روایات نیاکان....

[behnam5555]

اَردَم به اَردِت بیلم به ﮐ نت

رندی طمع به پولی بست که در خورجین هم سفری ناشناس نشان کرده بود، و راهی میجست تا با او طرح رفاقت بریزد. پرسید: «برادر، اهل کجایی؟» گفت: «اردکون؛» رند از شادی به هوا جَست که: «شکر خدا که قوم و خویشی نزدیک یافتم و از تنهایی در آمدم!» پرسید: «چه نسبتی با من داری؟» گفت: «اردم به اردت، بیلم به ﮐ نت! از این نزدیکتر چه نسبتی؟»

[کتاب کوچه، ج2، ص207]

اجل که رسید، گو به هندوستان باش

روایت اول:


به روزگار سلیمان پیغمبر، روزی مردی در بازار، مرگ را دید که در او به تندی نظر میکند، وحشت زده به بارگاه سلیمان پناه برد و از او خواست تا باد را بفرماید که او را برداشته در دورترین نقطه خاک بر زمین بگذارد تا از مرگ در امان بماند. سلیمان که او را بدان گونه هراسان یافت باد را فرمود چنان کند که دلخواه اوست. و باد او را برداشته برد و در سرزمین هند بر زمین نهاد. و همان دم، مرگ که به انتظار او ایستاده بود پیش آمد و گفت: «ای مَرد، مُردن را آماده باش!» مرد که اکنون هراسش به حیرت مبدل شده بود پرسید: «چه شد که دیروز، هنگامی که مرا دیدی و آن گونه تند در من نظر کردی جان مرا نگرفتی؟» مرگ گفت: «ساعت مرگ تو امروز بود و من میدانستم که به فرمان حق میباید جان تو را در این لحظه در این نقطه بستانم. اما دیروز که تو را دیدم حیرت کردم که تو در آنجایی، و ندانستم چگونه میباید روز دیگر تو را در این سوی جهان بیابم و بی جان کنم! آن گاه که نگاه در تو کردم از سر حیرت بود!»
روایت دوم:

هنگامی که اسکندر از منجمان خواست تا ساعت مرگ او را تعیین کنند. یکی از دانایان چین حاضر بود، گفت: «ای شهریار جهان! تو دل در این مبند، که این علم، الا خدای عزوجل کس نداند. که من روزی در خدمت سلیمان علیه السلام نشسته بودم. ملک الموت علیه السلام به صورت آدمی به سلیمان آمده بود و ما ندانستیم که او ملک الموت است؛ به آخر کار از سلیمان باز پرسیدیم. و چون خواست بازگردد و برود، مردی پیر، در زیر تخت سلیمان نشسته بود. ملک الموت نیک در آن پیرمرد نگاه میکرد، چنانکه آن مرد پیر از وی پرسید. گفت: «یا نبی الله! این چه کس است؟» سلیمان گفت: «ملک الموت است.» پس آن پیرمرد گفت: «یا نبی الله! به حق آن خدای که این ملک و پادشاهی و نبوت به تو داده است که باد را بفرمای که مرا بگیرد و به زمین چین بَرد!» سلیمان باد را امر کرد تا آن پیرمرد را برگرفت و به زمین چین برد. پس ملک الموت علیه السلام روز دیگر به سلام سلیمان آمد تا احوال معلوم سلیمان کند. سلیمان علیه السلام از ملک الموت پرسید: «که دیروز نگرستن تو در آن مرد از چه بود؟» گفت: «خدای عزوجل مرا فرموده بود که جان این مرد امروز قبضه کنم در چین.» او را دیدم پیش تو نشسته. در وی نگاه کردم به تعجب که این مرد اینجا نشسته، هم امروز به چین، جان او چون قبض توان کرد که یک ساله مسافت بُود؟ و چون او درخواست کرد، باد را بفرمودی که او را برگفت و به چین بُرد، هم در ساعت آنجا جان وی قبض کردم!..» [اسکندر نامه ، ص287و288]

[behnam5555]

احمدک نه درد داشت نه بیماری، سوزنی به خودش میزد و میزارید
روایت اول: آن شنیدی که بود مردی کور / آدمی صورت به فعل ستور
رفت روزی به سوی گرمابه / ماند تنها درون گرمابه
سوزنی تیز در گرفت به چنگ / کردی زی خایه های خود آهنگ
سوزن اندر خلید در خایه / آن چنان کورِ جلفِ بی مایه
هر زمان گفتی ای خدای غفور / هستم اندر عنا و غم رنجور
مرمرا زین عنا و غم فرج آر / در چنین غم مرا نماند قرار
سوزن تیز و خایه نازک / برهانم به فضل خویش سبک
کرد مردی در آن میانه نگاه / گشت از آن ابلهی کور آگاه
گفتش: «ای ابلهِ کذا و کذا / ای تو را جهل سال و ماه غذا
سوزن از دست بفکن مکن ورستی / که از این جهلِ جان و دل خستی

[حدیقه الحقیقه، الباب السادس، ص407]
روایت دوم: یک روز ملانصرالدین دلتنگ شده بود. برای اینکه مردم دورش جمع شوند، سوزن به تن خود یا در پیش خایه هایش میزد و داد میکشید که مسلمانان به فریادم برسید. [داستان نامه بهمنیاری، ص7]

احسنت به مرغ


شخصی تیری به مرغ انداخت، خطا کرد. رفیقش گفت: «احسنت» تیر انداز برآشفت که به من ریشخند میکنی؟ گفت: «نه میگویم احسنت، اما به مرغ!»


[کلیات عبید زاکانی، ص419]

[behnam5555]

اختیار ریش خود را دارم


روایت اول:

دانشمندی مصاحب پادشاه بود. پیوسته موی ریش خود میکند. روزی پادشاه به او گفت: «اگر بار دیگر ریش خواهی برکنی بر تو سیاست خواهم نمود!» بعد از چند روز، دانشمند کاری کرد که پادشاه بسیار بر او مهربان گردید و او را گفت: «هرچه بخواهی تو را بخشم.» دانشمند گفت: «ریش مرا ببخش، دیگر هیچ نمیخواهم!» پادشاه تبسم کرد و گفت: «اگر خوشی تو در همین است بخشیدم.»

[لطایف الطوایف، ص 6، حکایت 25]

روایت دوم:

چون فروغی بسطامی به سال 1274 درگذشت، ناصرالدین شاه به میرزا محمد حسین خان که به «ادیب» تخلص میکرد گفت: «به نام فروغی تخلص کن و یشت را هم بگذار بلند شود.» ادیب تعظیمی کرده گفت: «تخلص کردن به "فروغی" سبب افتخارم است، اما اگر قبله عالم اجازه دهند ریشم دست خودم باشد!»

[صندوقچه اسرار]


ار دیگ همسایه اینجا میشد، پی پیازی میکردیم

لری در عالم آرزو با کودکان خود میگفت: «اگر پیه، میداشتیم و اگر پیاز میداشتیم و اگر هیزم میداشتیم و اگر دیگ همسایه اینجا میبود، پیه پیاز میپختیم!»

[کتاب کوچه ، ج2، ص200]

[behnam5555]

ارباب همانی که در مبال گفتی

نوکری بر سر سفره به دانه برنج ریش اربابش نگریست و برای آنکه او را متوجه سازد، دست به رو کشید و گفت: «بلبل به گل نشسته چهچه میزند.» اربابی دیگر این بدید و نوکر خود به مبال، کشید و رفتار نوکر را به رخش کشید و گفت: «او نیز هر آینه چنان که در صورت او نگریست بدان گونه حالیش بکند» و به آن خاطر مهمانی بزرگی ترتیب داد و دانه برنجی به ریش بنشاند و چون نوکرش بدید گفت: «ارباب اونی که توی مبال گفتی..!»

[قند و نمک، ص103]

ارزن پهن کرده ام

کسی از ملانصرالدین طنابی به عاریت خواست. ملا گفت: «بر آن ارزن گسترده ام.» مرد پرسید: «چگونه بر طناب ارزن گسترند؟» گفت: «چون مقصود بهانه است این نیز بس است!»

[امثال و حکم دهخدا، ج1، ص95]

[behnam5555]

ارزان خری، اَنبان خری

خادم را دوش گفتم: «خیز و رو / کز برایم پاره ای بریان خری.»
چون بیاورد و بدیدم، گفتمش: / «هیچ خر خورد آنچه تو نادان خری؟
این نه بریان است، انبان است این!» / گفت: «چون ارزان خری، انبان خری!»

[اثیرالدین اومانی، به نقل از کتاب کوچه ، ج2، ص218]

بنده یکتا

شیخ بأرالد ین صاحب مردی را با دو زیبا روی بدید و گفت: «اسمت چیست؟ آن مرد گفت عبد الواحد. (یعنی بنده یکتا)»

گفت: «تو این دو را یله کن که من عبدالاثنین و هر دو را بنده ام!»

[عبید زاکانی]

[behnam5555]

با بزرگان پیوند زدم

روایت اول:

روزی روباهی از شدت گرسنگی از لانه اش بیرون آمد. تمام اطراف را گشت اما هیچ خوراکی پیدا نکرد. دوباره به لانه اش برگشت و خوابید. اما شکم خالی مگر میشد بخوابد؟ باز بلند شد از لانه بیرون آمد. مقداری که رفت چشمش به شتری بزرگ و چاق افتاد که خوابیده بود. فکر کرد شتر مرده است. به خودش گفت: «از این بهتر چه باشد؟ خدا داده. باید به فکر چاره باشم تا بتوانم شتر را تا دم لانه بکشم و چند ماهی از گوشت و پشمش استفاده کنم. بهترین راه این است که دمم را به دم شتر ببندم و آن را بکشم دم لانه.» دمش را به دم شتر بست و یواش کشید. دید نه، شتر کوچکترین تکانی نمیخورد. این دفعه با تمام زورش کشید. یک مرتبه شتر از خواب بیدار شد و دید یکی دارد میکشدش. شتر از جایش بلند شد و روباه هم پاهایش از زمین کنده شد و دیگر دستش به جایی بند نبود. شتر راه افتاد و روباه هم به دم شتر آویزان بود. در این وقت گرگی که سر تپه ای نشسته بود و تماشا میکرد دید شتری از دور میآید و روباهی هم به دم او بسته شده است. وقتی شتر نزدیک شد گرگ از روباه پرسید: «ای روباه، این چه وضعی است؟» روباه بیچاره که از کرده خود سخت پشیمان شده و جوابی نداشت بدهد گفت: «من هم این روزها با بزرگان پیوند زده ام.»


روایت دوم:

شتری خوابیده بود. روباهی همان طور که شتر خواب بود دمش را به دم شتر بست. وقتی شتر از جایش بلند شد، توره، هم تو هوا آویزان شد. شغالی آنها را دید و از روباه پرسید: «چرا این کار را کردی؟» روباه ناراحت و ناراضی گفت: «با بزرگان پیوند کرده ایم.»

روایت سوم:

موشی از راهی میگذشت. لب رودخانه رسید. خواست از این طرف آب به آن طرف برود. هرچه فکر کرد که چطور از آب بگذرد، عقلش به جایی نرسید. در این موقع شتری از راه رسید و میخواست به آب بزند که موش پیش شتر رفت و به او التماس کرد که خودش را به دم او بچسباند و به آن طرف رودخانه برود. شتر هم قبول کرد. موش از پای شتر بالا رفت و چسبید به دمش. شتر هم خود را به آب زد تا رسید به خشکی. مردم که این منظره را دیدند گفتند: «ای موش تو را با دم شتر چکار؟» موش با صدای بلند گفت: «با بزرگان پیوند کرده ام.»

روایت چهارم:

طایفه ایل نشین یکی از شتر هایش را که زیاد لاغر شده بود، در بیابان رها کردند و رفتند. شتر هم در آن بیابان آن قدر چرید تا چاق و چله شد. روباهی به طمع استفاده از گوشت شتر دمش را به دم شتر گرده زد. شتر هم روباه را آنقدر در بیابان کشید تا تمام گوشت تنش به تخته سنگها چسبید و جان داد.

[تمثیل و مثل ، ج2، ص54]

[behnam5555]

بابا بابا، سبیل چرب کُنَت را گربه برد


روایت اول:

پوست دنبه یافت شخصی مستهان / هر صباحی چرب کرد سبلتان؛

در میان منعمان رفتی که من / لوت چربی خورده ام در انجمن

دست در سبلت نهادی در نوید / رمز یعنی سوی سبلت بنگرید

کاین گواه صدق گفتار من است / وین نشان چرب و شیرین خوردن است

چون شکم خود را به حضرت در سپرد / گربه آمد پوست آن دنبه ببرد

از پس گربه دویدند، او گریخت / کودک از ترس عتابش رنگ ریخت

آمد اندر انجمن آن طفل خرد / آبروی مرد لافی را ببرد

گفت: «آن دنبه که هر صبحی بدان / چرب میکردی لبان و سبلتان

گربه آمد ناگهانش در ربود / بس دویدم و نکرد آن جهد سود

خنده آمد حاضران را از شگفت / رحم هاشان باز جنبیدن گرفت

دعوتش کردند و سیرش داشتند / تخم رحمت در زمینش کاشتند

او چو ذوق راستی دید از کرام / بی تکبر راستی را شد غلام

[مثنوی، دفتر3، بیت732]
روایت دوم:
مردی در خانه تکه پارچه ای چرب کرده داشت و هنگام خروج از خانه با این پارچه سبیلش را چرب میکرد. وقتی اهل ده از او میپرسیدند: «چی خوردی؟» میگفت: «پلو.» و هر روز کارش همین بود. یک روز گربه ای می آید و پارچه چرب را میبرد. بچه مرد جلوی مردم به باباش میگوید: «بوو، بوو، سبیل چرب کنت را گربه برد.» [تمثیل و مثل ، ج2، ص52]
روایت سوم:

مردی بود که هر روز در خانه اش کمی آب و فلفل میخورد و بعد کمی روغن به لبهایش میمالید و بیرون میرفت و به مردم میگفت: «امروز یک مرغ خورده ام.» روز دیگر میآمد و میگفت: «گوسفند خیلی چربی خورده ام.» و به این ترتیب هر روز پز خوراک نخورده را به مردم میداد. از قضا یک روز یک نفر از پشت دیوار خانه اش عبور میکرد. نگاه کرد دید مردک کمی آب و فلفل درست کرده و مشغول خوردن است و آخر سر هم لبش را با روغن چرب میکند. دانست که این مردک دروغ میگوید و همین که آمد بگوید چه خورده است مشتش را باز کرد و گفت: «شام شب توی خانه اش نیست، اما چه پزی میدهد.»

[deltang]

میراث سه برادر


روایت سنگسر سمنان


در زمان قدیم مردی بود که سه پسر داشت . او در زندگی خود تنها ثروتی که داشت یک نردبان ، یک طبل و یک گربه بود . وقتی که مرد ، نردبان را پسر بزرگ ، طبل را پسر وسطی و گربه را پسر کوچک برداشت . پسر بزرگی بعد از مرگ پدرش به فکر دزدی افتاد . یک روز نردبان را برداشت برد به دیوار خانه حاجی گذاشت تازه می خواست از نردبان بالا برود که صدای حاجی را شنید که به زنش میگفت :« من میروم با فلان شخص معامله کنم . اگر معامله من و او سرگرفت یک نفر را می فرستم جعبه پول را به او بده بیاورد .» این را گفت و از خانه بیرون رفت . پسری که می خواست برود به خانه حاجی دزدی کند تمام حرف های حاجی را شنید یواشکی نردبان را برداشت برد خانه خودش گذاشت و برگشت آمد در خانه حاجی را زد .
زن حاجی پرسید :« کی هستی ؟» پسر گفت :« حاجی مرا فرستاده که جعبه پول را ببرم » زن حاجی هم خیال کرد که حاجی او را فرستاده . جعبه پول را به او داد . پسره هم با خوشحالی جعبه را برداشت و برد . وقتی که حاجی به خانه برگشت زن از او پرسید که :« معامله تو با فلان شخص چطور شد ؟» حاجی گفت :« هیچ ، معامله ما سر نگرفت » زنش گفت :« پس پول بردی چکار کنی ؟» حاجی گفت :« پول کجا بود ؟» زنش گفت :« مگرتو پسر را نفرستاده بودی که پول ببرد ؟» حاجی گفت :« من کسی را نفرستادم !» خلاصه حاجی پول خود را نیافت وپسر بزرگی با پول حاجی ثروتمند شد . برادر وسطی که دید برادر بزرگش رفته و با نردبانش برای خودش پول پیدا کرده او هم طبل را برداشت و راه افتاد تا اینکه شب شد رفت در یک رباط خرابه خوابید هنوز بخواب نرفته بود که چند تا گرگ آمدند توی رباط . او از ترس گرگها رفت خودش را جابجا کند که طبل او صدا کرد . گرگها از صدای طبل ترسیدند و فرار کردند ضمن فرار خوردند به رباط خرابه . در رباط بسته شد . پسر که دید گرگها ازصدای طبل او ترسیدند خوشحال شد و طبل را برداشت بنا کرد به زدن . گرگ ها هم از ترس هی خود را به درو دیوار می زدند . بازرگانی در آن وقت شب داشت از آنجا میگذشت دید توی رباط سرو صدا بلند است . تاجر تا دررباط را باز کرد گرگ ها ریختند بیرون و فرار کردند . مرد طبل زن وقتی دید بازرگان دررا باز کرد و گرگ ها بیرون رفتند آمد جلو و گریبان او را گرفت و گفت :« چرا در رباط را باز کردی که گرگ ها فرار کنند ؟» این گرگ ها را پادشاه به من داده بود که رقص کردن به آنها یاد بدهم . حالا من باید چکار کنم ؟ اگر بروم دنبال گرگ ها که آنها را جمع آوری کنم خرج زیادی برایم برمی دارد . حالا باید یا خسارت مرا بدهی یا اینکه میرویم پیش شاه از دست تو شکایت می کنم .» بازرگان هم از ترس اینکه مبادا پیش شاه از دست او شکایت کند پول زیادی به او داد و رفت . این برادر هم از این راه ثروتمند شد . ماند برادر کوچکی . برادر کوچکی وقتی دید که دو برادرش رفتند با نردبان و طبل پول برای خود در آوردند ، او هم گربه خود را برداشت و از ده بیرون رفت تا به جایی رسید و دید درهرچند قدم یک نفر چوب بدست ایستاده . او از آنها پرسید که :« چرا هرچند قدم یک نفر چوب بدست ایستاده ؟» آنها جواب دادند که :« دراین ملک موش زیاد است و از دست موش ها آسایش نداریم به همین دلیل است که درهرچند قدم یک چوب بدست ایستاده که نگذارد موشها به مردم آزار برسانند .» اوگفت :« شما امشب هیچکاری به موشها نداشته باشید من میدانم وموشها .» آنها همه چوب های خود را کنار گذاشتند و رفتند . تا چوب بدست ها کنار رفتند او دید یک عالم موش جمع شد . او فوری گربه را از زیر عبای خودش بیرون آورد . گربه به میان موشها افتاد چند تارا خورد و چندتاراهم خفه کرد . بقیه فرار کردند . روز بعد این خبر به پادشاه آن کشور رسید . وقتی پادشاه این خبر را شنید او را به حضور طلبید و گربه را به قیمت زیادی از او خرید . او هم آن پول را برداشت و به ده خود برگشت . هر سه برادر با کارهای خودشان ثروتمند شدند . اما ببینیم گربه چکار میکند . روزی گربه در آفتاب گرم خفته بود که کنیزی از پهلویش گذشت و دم او را لگد کرد . گربه پرید و دست او را زخم کرد . خبر به پادشاه دادند که گربه آنقدر خورده که مست شده و چشم بد به فلان کنیزت دارد . شاه فرمان داد که گربه را ببرند و به دریا بیندازند .یک نفر گربه را جلو اسب گرفت و برد که به دریا بیندازد . تا رفت گربه را توی دریا پرت کند ، گربه به زین اسب چنگ زد . مرد خواست او را بگیرد و دوباره به دریا بیندازد . خودش با سرافتاد توی دریا و غرق شد. گربه همانطور که به زین اسب چنگ زده بود اسب به خانه برگشت . آنها تا گربه را روی اسب دیدند همه از شهر و دیار خود بیرن رفتند و از ترس گربه فرار کردند . گربه تنها در آن کشور ماند تا اینکه بعد از چند سال اهل شهر یکی دو نفر را فرستادند که ببینند اگر گربه رفته است آنها به دیار خودشان برگردند . آن دو نفر رفتند و دیدند که گربه اندازه یک بز شده و توی آفتاب خوابیده و دارد به سبیل های خودش دست می کشد . آن دو نفر فرار کردند و رفتند خبر دادند که گربه توی آفتاب خوابیده خیلی هم اوقاتش تلخ است میگوید اگر به شما برسم میدانم چکارتان کنم . خلاصه همه آنها دیگر انکار دیار خودشان را کردند و رفتند .

[deltang]

ملای مکتب


پادشاهی به وزیرش گفت که :« شهر به شهر و ده به ده بگرد یک نفررا که از همه زرنگتر است با خودت بیاور از او سوالاتی دارم .» وزیر گفت :« چشم » وزیر روزها در شهرها و دیه ها گردش می کرد رسید به جائی دید مکتب خانه است . ملائی عده ای شاگرد دارد مشغول تدریس است . رفت تو نشست . پس ازسلام وتعارف دید بچه ها قطار نشسته همه دو زانو زده اند سرشان خم است پیش خودرا نگاه می کنند . یک چوب بسیار بزرگ پشت گردن آنها کشیده شده بطوری که یک نفرنمی تواند سرش را تکان بدهد .

وزیرگفت:« ملا این چوب چیست ؟» گفت:« اگر کسی سرش را بلند کند چوب به زمین می افتد من می فهمم . باید همینطور باشند تا درس شان تمام بشود ومرخص شوند » دراین اثنا دید نخی از پشت بام آویزان است ملا دستی به نخ زد و در پشت بام زنگی به صدا درآمد . گفت:« ملا این چیست ؟» جواب داد :« پشت بام ارزن آفتاب کرده ام گنجشک هامی آیند ارزن را میخورند چون زنگ صدا کند پرندگان فرارمیکنند .» باز دید بیرون توی ایوان گربه ای را به نردبان بسته و به پای حیوان هم نخ دیگری بسته ونخ جلو اوست هر وقت آن را می کشد فریاد آن حیوان بلند می شود. گفت :« ملا این دیگرچیست؟» گفت :« هر موقع فریاد گربه بلند شود بچه های من می فهمند که من با آنهاکاری دارم ؛ پیش من می آیند.» گفت :« شاه شما رامیخواهد باید با من به دربار برویم تا از هوش شما استفاده بشود .» ملا را براه انداخت چون به دربار رسیدند وزیر کارهائی را که ازملا دیده بود بعرض رسانید. شاه فرمود :« ملا نامت چیست ؟» جواب داد :« نام من نیم من بوق » گفت:« پسرکی هستی ؟» عرض کرد :« پسر(پشم پانزده)» شاه سوال کرد :« نیم من بوق ؛ پشم پانزده چه نام هایی است یعنی چه ؟ مگر ملا دیوانه ای ؟» عرض کرد :« نه قبله عالم ، اسم من منصوراست . پیش خودم فکرکردم دیدم بنده « من » که نیستم حتما نیم منم . صور که نیستم حتما که بوقم . به این دلیل نام خودرا نیم من بوق گذاشتم . اما اسم پدرم موسی است . فکر کردم پدرم مونیست حتما پشم است ؛ سی نیست حتما پانزده است به این جهت نام پدر خود را پشم پانزده می گویم .» گفت :« آفرین برتو» شاه پرسید :« ملا ستارگان آسمان چندتاست ؟» عرض کرد :« به اندازه موی سرو بدن هر انسانی » گفت :« دروغ گفتی » جواب داد :« شما بشمارید » گفت :« از زمین تا آسمان چند سال راه است ؟» جواب داد :« به مسافت دور زمین . اگر دروغ می دانید گز کنید » شاه را ازکردارو رفتاراو خوشش آمد وبه اوانعام داد .

[deltang]

مرد جوجه فروش


درزمان سابق گفته بودند که در اصفهان جوجه خروس را خوب می خرند . یک مردی می آید و صدتا جوجه خروس میخرد و حرکت می کند به طرف اصفهان . موقعی که وارد اصفهان شد رفت در گوشه ای منزل کرد . مردم اطراف او را گرفتند وگفتند که :« جوجه خروس ها را دانه ای چند میفروشی؟» گفت :« خودم خریدم دانه ای دو تومن و می فروشم سه تومن.» مردم گفتند :« شنیده ای که اصفهان جوجه خروس خوب می خرند اما نه به این قیمت . جوجه خروس دانه پانزده قران است!» مرد بیچاره تا دو روز فروش نکرد ، بعد از دو روز یک زن بسیار دانائی آمد و پرسید :« جوجه خروس هارا دانه ای چند می فروشی ؟» گفت :« دانه ای سه تومن » زن که مقصودش این نبود که پول بدهد و ازاین مرد بیچاره جوجه خروس بگیرد گفت :« خیلی خوب ، بلند شو همه جوجه خروس هات را بردار برویم در خانه ما و پولش را هم بگیر.» مرد بیچاره خوشحال شد و فکر کرد که حالا خوب شد . هردوروانه شدند به طرف منزل زن .


رسیدند جلو یک مسجد که دو تا در داشت . زن جوجه خروس ها را برداشت و به مرد گفت :« همین جا بنشین تا من پولش را برات بیارم » از این در داخل مسجد شد و از در دیگررفت به طرف منزلش . در منزل دوتا دختر داشت ، حکایت مرد جوجه فروش را برای آنها گفت . دختر بزرگش گفت :« آن مردجوجه فروش کجاست ؟» مادرش گفت :« پشت در مسجدی که دو تا در دارد نشسته و در انتظارمن است که براش پول ببرم .» دختر گفت :« مادر میخوای من برم و لباس هاش را از تنش در بیارم و بیام » مادرش گفت :« برو انشاءالله زودتر از من بیایی » دختر آمد پشت در همان مسجد دید که مردنشسته و سر به زانوی غم فرو برده ، گفت :« ای برادرچرا سر به زانوی غم فرو بردی ؟» مرد بیچاره حکایت را براش گفت . دختر خیلی دلسوزی کرد و گفت :« برادر! حتماً خرجی وپول هم نداری ؟» گفت :« نه» دخترگفت :« من یک بچه دارم که مشربه را توی چاه انداخته تو بیا اونو بیرون بیار و مزدت رو بگیروخرج کن .» باز مرد صاف وساده گول خورد و حرکت کرد تا آمد رسید لب چاهی که دخترنشان داد . لباسهاش را از تنش درآورد ورفت تو چاه . دختر هم لباس های مرد را برداشت و رفت خانه به مادرش گفت :« دیدی که من رفتم لباس هاش را درآوردم » دختر کوچکترهم گفت :« مادر اگراجازه بدی من میرم و از هیکل لختش هزار تومان پیدا می کنم و میارم » مادرش گفت :« برو، اگه چنین کاری کردی یک درجه از من حقه بازتری» دخترک حرکت کرد آمد لب چاه دید یک مردغریبه لخت و عریان بر سر چاه نشسته ، گفت :« برادر! چرا لخت هستی ؟» مرد بیچاره حکایت را گفت، دختر گفت :« اگه با من شرط کنی که من هر جا ترا بردم و هر چه از تو پرسیدم بگی « آره » من میرم یک دست لباس خیلی اعلا برات میارم » مردگفت :« خیلی خوب » دختررفت و یکدست لباس خیلی اعلا آورد و داد به مرد .مرد جوجه فروش لباس را پوشید و حرکت کردند ورفتند تو بازارجلو دکان زرگری ، دختر به مرد جوجه فروش گفت :« فقط من از تو پرسیدم بگو « آره » گفت :« خیلی خوب » دختر گفت :« آقای زرگر ما قدری طلاآلات لازم داریم » زرگر چون نگاهش به قیافه این مرد و زن افتاد گفت :« خانم! دکان ما متعلق بشما دارد هر چه بخواهید از خودتان است .» دختر رفت یک انگشتر گرانبها برداشت و به مرد گفت :« آقا! این انگشتر را برداریم ؟» مرد گفت :« آره » خلاصه دختر همینطور بقدر هزار تومان طلا برداشت و نشان مرد داد و پرسید :« خوبست ؟» مرد هم گفت :« آره » بعد دست در بغل کرد و گفت :« مث اینکه پولهام تو منزل مونده » آنوقت به زرگر گفت :« آقا! پولهام تو منزل مونده این آقا اینجا باشه تا من برم پولهام را بردارم وبرگردم .» زرگر بیچاره که نمی دانست این دختر حقه باز است گفت :« اشکالی نداره ، آقا شما اینجا هستید تا خانم بروند و پول بیاورند؟» مرد هم به عادت خودش گفت :« آره » دختر هم طلاها را برداشت و حرکت کرد رفت منزل و به مادرش گفت :« دیدی که از تن لختش چقدر طلا آوردم ، به اندازه هزار تومان » کادرش گفت :« احسنت به تو که دخترم هستی!» القصه برویم سروقت زرگر بیچاره که دو ساعتی طول کشید دید کسی پیدا نشد گفت :« آقا! خانم دیرکردند » مرد گفت :« مگر نرفتند پول بیاورند ؟» مرد گفت :« آره » زرگر دید نه خیر آمدن خانم از حد گذشت و هر چه هم از این مرد می پرسه به غیر از « آره » چیز دیگری نمیگوید .زرگر بیچاره فهمید که زن سرش کلاه گذاشته بنا کرد سرو صدا کردن . اهل بازار جمع شدند گفتند :« این مرد را ببر پیش حاکم » زرگر ، مرد جوجه فروش را برد پیش حاکم . حاکم چون از موضوع باخبر شد گفت :« زن چطور شد ؟» باز هم مرد گفت :« آره » حاکم پرسید « مگه زن تو نبود؟» مرد گفت :« آره » حاکم دید نه خیر هر چه می پرسد جواب آره است پس حکم کرد مرد را بخوابانندش . مرد را خواباندند و بنا کردند او را شلاق زدن . مرد بیچاره فریاد زد :« نزنید خدا لعنتش کند که بخواهد جوجه خروس بیاورد اصفهان بفروشد!» حاکم گفت :« یعنی چه ؟» مرد جوجه فروش حکایت را از اول تا به آخر بازگفت . آنوقت مرد جوجه فروش را آزاد کردند و گفتند :« برو، اما دیگه جوجه خروس به اصفهان نیار برای فروش!!»