[مهدی]

پاسخ به 116 پرسش درباره انواع معافیت‌های سربازی،معافیت به خدمت

دوران شیرین سربازی برای کسانی که در آستانه اعزام به «خدمت» هستند می‌تواند به عنوان یک «تابو» و خواب آشفته تبدیل شود.

دوران مقدس سربازی همچون دوران خوابگاهی دانشجویان، به عنوان یکی از خاطره انگیزترین لحظات زندگی هر فردی می تواند باشد؛ البته این موضوع شاید برای کسانی که در آستانه اعزام به «خدمت» هستند می تواند به عنوان یک «تابو» و خواب آشفته عنوان شود که به هر راهی میزنند که به نوعی از معافیت های این دوسال استفاده کنند.


* معافیت به خدمت
1- مشمول به چه کسی گفته می‌شود؟
مشمول کسی است که در شمول قانون خدمت وظیفه عمومی قرار داشته باشد. برابر قانون، افراد از 18 سالگی تمام تا 50 سالگی تمام در شمول قانون وظیفه عمومی قرار دارند.

2- با توجه به تغییراتی که در قانون وظیفه عمومی صورت گرفته، سن مشمولیت در حال حاضر چه سنی است؟
برابر ماده (2) قانون خدمت وظیفه عمومی، هر فرد ذکور ایرانی در ماهی که طی آن ماه به سن 18سال تمام می‌رسد مشمول مقررات خدمت وظیفه عمومی است.

3- مدت خدمت سربازی در حال حاضر چند ماه می‌باشد؟
با توجه به مقررات موجود که از ابتدای سال 1391 به مرحله اجرا درآمده، مدت خدمت دوره ضرورت به شرح زیر می‌باشد:
الف: خدمت کارکنان وظیفه مأمور به دستگاه‌های غیر نظامی (امریه): 24 ماه.
ب: خدمت کارکنان وظیفه در نیروهای مسلح و یگان‌های حفاظت در مناطق عادی: 21 ماه.
پ: خدمت کارکنان وظیفه غیربومی در مناطق امنیتی غیر درگیر، مناطق عملیاتی مناطق محروم و بد‌آب‌و هوا: 19 ماه
ت: خدمت کارکنان وظیفه در مناطق جنگی و امنیتی درگیر: 18 ماه

4- اگر فردی وضعیت خدمت سربازی خود را مشخص نکرده باشد چه محرومیت‌هایی شامل حال او می‌شود؟
برابر ماده 10 قانون خدمت وظیفه عمومی، انجام امور زیر در مورد مشمولین وظیفه عمومی مستلزم ارایه مدرک دالّ بر رسیدگی به وضع مشمولیت آنان می‌باشد:
الف: شرکت در آزمایشات رانندگی و اخذ گواهینامه.
ب: دریافت هر گونه وام و کمک‌های کشاورزی و صنعتی و دامداری و مسکن از طریق بانک‌ها و وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی و وابسته به دولت و نهادهای قانونی.
پ: کاندیدا شدن جهت انتخابات مجلس شورای اسلامی و سایر شوراها و انجمن‌های قانونی.
ت: تحویل اصل گواهینامه یا پایان نامه دوره‌های تحصیلی دیپلم و بالاتر از وزارتخانه مربوطه.
ث: صدور پروانه کسب و اجازه اشتغال و عضویت در شرکت‌های تعاونی.
ج: دریافت مستمری از سازمان‌های دولتی و وابسته و نهادهای قانونی.
چ: - استخدام به هر صورت (رسمی، پیمانی، روزمزد و خرید خدمت) در وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی و وابسته به دولت و نهادهای قانونی و شرکت‌های دولتی.

5- چه مدارکی نشان‌دهنده رسیدگی به وضع مشمولیت افراد می‌باشد؟
مدارک زیر نشان‌دهنده رسیدگی به وضع مشمولیت افراد بوده و دارندگان آن می‌توانند حسب مورد از خدمات موضوع ماده 10 قانون وظیفه عمومی بهره‌مند شوند:
الف: کارت پایان خدمت دوره ضرورت.
ب: کارت معافیت دایم.
پ: برگ معافیت موقت در مدت اعتبار آن.
ت: برگ آماده به‌خدمت بدون غیبت در مدت اعتبار آن.
ث: گواهی اشتغال به تحصیل (معافیت تحصیلی) در مدت اعتبار آن.
ج: گواهی اشتغال به خدمت برای کارکنان وظیفه.
چ: گواهی اشتغال به خدمت برای کارکنان نیروهای مسلح و افراد متعهد خدمت در دستگاه‌های غیرنظامی.
ح: گواهی صادره از واحدهای وظیفه عمومی.

6- افرادی که به صورت کارمندی و یا پیمانی به استخدام نیروهای مسلح درمی‌آیند در صورتی که قبل از اتمام تعهد از خدمت استعفاء دهند یا برکنار شوند، از نظر خدمت سربازی چگونه با آنان رفتار می‌شود؟
این دسته از افراد در صورتی که در شمول معافیت‌های قانونی قرار نداشته باشند، به نسبت چهار ماه خدمت یک ماه از خدمت دوره ضرورت آنان کسر می‌شود و بقیه خدمت دوره ضرورت را برابر قانون انجام می‌دهند.

7- آیا مشمولانی که برای آنان تاریخ اعزام تعیین شده، می‌توانند تاریخ اعزام خود را تغییر دهند مثلاً تمدید نمایند؟
بله. مشمولینی که جهت اعزام به خدمت معاذیر دارند و نمی‌توانند در موعد مقرر به خدمت اعزام شوند، اعزام آنان حسب مورد به شرح زیر به تعویق می‌افتد:
الف:مشمولانی که به علت بیماری و یا صدمات جسمانی وارده ناشی از حوادث و سوانح (خارج از موضوع ماده 40 قانون خدمت وظیفه عمومی)، قادر به اعزام به خدمت در موعد مقرر نمی‌باشند و بیماری و مصدومیت آنان مورد تأیید پزشک معتمد سازمان وظیفه عمومی می‌باشد،‌ موعد اعزام آنان با پیشنهاد پزشک مربوط، حداکثر تا 2 ماه به تعویق می‌افتد.
ب: در صورت فوت همسر و فرزند حداکثر 6 ماه، پدر و مادر حداکثر 3 ماه، ‌برادر و خواهر حداکثر 2 ماه و پدر و مادر همسر حداکثر یک ماه از زمان فوت، اعزام مشمول به تعویق می‌افتد.
پ: مشمولانی که به علت بروز بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله و یا وقوع حوادث مانند سقوط هواپیما، آتش‌سوزی و... (خارج از موضوع ماده 40 قانون خدمت وظیفه عمومی)، ‌خود یا یکی از اعضای درجه یک خانواده (پدر، مادر، همسر و فرزند) به طور جدی آسیب دیده باشند یا منزل مسکونی آنان بالای 50 درصد خسارت دیده باشد با ارایه مدارک و مستندات معتبر، موعد اعزام آنان حسب مورد و به تناسب میزان آسیب وارده از زمان آسیب‌دیدگی، از یک تا شش ماه به تعویق می‌افتد.
ت: پذیرفته‌شدگان قطعی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی (داخل و خارج از کشور) که زمان ثبت نام و ادامه تحصیل آنان بعد از موعد اعزام باشد، اعزام آنها حسب مورد حداکثر تا شش ماه به تعویق می‌افتد.
ث: دارندگان برگ اعزام تاریخ‌‌های مرداد، شهریور و دی ماه هر سال که منتظر اعلام نتیجه آزمون‌ مراکز سنجش آموزش عالی هستند، موعد اعزام آنان حسب مورد حداکثر تا دو ماه به تعویق می‌افتد.
ج: ورزشکاران تیم‌های ملی با درخواست فدارسیون مربوط جهت اعزام به مسابقات المپیک، جهانی و آسیایی، موعد اعزام آنان بنا به تشخیص رئیس سازمان وظیفه عمومی حداکثر تا چهار ماه به تعویق می‌افتد.
چ: مشمولانی که در حال طی مراحل نهایی گزینش و استخدام در نیروهای مسلح می‌باشند، در صورت تأیید موضوع از سوی سازمان مربوط، اعزام آنان حداکثر تا 4 ماه به تعویق می‌افتد.
ح: مشمولان متأهلی که دارای شرایط خاص (تولد فرزند، بیماری شدید همسر و فرزند و...) می‌باشند، موعد اعزام آنان حداکثر تا 2 ماه به تعویق می‌افتد.
خ: مشمولانی که قصد تشرف به حج تمتّع را دارند موعد اعزام آنان حداکثر تا 2 ماه به تعویق می‌افتد.

8- در قانون وظیفه عمومی، چه تنبیهاتی برای مشمولان غایب در نظر گرفته شده است؟
برابر ماده 58 قانون خدمت وظیفه عمومی، مشمولان غایبی که مدت غیبت اولیه آنان در زمان صلح تا سه ماه باشد، به سه ماه اضافه خدمت و چنانچه مدت غیبت آنان از سه ماه تا یک سال باشد، به شش ماه اضافه خدمت تنبیه می‌گردند و مشمولینی که مدت غیبت اولیه آنان در زمان صلح از یک سال تجاوز نماید علاوه بر شش ماه اضافه خدمت، فراری محسوب شده و به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.

9- بخشودگی اضافه خدمت شامل چه کسانی می‌شود؟
مشمولان غایب چنانچه حداکثر تا تاریخ 3/3/91 خود را معرفی نمایند در شمول بخشودگی اضافه خدمت قرار می‌گیرند.

10- آیا مشمولان به طور موقت می‌توانند اشتغال به کار داشته باشند؟
بله. اشتغال به کار مشمولان با برگ معافیت موقت مانند معافیت موقت کفالت یا معافیت تحصیلی و همچنین دفترچه آماده به خدمت فقط در مدت اعتبار آنها بلامانع می‌باشد.

11- مصادیق غیبت کدامند؟ به عبارتی در چه صورتی افراد وارد غیبت می‌شوند؟
مشمولین خدمت وظیفه عمومی که برای رسیدگی و یا اعزام احضار می‌شوند چنانچه در مهلت یا موعد مقرر خود را معرفی نکنند غایب شناخته می‌شوند. موارد غیبت به شرح زیر می‌باشد:
الف: افرادی که پس از رسیدن به سن 18 سال تمام، ظرف مدت شش ماه خود را معرفی نکنند (این بند شامل افرادی می‌شود که قبل از سن مشمولیت ترک تحصیل کرده و یا دیپلم گرفته باشند و در مهلت 6ماهه معرفی، وارد دانشگاه نشده باشند).
ب: دانش‌آموزان و دانشجویان مشمولی که پس از ترک تحصیل، انصراف، اخراج و یا فراغت از تحصیل، ظرف مدت یک سال خود را معرفی نکرده باشند.
پ: مشمولینی که معافیت موقت دریافت داشته و پس از انقضاء مدت اعتبار، ظرف یک ماه خود را برای تجدید رسیدگی معرفی نکنند.
ت: کارکنان نیروهای مسلح و متعهدین خدمت در دستگاه‌های غیر نظامی که پس از استعفاء یا برکناری، ظرف مدت 6 ماه خود را معرفی نکنند.
ث: دانش‌آموزان و دانشجویان مشمول که مدت تحصیل آنان بیش از سقف مجاز به طول انجامیده باشد.
ج: مشمولانی که برای آنان برگ آماده به خدمت صادر شده ولی در موعد اعزام حاضر نشوند.

12- برای تمدید تاریخ اعزام باید چگونه اقدام نمایم؟
شما باید برای ثبت درخواست تمدید تاریخ اعزام، به یکی از دفاتر پلیس + 10 در شهرستان محل سکونت خود مراجعه کنید. درخواست شما توسط وظیفه عمومی بررسی می‌شود چنانچه دارای معاذیر موجه برای تعویق اعزام باشید، ‌اعزام شما به تعویق خواهد افتاد. در هر حال پس از گذشت 48 ساعت برای اطلا‌ع از نتیجه درخواست خود مجدداً به دفتر پلیس‌+ 10 مراجعه نمایید.

13- افرادی که متقاضی خدمت در سازمانها در قالب امریه سربازی هستند باید از چه طریقی اقدام نمایند؟
این افراد باید در مهلت معرفی یک ساله که بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه در اختیار دارند ‌درخواست خود را به سازمان مربوط ارایه دهند و در صورت موافقت آن سازمان، حداقل دو ماه قبل از پایان مهلت یک ساله معرفی و متناسب با تاریخ پذیرش امریه،‌ درخواست اعزام خود را از طریق دفتر پلیس + 10 ثبت نمایند.