اردیبهشتگان
(در گاه شمارایران باستان) برگزار میشدهاست. عیدی است به نام فرشتهٔ آتش و نور که از طرف خدا بدین کار موکل گردیده تا علل بیماریها را به یاری ادویه و خوردنیها برطرف کند و راستی را از ناراستی باز نماید. به معبد وآتشکده رفتن و حاجت خواستن و نزد پادشاهان در آمدن و به جنگ و کارزار شدن را در این روز، نیک و خجسته میدانستهاند. اردیبهشت با فتحه الف درپارسی دری می باشداردیبهشت از واژه اوستایی اشاوهیشتا (ASHVAHISHTA)نماینده اشویی است ایرانیان باستان در این جشن لباس سفید که نشان پاکی می باشد به تن می کردند و درآدریانها به خواندن اردیبهشت یشت(قسمتی ازاوستا)و به نیایش اهورا مزدامی پرداختند.
.
خُردادگان
یکی از جشنهای ایران باستان بوده است.
روز ششم هر ماه به نام خرداد،امشاسپندمادینه موکل بر آب، نامیده میشود و ششم خرداد از ماه خرداد جشنی در ستایش از این امشاسپند برگزار میشود.
برخیزمان این جشن را در چهارم خرداد میدانند که به نظر استادان ایران شناس استفاده از گاهشماری یزدگردی برای اینکار نادرست است. (نگاه کنید به منبع اول)
خردادیا هئوروتات به معنی تمامیت، کلیت و کمال است و نمادی است از مفهوم نجات برای افراد بشر. از کارهای عمده خرداد حمایت از آب است و شادابی گیاهان ازاوست. همچنین خرداد مظهر تندرستی و سلامتی است. خرداد همواره در متون همراه مرداد، امشاسپند مادینه دیگر ذکر میشود. این دو امشاسپند با آب وگیاه ارتباط دارند. از آن جا که پارهای از مراحل آفرینش مثل آب و گیاه به گونهای طبیعی جفتند، پس پاسداران آنان نیز، خرداد و مرداد، بیشتر اوقات با هم میآیند. هدایای آنان ثروت و رمه چهارپایان است، به گونهای که ایندو نماینده آرمانهای نیرومندی، سرچشمه زندگی و رویش هستند. هماوردان خاصآنها، دیوان «گرسنگی» و «تشنگی»اند. همکاران خرداد، ایزد تیشتر و باد وفروهرپرهیزکاران هستند. خرداد امشاسپند در دوران حمله اهریمن، آب را به یاریفروهرها میستاند. به باد میسپارد و باد آن را به شتاب به سوی کشورهامیبرد و به وسیله ابر میباراند.
درنامگذاری ماهها، خرداد و مرداد در دو طرف ماهی هستند که نماد آن تیر یاتیشتر است و تیشتر ایزد باران است. در این جا هم ارتباط میان دو امشاسپندرا با آب میبینیم. افزون بر این، در ملکوت خداوند، تندرستی و زندگی جاودان زیر نظر این دو امشاسپند بهره آدمی خواهد شد.
تیرگان
جشن تیرگان در تیر روز از تیرماه برابر با 13 تیر در گاهشماری ایرانی برگزار می شود. این جشن درگرامی داشت تیشتر (ستاره ی باران آور در فرهنگ ایرانی) است و بنا به سنت درروز تیر (روز سیزدهم) از ماه تیر انجام میپذیرد. در تواریخ سنتی تیرگان روز کمانکشیدن آرش کمانگیرو پرتاب تیر از فرازالبرزاست. همچنین جشن تیرگان به روایت ابوریحان بیرونی درآثارالباقیه، روز بزرگداشت مقام نویسندگان در ایران باستان بوده است. (آثارالباقیه، فصل نهم، بخش عید تیرگان).
دستبند تیر و باد
درآغاز جشن بعد از خوردن شیرینی، بندی به نام «تیر و باد» که از ۷ ریسمان به۷رنگ متفاوت بافته شدهاست به دست میبندند و در باد روز از تیرماه (۹روز بعد) این بند را باز کرده و در جای بلندی مانند پشت بام به بادمیسپارند تا آرزوها و خواستههایشان را به عنوان پیامرسان به همراه ببرد. این کار با خواندن شعر زیر انجام میشود:
تیـر برو باد بیا غـم بروشادی بیا
محنت برو روزی بیا خـوشه مرواری بیا