سنگهاي شيميايي و بيوشيميايي
الف) تبخيري‌ها
كانيهاي تبخيري در محيط‌هاي كولابي يعني محيطي كه ميزان تبخير نسبت به ورود آب فزوني دارد تشكيل مي‌شود. در اين محيط اصل اشباع عامل ايجاد انواع رسوبهاي تبخيري بوده و چون درجه اشباع آب با حرارت متفاوت است، لذا ترتيب خاص در پيدايش سنگهاي تبخيري پيدا مي‌شود كه به آن شيل سنگهاي تبخيري گفته مي‌شود. محيط تشكيل اين سنگها را مي‌توان به دو دسته تقسيم نمود كه عبارتست از الف) درياچه‌هاي موقتي نظير درياچه قم ب) حوضه‌هاي كناري درياهاي بهراليل ارتباط آن با درياي آزاد محدود مي‌باشد نظير خليج فارس و خليج قره نباز.
شرايط عادي تبخير و اشباع در اين حوضه‌ها هم از نظر مكاني و هم از نظر زمان نظم خاصي را ايجاد مي‌نمايد كه بطور مثال افزايش وزن مخصوص در اثر تبخير و نوع كاني تبخيري به شرح زير است.
(شماي اوزپگلرو وانت هوف رابطه بين وزن مخصوص آب و رسوب مواد تبخيري (معتمد 1366))
نحوه رسوب‌گذاري، نهشته‌هاي نمك‌دار در هنگام تبخير يك متر از آب دريا به شرح زير است
رسوب
ارتفاع آب باقي‌مانده
رسوب آهك با مقدار بسيار كم آهن
0/543m
رسوب گچ، ابتدا سريع و سپس كند
0/190m
رسوب گچ، شروع رسوب نمك‌طعام
0/099m
پايان بيشينه رسوب گچ و ادامه رسوب‌گذاري نمك‌طعام
0/095m
بيشينه رسوب نمك و دنباله رسوب گچ
0/039
پايان رسوب گچ و دنباله رسوب‌گذاري نمك
0/032
دنباله رسوب نمك‌طعام و رسوب كلرور پتاسيم و سولفات منيزيم
0/032000/000