[دانه کولانه]

اوووهههههههههههههه بهنام چیکار کردی ترکوندی پسر
سالهاست دنبال شعر زیبای که دلین ... هستم ....
اوووووووووووووووووووووو
الان دارم با صدای بلند که دلین امرو دشت و کیو شینه رو میخونم ...
یکی از باکلاسترین و استاندارد ترین ملودی های کوردی....
پسر باید کلی ازت استفاده کنم
تو ملا کریم رو میشناسی ؟ ازش موسیقی چیزی داری؟
این که دلین رو بار اول ملا کریم توی بغداد میخونه شاید 100 سال پیش ...
ملا کریم خیلی کم شناخته شده واسه امروزی ها کم که چه عرض کنم حتی قدیمی ها هم نمیشناسنش..
منتتهی کلا کریم کسیه که با نالی شاعر بزرگ کرد بوده و نالی بسیار به اون علاقمند بوده ..
به همین خاطرم هست که تصنیف بزرگ و معروف "هی نار" که همه با نام استاد زیرک میشناسنش رو ایشون بار اول خونده..
اگر بدونین ایشون کدوم کارهای بزرگ کردی رو بار اول خونده و کسی نمیدوونه تعجب خواهید کرد..
این که دلین امرو دشت و کیو شینه رو هم اول ایشون خونده ...
متاسفانه چیزی ازش نیست اطراف ما که بخوام داشته باشم ..
.به سختی تونستم یه تیکه کوچولو ازش پیدا کنم
که اشنایی از رادیو از برنامه ای که مال رادیو عراق بوده با کسی مصاحبه میکرده و اون یه تیکه از ملا کریم رو میگیره و ایشون ضبط کرده به دست بیارم که براتون میذارمش..

بعدها این که دلین رو به بهترین نحو اقای مظهر خالقی خوندن که اونه که میگم بیش از انداره باکلاس و استاندارد خونده..
واقعا وقتی اون رو گوش میدی احساس میکنی که الان بهاره و در و دشت رنگین و سبزه ..
اینرو استاد ماملی هم خونده که من مال ایشون رو هم
دارم

که اونم خیلی خوب میخونه منتیه با مطلع :


تا به کی دور له چاویی لیلا بم
دور له آوایی شیت و شیدا بم//..

(بهنام اگه داری اون شعرو برام بنویس خیلی دوست دارم ببینم بقیه ش چیه .. اگه نداری من تصنیفشو برات بفرستم شعرشو بهم بده )

(معنی : تا به کی من از چشمان زیبای لیلا دور باشم تا به کی دور از ابادی و مردم دیوانه و شیدا لیلا باشم و بیابنگرد ؟ "

(مستوره ی سا له کیو و صحرا بم
دور له یاران له بحری غم دا بم
روحکم ئیسته دور له یارانم
دور له گولانی چاو خومارانم


بیت بعدی رو خوب نمیدونم چی میگه ..
و همچینن بیت بعدی....


بسه تا کی جفا گولی سورم
بس پشوکاوا قلبی غمگینم
(عشق من ایهمچو گل سرخ دیگر جفا بس است
قلبم از بار غم بسیار گرفته است ...

خدا نور به قبر بزرگان شعر و ادب و موسیقی که باعث شاد شدن روحیه ملت هستند ببارانه..
خدا رحمتت کنه ماموستا ماملی
خدا حفظت کنه اقای خالقی ..
خدا رحمت کنه تمام خوبان رفته
نالی ... ملا کریم حسن زیرک...

اینم بکم که همین ملودی در همین دستگاه دقیقا با همین ریتم رو استاد زیرک هم خوونده که کم کسی میدونه و شنیده ش..
اما من خیلی دقت میکنم به کارهای خواننده ها..
چیزی که اون میخونه ملودیش همینه اما اسمش zambil هست که اگه تونستی اونم بهت میدم بهنام شعرشو در بیار..

اونم قسمتی از همین شعر بالایی تو با :
ئه و ده مه ی روژ ئه گاته ئیواره
شروع میشه
اما مصرع دومش اون نیست ..
(حتی اولشم اینه که ئه و دمای روژ داگاته روژاوا ....)
و در وصف معشوقی زیبا رو از منطقه نوران () است ..

کانیه دول آوی سارداو شیرینه چون که نورانی گیان دستتی داوا...
(آب ان چشمه بسیار سرد و شیرین و گواراست چون که به هنگام عصر معشوق نورانی ما{ایهام} در آب ان دست کرده است (دست و روی خود را در ان شسته است} )

که قطعا ار کارهای کرمانشاه یا رادیو تهران استاد زیرکه..
منتهی هیچ وقت هیچکجا دیگه ازش ندیدم که بازخوانیش کرده باشه حتی بدون موزیک حتی در مجالس خصوصی و حتی در گوشی در ام تری پلیر در ماشین هیچکس هم نمیبینمش..
نمیدانم چرا کسی ندارش
ولی من این چند تا رو همیشه مرور میکنم ...
================================================
بذارین منم یه ترجمه از اون شعر بالا داشته باشم اوناییشو که بلدم :

كه دلین ئه مرو ده شت و كیو شینه
میگویند امروز کوه و در و دشت سرسبز و زیبا شده است ..
فصل فصل بهاره و همه خبر دار شده اند و تورا به عشرت میخوانند و.. به خاطر اینه که میگه میگویند..
بهار که میشه همه خبر دار میشن بلبل نغمه خوان میشه یعنی بهار رسیده طبیعت سر سبز میشه یعنی تغییری رخ داده
میگه همه چی داره میگه که بهار شده و دشت و در سیز شده (شین سبز) (شینا نام دختر پسر عموی من به معنای سرسبزی طبیعت و بهارانه)

چه نده مه لبه ندی ئیمه شیرینه

وه که چه زیباست میعادگاه ما در این هوا و شرایط - ملبند =میعادگاه
بچوره سه ر گردی یاره ببینه

بعد از اینکه توصیه میکنه که از خونه بیرون بیای و به سر کوه بری و نظاره گر زیباهای طبیعت و عشوگری اون که نشان از عشوگری معشوق میده باشی از این به بعد طوری توصیف میکنه که تو گم بشی در بین معنای اون که الان موصوف معشوقه یا طبیعته .. که این خیلی زیبا و هنرمندانه س.. تلویحا به تو میگه که زیبایی های جهان از زیبایی های معشوق نشات گرفته
له جیهاندا , گولیكی ره نگینه
مثلا خیلی راحت شما اینجا میتونی بگی :تنها گل رنگین و زیبای جهان است
میگه برو سر کوه و تنها گل زیبای جهان (معشوقت) رو ببین..

زه مز مه ی بولبولی به هارانی
بالاتر اینطور معنی شد که زمزمه ی بولبل بهارانش را ببین..
یعنی "ی" آخر بهاران رو شناسه ای برای جهان گرفته...
ولی من میگم در کنار اون اینم میتونی بگی که این "ی" یای اسنادی هست
یعنی : تو زمزمه ی بلبل بهاران هستی ...
(یعنی چنان خوش صدایی که انگار بلبلی هستی که در فصل بهار نغمه سر میدهی...)

وورده بارانی ژیر ده وارا نی

چه مفهوم جالبی ...
وقتی زیر سیاه چادر باشی و قطرات ریز باران ازش بگذره و بیاد تو...
میگه به زیبایی و لطافت اون قطرات ریز بارانی که صورت انسان رو زیر سیاه چادر نوازش میده ...
یا با قول اول برو بالای کوه و این قطرات ریز باران که .. رو ببین چه زیباست..
نه شئه ی به زمی سه ر چنارانی

ووشكه سوفی ئه خاته گورانی
میگه تمام این زیبایی ها زیباییهای بهار و معشوق که رسما یکی هستند
انقدر زیاد و زیباست که حتی خشکه صوفی ها رو هم به خواندن اواز و نغمه سرایی و مدح کردن میندازه..
پس ببین چقدر زیباست ... که حتی صوفیان خشک و متعصب هم ...

ئه و ده مه ی روژ ئه گاته ئیواره
آن هنگام که روز به عصر میرسد ...رو و بكه ره شاخی گویژه بنواره

رو به شاخ و قله ی کوه گویژه بگذار و نظاره کن :
عه ر شی په رو ه ردگاری لی دیاره

که از فرش تا عرش خدایی رو میتونی ببینی. .
یعنی اون کوه اینقدر بلنده که تو تمام سرزمین رو که اتفاقا زیبا هم شده رو میتونی ببینی
دامه نی و ه ك به هه شتی ئاواداره

دامن این سرزمین (فرش) همچوم بهشت پر از آب است ...
یعنی فصل بهاره و باران میاد..
.جنات تجری.... از قران رو میتونه یاد اور باشه ..