بیشتر است که به دلیل مصرف زیاد پروتئین شیمیائی همراه با رژیم غذایى کم فیبر است. سنگ کلیه از نظر اندازه، از یک دانه شن تا حدود یک توپ تخم مرغى متغیر بوده و ممکن است منفرد یا متعدد باشد.

سنگ هاى کلیوى بر اساس ترکیب سنگ ها به انواع مختلفى تقسیم مى شوند. سنگ هاى کلسیمى، شایع ترین نوع هستند و حدود ۷۵درصد کل سنگ ها را تشکیل مى دهند. شایع ترین نوع سنگ هاى کلسیمى، «اکسالات کلسیم» است. انواع دیگر سنگ هاى کلیوى، سنگ هاى «اسید اوریکى»، «سیستئینى» و «شاخ گوزنى» است.

بیماران مبتلا به سنگ هاى کلیه معمولاً با دوره هاى درد شدید و پیچشى (متناوب) که هر چند دقیقه یک بار مى گیرد و ول مى کند، مراجعه مى کنند. درد معمولاً ابتدا در ناحیه پهلوها و پشت، درست پایین دنده ها، ظاهر مى شود که به تدریج به کشاله ران و ناحیه تناسلى انتشار مى یابد و با دفع سنگ درد بیمار متوقف مى شود.
بیماران به دلیل فعالیت دستگاه عصبى خودمختار (سمپاتیک) پوست سرد، تعریق و حالت تهوع دارند. اکثر بیماران خون در ادرار دارند که ممکن است میکروسکوپى باشد و تنها با آزمایش ادرار مشخص شود یا کاملاً ادرار، کدر یا تیره به نظر آید.

چهل درصد بیماران مبتلا به اولین حمله سنگ کلیه در عرض ۲ تا ۳ سال دچار یک حمله مجدد مى شوند و ۷۵ درصد مبتلایان نیز در عرض ۷ تا ۱۰ سال دچار عود مى شوند. به این دلیل پیشگیرى، مهمترین درمان است. تمام بیمارانى که دچار اولین حمله سنگ کلیه مى شوند باید حدود ۳ لیتر مایعات و عمدتاً آب خالص بنوشند تا حداقل ۲ لیتر ادرار در روز ایجاد کنند. در طول شب نیز حتماً باید مایعات مصرف شود چون در این دوره، غلظت ادرار، حداکثر است. مصرف پروتئین حیوانى و میزان مصرف روزانه نمک، باید کاهش یابد و مشخص شده است این دو تعدیل غذایى، خطر سنگ هاى کلیوى عودکننده را کاهش مى دهند. در صورت وجود سنگ هاى کلسیمى باید از مصرف زیاد شیر و فرآورده هاى لبنى اجتناب شود. عوامل خطرزاى سنگ هاى کلسیمى، ۱- حجم کم ادرار، ۲- مصرف زیاد پروتئین هاى حیوانى، ۳- رژیم غذایى نامتناسب (مصرف بیش از حد کلسیم)، ۴- پرکارى غده پاراتیروئید، ۵- در بستر افتادن طولانى مدت به هر دلیل، ۶- سوء مصرف الکل و برخى بیمارى ها و داروها است.

مصرف بیش از حد غذاهاى غنى از اکسالات مانند چاى، کوکاکولاها، آب پرتقال، اسفناج و بادام زمینى باعث افزایش جذب گوارشى «اکسالات» و ایجاد سنگ هاى «اکسالات کلسیم» مى شود..

براى تشخیص سنگ کلیه از آزمایشات و تصویربردارى هاى مختلف استفاده مى کنند. در ابتدا یک آزمایش ادرار براى تعیین PH ادرار، مشخص کردن خون در ادرار و رد کردن عفونت، انجام مى شود. رادیوگرافى ساده شکم تصویربردارى از کلیه با تزریق داخل وریدى ماده حاجب (IVP) (در این حالت ماده حاجب از کلیه ترشح مى شود و مى توان لگنچه کلیه و مجارى ادرارى را مشاهده کرد) از دیگر اقدامات تصویرى براى تشخیص سنگ کلیه است. در بیمارانى که از نظر شغلى یا تغذیه اى در معرض خطر بالاى عود هستند، ۶ تا ۸ هفته بعد از اقدامات اولیه و پیشگیرى، دو نوبت ادرار ۲۴ ساعته جمع آورى مى شود تا بر اساس آن، نوع سنگ را مشخص کنند و درمان لازم را به کار برند.

در شروع حاد حمله سنگ کلیه، مهمترین اقدام درمانى، کاهش درد است. داروهاى ضداسپاسم براى شل کردن عضلات حالب و کمک به دفع سنگ، مفیدند. بسته به نوع سنگ، داروهایى به منظور متوقف کردن رشد سنگ هاى موجود یا تشکیل سنگ هاى جدید، ممکن است تجویز شود. در مورد سنگ هاى بزرگترى که خودبه خود دفع نشده و باعث ایجاد عوارض، عفونت، یا درد شدید شده اند، اقدامات درمانى تهاجمى و جراحى به منظور حذف آنها لازم است. برخى از اقدامات درمانى تهاجمى عبارتند از: حل کردن سنگ به طریق شیمیایى، درآوردن سنگ با آندوسکوپ، خارج کردن سنگ از طریق پوست، سنگ شکنى با کمک امواج ماوراى صوت از خارج بدن (ESWL) و در صورت نیاز جراحى باز است.

بیماران مبتلا به سنگ کلیه باید از موقعیت هایى که در آنها بروز درد شدید ممکن است خطرآفرین باشد، مانند بالا رفتن ازپلکان و کار بر روى داربست، دورى کنند. در صورت شروع حمله به فعالیت خود ادامه دهید و اصلاً استراحت نکنید، چون فعالیت و حرکت به دفع سنگ کمک مى کند. حتماً رژیم غذایى خود را بر اساس نوع سنگ تشخیص داده شده، تغییر دهید، در مورد همه انواع سنگ کلیه، نوشیدن روزانه حداقل ۱۳ _ ۱۰ لیوان (۳ لیتر) مایعات و بیشتر از همه آب خالص، ضرورى است. رژیم غذایى کم پروتئین (حیوانى) و کم نمک، کم چربى و پرفیبر توصیه مى شود.

راهکارهایی که در بالا ذکر شد راههای درمان با داروهای شیمیایی می باشد که ممکن است عوارضی را در پی داشته باشد حال برای درمان این بیماری با داروهای گیاهی ابتدا می بایست غذاهایی را مصرف کنید که آنها هم طبیعی باشند و هیچ گونه مواد و یا افزودنیهای شیمیایی در آن به کار نرفته باشد زیرا اگر این راه کارها را در پیش نگیرید و به مصرف این گونه غذاها و خوراکیها بپردازید مواد طبیعی بر روی بدن شما اثری نخواهد داشت و اثر یکدیگر را مختل خواهد کرد .

یکی از مسائلی که باید از آن پرهیز کرد استفاده از آبهای شهری و روغنهای نباتی می باشد و جایگزین آنها باید از روغنهای طبیعی حیوانی و گیاهی و آب چشمه، قنات و یا آبهای جوشیده شهری استفاده نمایید.
درمان سنگ کلیه با داروی صددرصد گیاهی