[ابریشم]

تاریخچه توسعه و گسترش بازار فارکس
در سال 1967 بانکی در شیکاگو از دادن وام به صورت پوند به یک استاد دانشگاه به نام میلتون فریدمن خودداری کرد زیرا وی قصد داشت از این وام برای سلف خریدن پول کشور انگلستان استفاده کند . فریدمن که می‌دانست پوند در مقابل دلار ارزش بسیار بالاتری دارد قصد داشت آ ن را بفروشد و بعد از آن‌که قیمت آن نزول کرد ، دوباره آن را جهت بازپرداخت به بانک بخرد و به این وسیله در زمان اندکی سود ببرد.

خودداری بانک از دادن این وام بر اساس توافق‌نامه برتن وودز بود که 20 سال پیّش از آن به تصویب رسیده بود. بر اساس این توافق‌نامه نرخ پول ملی هر کشور در برابر دلار ثابت بود و برای دلار نرخ 35 دلار در مقابل هر انس طلا تعیین شده بود هدف توافق‌نامه برتن وودز که از سال 1944 به اجرا درآمد ایجاد ثبات بین‌المللی پولی با جلوگیری از به جریان افتادن پول بین کشورها و محدود ساختن سوداگری با پول دیگر کشورها بود . قبل از این توافق‌نامه، پایه ارز طلا بر سیستم اقتصاد بین‌المللی حاکم بود.

از سال 1876 تا جنگ جهانی اول ، پایه ارز طلا باعث ایجاد فاز جدیدی در ثبات قیمت‌ها شد چرا که قیمت طلا پشتیبان پول بود . این سیستم موجب شد سنت صدها ساله پادشاهان و فرمانروایان که ارزش پول را خودسرانه پائین می‌آورند و باعث ایجاد تورم می‌شدند منسوخ شود. اما توافق‌نامه برتن وودز و پایه ارز طلا سیستمهای بی ایرادی نبودند هنگامی که یک اقتصاد به قدرت می رسید، شروع به واردات سنگین از کشورهای دیگر می کرد تا آنجا که ذخایر طلایی که پشتوانه پول آن اقتصاد بود ،ته می کشید در نتیجه این امر از عرضه پول کاسته شده و نرخ بهره افزایش می یافت و فعالیتهای اقتصادی به حدی پایین می‌آمد که به رکود می انجامید در نهایت قیمت کالا به پائین ترین سطح خود می‌رسید و کشورهای دیگر را ترغیب می‌کرد برای خرید بی‌حساب و کتاب به آنها هجوم آورند . در نتیجه با تزریق طلا به اقتصاد دوباره عرضه پول افزایش یافته ،نرخ های بهره کاهش می یافت و دوباره اقتصاد ثروتمندی به وجود می‌آمد.

این فرایند رونق ـ نزول اقتصادی در زمان سلطه پایه ارز طلا ادامه داشت تا آن‌که وقوع جنگ جهانی اول باعث توقف گردش تجارت و مانور آزادانه طلا شد .پس از دو جنگ جهانی توافق‌نامه برتن وودز به تصویب رسید و کشورهای امضا کننده موافقت کردند با سود اندکی ارزش پول خود را در برابر دلار و همچنین نرخ معادلی را برای طلا ثابت نگهدارند . این کشورها مجاز نبودند ارزش پول خود را برای منافع تجاری پائین آورند و در صورت انجام چنین امری فقط می‌توانستند حداکثر 10 درصد از ارزش پول خود بکاهند.

در دهه پنجاه میلادی حجم روزافزون تجارت بین المللی منجر به جابجایی سرمایه های انبوهی شد که حاصل ساخت و سازهای پس از جنگ بود این کار باعث بی ثباتی نرخ‌های ارزی تعیین شده در توافق‌نامه برتون وودز شد . سرانجام در سال 1971 این موافقتنامه باطل شد و دیگر دلار امریکا قابل تبدیل به طلا نبود .تا سال 1973 شناوری ارزهای کشورهای مهم صنعتی بیشتر شد و عمدتا عرضه و تقاضای بازار معاملات ارز قیمت آنها را تعیین می کرد در طول دهه 70 میلادی قیمتها روزانه در حال تغییر بودند . با حجم سرعت و ناپایداری روز افزون که منجر به ایجاد ابزار جدید مالی بی قانونی بازار و آزاد شدن تجارت شد در دهه 80 میلادی خروج سرمایه ها از مرزها با پیدایش رایانه و تکنولوژی تسریع و باعث گسترش بازار به آسیا ، اروپا و امریکا شد.

پس از آن بانک‌ها که به لحاظ ماهیت بانکی خود همیشه درگیر جریان ارزهای خارجی بودند به فکر مدیریت منابع ارزی خود افتادند و به همین جهت یک جریان بین بانکی را بوجود آوردند تا بواسطه آن بتوانند ارزهایی را که فکر می‌کردند در آینده ارزش بیشتری خواهند داشت را تهیه و آنهایی را که فکر می‌کردند ارزش خود را از دست خواهند داد بواسطه این جریان بفروشند لذا به خاطر این‌که هر بانکی استراتژی خاص خود را دنبال می‌کرد جریانی بنام جریان تبادل ارزهای خارجی ایجاد گردید.
معاملات ارزی از حدود روزانه 70 میلیارد دلار در دهه 80 ، دو دهه بعد به روزانه 1.5 تریلیون دلار افزایش یافت . یکی از عوامل عمده تسریع یافتن تجارت ارز گسترش سریع بازار یورو به دلار بود ، جایی که دلار آمریکا در بانک‌های خارج از آن کشور به سپرده گذاشته می شود . به همین ترتیب در بازارهای اروپایی دارائیهای به غیر از ارز کشور مربوطه سپرده گذاری می شود . بازار یورو به دلار ،اولین بار در دهه 50 به وجود آمد . زمانی که درآمد نفت روسیه که به دلار بود ، از ترس آنکه توسط قانون گذاران امریکا بلوکه شود ، خارج از آن کشور به سپرده گذاشته شد.
این کار سرمایه برون مرزی عظیمی را از کنترل مقامات امریکا خارج کرد . سپس دولت امریکا قوانینی وضع کرد تا وام دادن به خارجیان را محدود کند . بازارهای اروپایی جاذبه خاصی داشتند چرا که مقررات کمتر و بازده بیشتر داشتند . از اواخر دهه 80 به بعد شرکتهای امریکایی شروع به گرفتن وام از کشورهای آن سوی آب کردند و بازارهای اروپایی را مکان سودمندی برای کنترل نقدینگی ، گرفتن وامهای کوتاه مدت و تامین مالی واردات و صادرات یافتند . لندن بازار عمده برون مرزی بوده و هست . در دهه 80 میلادی وقتی بانکهای انگلیس برای حفظ موقعیت راهبرانه خود در تجارت جهانی شروع به وام دادن دلار به عنوان جایگزینی برای پوند کردند ، به یک مرکز کلیدی در بازار یورو به دلار مبدل شدند .
موقعیت مناسب جغرافیایی لندن ( که بین بازارهای آسیا و امریکا واقع شده است ) یکی دیگر از دلایل حفظ برتری این کشور در بازارهای اروپایی است.

منبع: کتاب تجارت در بازار جهانی فارکس