[SHeRvin]

موسيقى رنگ ها

يادداشتى بر زندگى موسورگسکى و «تابلوهاى يک نمايشگاه»

مدست پترويچ موسورگسکى (Modest Mussorgsky) در ۲۱ مارس سال ۱۸۳۹ در اوکراين به دنيا آمد. اولين معلم او در موسيقى مادرش بود که به او پيانو آموخت ولى کمپوزيسيون را تقريباً به حالتى خودآموز فرا گرفت. در اتوبيوگرافى او آمده است که از زمان کودکى علاقه شديدى به داستان هاى فولکلوريک روسى داشته و با شنيدن آنها در ذهنش آهنگ مى ساخته است.

موسورگسکى در يک خانواده ثروتمند بزرگ شد و در دوران جوانى به خدمت ارتش رفت. اما پس از مدتى تحت تاثير ميلى بالاکيرف ارتش را رها کرده و به گروه موسيقى ۵ نفره روسيه پيوست. در قرن نوزدهم همزمان با انقلاب فرانسه احساسات ناسيوناليستى رونق يافت و مکتب موسيقى رمانتيک اين احساسات ميهن پرستانه را هرچه پرشورتر کرد. ناسيوناليسم تاثير زيادى بر موسيقى گذاشت.

آهنگسازان مکتب رمانتيک از آن پس بيشتر از رقص ها و آهنگ هاى عاميانه بهره گرفتند، اپراها بيانگر تاريخ، افسانه ها و چشم اندازهاى وطنشان شده بود. زمانى احساس مى کنيم يک موسيقى متعلق به يک کشور خاص است که سنت هاى مردم آن کشور هم در آن شنيده شود و موسيقى در آن زمان به اين حالت درآمده بود و اين آنچنان احساسات شنوندگان را بر مى انگيخت که گاه آنها تظاهرات مى کردند.

بنابراين بعضى از دولت ها آهنگ هاى تعدادى از آهنگسازان را تحريم کردند. در اين زمان در روسيه موسورگسکى، کرساکف، بورودين و دربوهم دوژاک آهنگ هاى ملى مى ساختند. در روسيه يک گروه موسيقى ۵ نفره تشکيل شد که اعضاى آن را ۵ تن از جوانان روس تشکيل مى دادند، جالب آنجا است که فقط در ميان آنها يک نفر به صورت حرفه اى موسيقى کار مى کرد و او ميلى بالاکيرف (۱۹۱۰- ۱۸۳۷) بود.

بخشی از تابلو های نمایشگاه برای پیانو ساخته موسورگسکى

ديگر اعضاى گروه عبارتند از: مدست پترويچ موسورگسکى (۱۸۸۱- ۱۸۳۹) کارمند دولت، نيکولاى ريمسکى کرساکف (۱۹۱۸- ۱۸۳۵) افسر نيروى دريايى، الکساندر بورودين (۱۸۸۷- ۱۸۳۳) شيميدان و سزار کويى (۱۹۱۸- ۱۸۳۵) افسر نيروى دريايى.

آنها در دهه ۱۸۶۰ شروع به کار کردند و در ابتدا آنها به نقد و بررسى آثار يکديگر مى پرداختند. اعضاى اين گروه تمام تکنيک هاى سنتى آهنگسازان آلمان، ايتاليا و فرانسه را قبول نداشتند و در آثار خود از موسيقى محلى روسيه هم استفاده مى کردند.

بناى اين نوع موسيقى مبتنى بر مدهاى کليسايى است که در آن از وزن هاى غير رايج پنج ضرب (مانند پنج چهارم) استفاده مى شود و تغيير وزن در آهنگ هاى آنها مشهود است.