[FereShteH]

مریم گلی


معرفی

مریم گلی گیاهی است علفی، چند ساله با ساقه چهار گوش کرک دار، بلندی گیاه حدود ۵۰ سانتی متر می باشد. برگهای آن متقابل پوشیده از کرک به رنگ سبز مایل به سفید.

برگهای پائین ساقه دراز بیضی، به طول ۵-۴ سانتی متر و نوک تیز، کناره برگها دارای دندانه های منظم با دمبرگ ولی برگهای واقع در قسمت بالای ساقه بدون دمبرگ و کوچک است. گلهای این گیاه به رنگ آبی مایل به بنفش معمولاً در تابستان سال دوم (فاصله خرداد و تیر) ظاهر می شود، که به صورت دسته های ۳ تا ۴ تایی در طول قسمتهای انتهایی ساقه پدید می آید.

هر گل آن دارای کاسه ای مرکب از ۲ لوب (لوب فوقانی دارای ۳ دندانه) و جامی لوله ای شکل و دارای دو لوب کاملاً مشخص و یک حلقه از تار در ناحیه قاعده آن است. درون جام گل آن منحصراً دو پرچم با میله کوتاه و منتهی به بساک زایا جای دارد.میوه اش چهار فندقه ای، محصور در کاسه گل است.



نیاز اکولوژیکی

مریم گلی گیاهی است مدیترانه ای که در طول رویش به گرما و هوای خشک نیاز دارد (مقاومت این گیاه به گرما زیاد است) این گیاه ۵ تا ۷ سال عمر می کند. بذور تا ۳ الی ۴ سال از قوه رویشی مناسبی برخوردارند و در درجه حرارت ۱۲ تا ۱۵ درجه سانتی گراد شروع به رویش می‌کنند. رشد گیاه در سال اول کند است و گل دهی تا اوایل تابستان (تیر – مرداد) همچنان ادامه می یابد.

تشکیل میوه از اواخر مرداد شروع می شود. بذر پس از رسیدن از گیاه جدا و به اطراف پراکنده می شود. گیاهان جوانی که از بذر رویش یافته اند نیاز زیادی به آب دارند. این گیاه در فصل زمستان در دمای پائین تر از (۱۵-) درجه سانتی گراد دچار سرمازدگی و طی ۵ تا ۶ روز خشک می شود.

مریم گلی برای رویش به خاک خاصی نیاز ندارد. و تقریباً در هر نوع خاکی به خوبی رشد می کند. هوای گرم و خاکهای با بافت متوسط (خاکهای شنی – رسی) که حاوی مقادیر مناسبی ترکیبات کلسیم باشند برای کشت گیاه مناسب است خاکهای شنی بسیار نرم (ماسه بادی) و فقیر از مواد غذایی و زمینهای گود، مناطق سرد و رطوبت فراوان از عوامل محدود کننده رشد گیاه است. برگرداندن خاک بین ردیف ها به منظور تهویه نقش عمده ای در افزایش عملکرد دارد.PH خاک برای کشت مریم گلی بین ۹/۴ تا ۲/۸ مناسب است مریم گلی را می توان با هر گیاهی به تناوب کشت کرد.



تاریخ و فواصل کاشت

زمان مناسب برای کشت مستقیم بذر در زمین اصلی اواخر پائیز است. زمان مناسب برای کشت بذر در خزانه هوای آزاد، بهار (بین ماههای فروردین و اردیبهشت) می باشد.بهترین زمان برای تکثیر رویشی مریم گلی فصل پائیز می باشد.

خواص گیاه

کشتگاه اصلی این گیاه سواحل شمالی مدیترانه بوده و امروز در بخشی از یوگسلاوی کشت می شود. در قرون وسطی در اروپای مرکزی آن را به عنوان یک داروی مهم می شناختند و در قرن شانزدهم چای آن در انگلیس رواج بسیار داشت. عرب ها آن را نشانه جاودانگی می دانستند و بر این باور بودند که ظرفیت ذهن را افزایش می دهد.

در آشپزی آن را به همراه غذاهای چرب مانند گوشت اردک و غاز مورد استفاده قرار می دهند. مریم گلی به همراه کربوهیدرات ها غذا را خوشمزه می کند. از این رو در تهیه نان، سوپ و سیب زمینی مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیب آن با پیاز، بادمجان و گوجه فرنگی نیز بسیار رواج دارد. مصرف آن در تهیه خورش، گوشت پخته و گوشت کبابی بسیار مطلوب بوده و برگ های آن در تزئین غذا مورد استفاده قرار می گیرد.

روغن مریم گلی ضدعفونی کننده و قابض است، از این رو در درمان گلودرد، مشکلات دهان و گاهی برای درمان بریدگی و کبودی به کار گرفته می شود. تحقیقات نشان می دهد، مریم گلی دارای خواص استروژنی است. علاوه بر این قند خون را در افراد دیابتی کاهش داده و برای رفع خستگی ذهنی، آرامش اعصاب و افزایش قدرت تمرکز مفید است.

مریم گلی همچنین برای درمان تعرق زیاد و بند آمدن خون در بریدگی ها کاربرد دارد. جویدن برگ های تازه و همچنین نوشیدن چای آن برای دهان و گلو درد مفید است. مریم گلی در درمان دل درد، اسهال، نفخ، آنفلوآنزا و سرماخوردگی بسیار مؤثر است.

شست وشوی موها با آن، شوره سر را از بین می برد. ترکیب مریم گلی با نعناع، رزماری و ‎.‎.‎. درمانی برای سردرد است. مریم گلی قاعدگی را تنظیم کرده، شیر را کاهش داده و در درمان گرگرفتن های دوران یائسگی مؤثر است. روغن آن برای تصفیه هوا به کار رفته و رایحه خوشی دارد.