مقدمات ‌‌عبور ‌انسان ‌‌از‌ ‌‌فضا

[Omid7]

مقدمات ‌‌عبور ‌انسان ‌‌از‌ ‌‌فضا

پرتاب موفقيت‌آميز كاوشگر 2 به مدار زمين كه با بهره‌گيري از دانش محققان داخلي صورت گرفته است، جرقه‌اي بزرگ براي تحقق هدف بعدي طرح توسعه برنامه‌هاي فضايي كشور يعني اعزام حيوان به فضا به حساب مي‌آيد. چندي پيش محمد ابراهيمي از مركز تحقيقات هوافضاي كشور از برنامه آتي اين مركز براي استفاده از كاوشگرهاي 3 و 4 براي پرتاب حيوانات به فضا خبر داد تا به اين وسيله دانش فضايي كشور از جهش‌هاي بلند و باسابقه قطب‌هاي فضايي جهان نظير روسيه و امريكا در زمينه اعزام حيوانات به فضا عقب نماند

آنچه از سوي ابراهيمي در قالب هدف اين برنامه جالب توجه عنوان شده است عمدتا به بررسي تأثيرپذيري فيزيولوژي بدن فضانوردان در شرايط بي وزني باز مي‌گردد ، مطالعه‌اي كه در آينده مي‌تواند نتايج تعيين كننده‌اي براي تحقق هدف بلند مدت برنامه‌هاي فضايي كشور يعني اعزام فضانورد به فضا به همراه داشته باشد.

تاكنون به زمان دقيق اعزام حيوانات به فضا و گونه‌هاي جانوري كه براي اين منظور در نظر گرفته مي‌شود، هيچ اشاره مشخصي نشده است؛ اما نگاهي به انجام چندين باره چنين ماموريت‌هايي از سوي محققان شوروي سابق و آمريكايي نشان مي‌دهد سگ‌ها و ميمون‌ها به دليل شباهت‌هاي فيزيولوژيكي خاصي كه با بدن انسان دارند ، مي‌توانند نتايج مورد نظر محققان را به همراه داشته باشند.

بي‌شك نتايجي كه بيش از نيم قرن پيش درخصوص تأثيرپذيري ساختار بدني فضانوردان در شرايط بي‌وزني به دست آمده است، اكنون و با تلاش محققان داخلي تكميل‌تر خواهد شد.
نگاهي به نيم قرن ماجراجويي بشر در عرصه‌هاي فضايي نشان مي‌دهد كه حيوانات مقدمات عبور انسان از مرزهاي فضا را فراهم كرده‌اند. در سال 1957 محققان شوروي سابق سگي به نام لايكا را به فضا فرستادند تا بدين ترتيب به عنوان نخستين كشور جهان در زمينه اعزام حيوانات به فضا لقب بگيرد.

لايكا از ميان 3 سگ راه يافته به مرحله نهايي گزينش انتخاب شد تا به عنوان نخستين جانور زنده زميني راهي مدار شود. گرچه لايكا تنها ساعاتي پس از پرتاب جان سپرد، اما سفر وي ثابت كرد كه موجودات زنده مي‌توانند جايي در فضا پيدا كنند.

محققان شوروي سابق با استفاده از نتايج اين سفر كوتاه اما ارزشمند به اين نتيجه رسيدند كه با رعايت شرايطي خاص مي‌توان به ادامه حيات در شرايط بي‌وزني در مدار زمين اميدوار بود.
پس از اين پرتاب تاريخي، دانش تازه جان گرفته ماجراجويي‌هاي فضايي با اعزام گروه‌هاي مختلفي از سگ‌ها به مدار زمين شاهد زمينه سازي جدي براي ورود انسان به فضا بود. در دهه‌هاي 50 و 60 ميلادي دانشمندان شوروي سابق كه در آن زمان كشورشان به عنوان سردمدار اصلي گام گذاشتن به فضا لقب گرفته بود، براي بررسي تأثيرات جانبي بي‌وزني و زندگي در مدار زمين بر ساختارهاي فيزيولوژيكي مشابه انسان، حداقل 57 سگ را به فضا اعزام كردند.

نكته جالب توجه اين است كه اين دانشمندان براي بررسي سفر چندباره فضانوردان در آينده، برخي سگ‌ها را بيش از يك بار به فضا اعزام كردند و از اين رو گام‌هاي بلندي براي سفر انسان به فضا و در ادامه به ماه برداشته شد.

اين سگ‌ها توانستند افق‌هاي تازه‌اي فراروي دانشمندان بي‌صبر و قرار باز كنند. استفاده از نوعي ميمون كوچك كه بي‌شباهت به موش‌خرما نبود، طرح بعدي اين دانشمندان بود.

آنها ميمون را پس از آموزش‌هاي ابتدايي حضور در فضا، در پوشش سيليكوني و در نهايت كپسولي كوچك قرار دادند و به فضا پرتاب كردند.

هيچ گاه درخصوص نتايج اين مأموريت گزارشي منتشر نشد اما در سال 1958 ميمون مشابه ديگر به نام كوردو به فضا پرتاب شد.

در اين مأموريت راكت حامل ميمون آن را تا ارتفاع 310 مايلي زمين بالا برد و اين در حالي بود كه كوردو همچنان زنده بود. با اين حال باز نشدن چتر نجات در راه باز گشت به زمين موجب مرگ دلخراش اين حيوان در اقيانوس شد.
انجام اين آزمايش تاريخي به عنوان نقطه عطفي در تحقيقات فضايي به حساب مي‌آيد. در ادامه اين موفقيت‌ها 2 ميمون در يك راكت و در كنار يكديگر به فضا پرتاب شدند تا ناسا با پرتاب اين ميمون‌ها نخستين گام‌هاي جدي براي اعزام انسان به فضا را برداشته باشد.

در حقيقت با پايان يافتن جنگ‌هاي جهاني و آغاز دوران جنگ سرد، اعزام حيوانات به فضا به يكي از بزرگ‌ترين ابزارهاي نمايش قدرت شرق و غرب تبديل شده بود. آبل و بيكر ميمون‌هايي بودند كه در سال 1959 راهي فضا شدند و پس از بازگشت موفقيت‌آميز به زمين در كنفرانس خبري ويژه ناسا به جهانيان معرفي شدند.

اين ميمون‌ها توانسته بودند شرايط خاصي را كه در آن فشاري درحدود 38 برابر جاذبه طبيعي حاكم بوده است، به خوبي تحمل كنند. آنها حدود 9 دقيقه در شرايط بي وزني كامل بودند و اين رويداد تاريخي كافي بود تا بشر نسبت به آينده و گام گذاشتن انسان در فضا اطمينان خاطر پيدا كند.

نكته جالب توجه ديگر اين بود كه بيكر تا سال 1984 يعني 25 سال پس از سفر فضايي خود زنده ماند و تنها به دليل پيري جان سپرد.

پرتاب موفقيت‌آميز اين دو ميمون و از آن مهم‌تر بازگشت زنده آنها به زمين، ناسا را نسبت به آينده اميدوارتر كرد. در اوايل سال 1961 و تنها چند ماه مانده به گام گذاشتن يوري گاگارين روس به فضا به عنوان نخستين فضانورد تاريخ، ناسا برنامه استفاده از شامپانزه‌ها براي توسعه برنامه اعزام فضانورد به فضا و در ادامه ماه را در دست داشت.

در اين خصوص حدود 20 شامپانزه در پايگاه هالومان نيروي هوايي آمريكا در نيومكزيكو با استفاده از به‌روزترين تجهيزات آموزش فضانوردي آن دوران آموزش‌هاي لازم براي حضور در فضا را مي‌ديدند. آنها ياد مي‌گرفتند كه در مجاورت نور و صداهاي خاص چه نوع واكنش‌هايي را از خود بروز دهند.

در نهايت 2 شامپانزه براي اعزام به فضا انتخاب شدند كه به فاصله 10 ماه از يكديگر راهي فضا شدند. مأموريت در نوع خود يك موفقيت بزرگ براي ناسا و آمريكا به حساب مي‌آيد.

يكي از شامپانزه‌ها كه «هم» نام داشت در ژانويه 1961 به فضا پرتاب شد و سفر 16 دقيقه و 59 ثانيه‌اي را تجربه كرد.
«انوس» حيوان ديگري بود كه پس از 10 ماه از پرتاب اول راهي فضا شد و 2 بار نيز زمين را دور زد! بازگشت موفقيت آميز اين دو شامپانزه ناسا را كاملا اميدوار ساخت كه مي‌توان حيات زميني را در فضا نيز ادامه داد.

به اين ترتيب بيستم فوريه 1962 جان گلن به عنوان نخستين آمريكايي به فضا پرتاب شد تا دور تاريخي خود به زمين را تجربه كند.



برگرفته از سايت جام جم آنلاين