سریع السیر زهره در جستجوی گازهایی در زیر ابرهای سیاره

[VAHID]

مدارگرد سریع السیر زهره در تازه‌ترين يافته‌هاي خود موفق به تهيه‌ي دقيق‌ترين نقشه‌ها از بخار آب و ساير گازها در جو زيرين زهره شد.
اخیرا مدارگرد سریع السیر زهره، متعلق به آژانس فضایی اروپا، با پشت سر گذاشتن ابرهای قطور اطراف سیاره زهره، موفق به تهیه دقیق‌ترین و گسترده‌ترین نقشه از بخار آب و سایر گازها در طبقات پایینی جو زهره شده است.

زهره به عنوان یک سیاره، نور مرئی چندان قابل توجهی را از خود تابش نمی‌کند. اما به علت دمای سوزاننده در زیر لایه‌ای قطور از ابرهایش که در ارتفاع ۳۵ کیلومتری به ۲۰۰ و بر روی سطح آن به بیش از ۴۵۰ درجه سانتی گراد می‌رسد، شاهد مقدار بسیار زیادی از تابش مادون قرمز از اين لایه‌ها هستیم.
این تابش در طول موج‌های خاص و یا در دریچه‌ی مادون قرمز، می‌تواند از میان ابرهای قطور عبور کرده و حامل اطلاعاتی از لایه‌های پایینی باشد. شدت این تابش و چگونگی افت و خيز آن در طول موج‌های مشخص، می‌تواند اطلاعات بسیاری را در مورد ترکیبات ساختار جو سیاره به ما بدهد.
مدارگرد سریع السیر زهره به لطف قابلیت منحصر بفرد طیف سنج VIRTIS که به منظور استفاده از این پنجره‌ی طیفی بر روی آن نصب شده، توانسته است تا براي اولين بار و پس از چندین گردش مداری، نقشه‌ای از جو سیاره را همراه با قسمت های پایین جو آن به تصوير بكشد. دي‌اكسيدكربن (CO۲) اصلي‌ترين ماده در جو زهره است، اما طيف‌سنج VIRTIS با نگاه دقيقش به عمق جو سياره متوجه اثري از مونو كسيد كربن(CO) شده‌ است كه يك كشف عجيب و غيرمعمول به‌حساب مي‌آيد. علاوه‌بر اين، دانشمندان پس از مشاهدات بيشتري كه با تفكيك‌پذيري و وضوح بالاتر انجام دادند، متوجه سولفيد كربونيل و بخار آب شدند. از اويل دهه ۱۹۸۰، وجود چنين مولكول‌هايي بر روي مريخ شناخته شده ‌بود، اما تا پيش از سریع السیر زهره مقدار اين مولكول‌ها هرگز اينچنين دقيق و گسترده اندازه‌گيري و نقشه‌برداري نشده بود.
[IMG]http://www.nojum.ir/Common/Thumbnails/?src=/images/articles/138611180219462/Venu***pressSeq22_noBand_c_L.jpg&MaxWidth=250[/IMG]

مونو كسيد كربن موجود در جو زهره آنقدر كم و ناچيز است كه مي‌تواند به عنوان يك ردياب براي زير نظر گرفتن الگوهاي چرخشي سيال در جو سياره استفاده شود. اين كار شبيه به مطالعه‌ي گردش يك جوهر فلورسنت است كه به درون يك مايع چكيده شده، تا الگوي چرخشي درون آن مايع را آشكار سازد.
وجود سولفيد كربونيل نيز معمولا به مونوكسيد كربن بستگي دارد، به‌طوري‌كه هر كجا شاهد مقدار زيادي از سولفيدكربونيل باشيم ميزان مونوكسيد كربن در آن‌جا كم است، و برعكس. پيش‌تر، مدل‌هاي هواسنجي نشان داده‌اند كه چنين رابطه‌ي معكوسي بين فراواني مولكول‌ها به خاطر جريان گردشي بزرگ‌مقياس جو سياره است و اكنون نتايج بدست‌ آمده، اين مدل‌ها را تاييد مي‌كنند.