[رزیتا]

تاقدیس



تاقدیس از یک کلمه یونانی Anticline به معنی «داشتن شیب مخالف» گرفته شده‌ است. تاقدیس چینی است که به طرف بالا محدب است. در تاقدیسهای ساده پهلوی چین در جهت مخالف یکدیگر شیب دارد. در بعضی تاقدیسها شیب دو پهلو در یک جهت است یا اینکه هر دو پهلو افقی است و بالاخره بعضی از آنها دارای پهلوهایی درهم می‌باشد که در این صورت نمی‌توان به آسانی مورد مطالعه قرار داد. تاقدیس را ممکن است بطور دقیق به صورت زیر تعریف کرد: چین‌های تاقدیس آنهایی هستند که طبقات قدیمی در مرکز چین قراردارد.

انواع تاقدیس

تاقدیس متقارن

تاقدیس متقارن تاقدیسی است که در آن سطح محوری به صورت قائم می‌باشد. به عبارت دیگر پهلوهای چین دارای شیب یکسان می‌باشد.


تاقدیس نامتقارن

تاقدیس نامتقارن تاقدیسی است که در آن سطح محوری به صورت مایل است. شیب دو پهلو در دو جهت مخالف بوده و زاویه شیب دوپهلو متفاوت می‌باشد.

تاقدیس برگشته

در تاقدیس برگشته سطح محوری مایل است و هر دوپهلو در یک جهت شیب دارد و معمولا دوپهلو دارای زوایای شیب متفاوت می‌باشد. در این تاقدیسها پهلویی که بیش از 90 درجه چرخیده باشد، پهلوی برگشته و پهلویی که کمتر از 90 درجه چرخیده باشد، پهلوی نرمال است.


تاقدیس خوابیده

تاقدس خوابیده ، تاقدیسی است که در آن سطح محوری معمولا افقی است. چین‌های خوابیده معمولا دارای چین‌های خوابیده دیگری به صورت تاقدیسهای فرعی می‌باشد. اینگونه چین‌های فرعی را به نام ساختمانهای انگشتی شکل می‌نامند.


تاقدیس بادبزنی

تاقدیس بادبزنی ، تاقدیسی است که هر پهلوی آن برگشته است. از این تاقدیسها شیب دوپهلو به سمت یکدیگر است و ممکن است که در سطح زمین با ناودیس اشتباه گرفته شود ولی از روی طبقات قدیمی تر که در مرکز چین قرار دارند از ناودیس تشخیص داده می‌شود.


تاقدیس پلانج‌دار

منظور از تاقدیس پلانج‌دار تاقدیسی است که محور آن نسبت به سطح افق زاویه‌دار است و این زاویه از 0 تا 90 درجه در تغییر است. اگر تاقدیس بدون پلانج باشد، یعنی محور تاقدیس به صورت افقی باشد در اینصورت در روی نقشه زمین شناسی لایه‌ها را به صورت موازی هم خواهیم دید ولی اگر تاقدیس دارای پلانج باشد در اینصورت ، طبقات در سطح زمینی به صورت منحنیهایی که در قسمت انتهایی به همدیگر می‌رسند، دیده خواهند شد. در اینصورت جهت پلانج ، سمتی است که لایه‌ها در آن سمت به یکدیگر می‌رسند.


تاقدیس مرکب

اگر یک تاقدیس بزرگ از چین‌های کوچکتر تشکیل شده باشد به نام تاقدیس مرکب خوانده می‌شود. Anticlinorium چین بزرگی است که در حدود یک کوه یا سلسله کوهها وسعت داشته و حداقل دارای مقطعی به طول چندین کیلومتر است.