سوزاندن کعبه با منجنیق

[رزیتا]

سوزاندن کعبه با منجنیق

حصین بن نمیر، یكى از سران امویان از قبیله "كنده" و از «بنی تمیم» بود که از جنایت و شقاوت هیچ کوتاهی نکرد. وی همواره با آل على دشمنى داشت. او در جنگ صفین، در سپاه معاویه بود. در زمان خلافت یزید هم بر عده‏اى از سپاه، فرماندهى داشت.
پدرش، "تمیم بن اسامة بن زبیر بن ورید تمیمی" همان کسی است که وقتی امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) فرمود: «سلونی قبل ان تفقدونی»(1)؛ از من هر چه می‌خواهید بپرسید قبل از این که در میان شما نباشم، پرسید تعداد موهای سر من چقدر است؟(2) البته حضرت فرمودند: به خدا قسم می‌دانم، ولیکن کجاست برهان آن! یعنی از کجا بر تو معلوم کنم که عددش همانست که من می‌گویم.
حصین از دلاوران و شجاعان عرب نیز بود و همیشه با آل البیت(علیهم‌السلام) دشمنی داشت و از مخالفان سرسخت شیعه بود.

بعضی از اقدامات جنایتکارانه "حصین بن نمیر"


وی در دوران قیام حضرت ‏مسلم بن عقیل در كوفه، رئیس پلیس ابن زیاد بود و ماموریت داشت براى یافتن و دستگیرى مسلم، خانه‏هاى كوفیان را تفتیش كند. او همان کسی بود كه قیس بن مسهر، فرستاده امام ‏حسین‏(علیه‌السلام) را دستگیر كرد و نزد ابن زیاد فرستاد و قیس به شهادت رسید.
او پس از شهادت حبیب بن مظاهر، سر مقدس او را در كوفه بر گردن اسب خویش آویخته بود تا به آن افتخار كند. به نقلى، بعدها پسر حبیب(قاسم) كمین كرد و او را كشت. برخى هم قتل این جنایتكار را به دست‏ یاران ‏مختار ثقفى در سال 66 در نهضت‏ خروج مختار، در نزدیكی‌هاى موصل نوشته‏اند.

او همان کسی است كه‏ هنگامى كه عبدالله زبیر در مكه بر ضد یزید سر به مخالفت برداشته بود، بر كوه ابوقبیس‏ منجیق نهاد و كعبه را هدف قرار داد. وی با سلیمان بن صرد و توابین جنگید.
در دوران حکومت یزید، به دستور او در حمله و محاصره مدینه شركت داشت و در سركوبى نهضت توابین حضور داشت و سه سال بعد(در سال‏67 هجرى) به دست ابراهیم بن اشتر كشته شد.(3) در حادثه عاشورا، از فرماندهان گروه ‏تیرانداز بود كه به سپاه امام حسین‏(علیه‌السلام) حمله كردند.
او پس از شهادت حبیب بن مظاهر، سر مقدس او را در كوفه بر گردن اسب خویش آویخته بود تا به آن افتخار كند. به نقلى، بعدها پسر حبیب(قاسم) كمین كرد و او را كشت. برخى هم قتل این جنایتكار را به دست‏ یاران ‏مختار ثقفى در سال 66 در نهضت‏ خروج مختار، در نزدیكی‌هاى موصل نوشته‏اند.(4)

حمله به کعبه


واقعه حمله به شهر مقدس مکه به دستور یزید بن معاویه از مسلمات تاریخی است که مورخان معروف اهل تسنن از جمله طبری در تاریخ خود و ابن اثیر در کتاب الکامل آن را نقل کرده‌اند. در مورد دلیل این حمله در تاریخ می‌خوانیم که:
پس از واقعه عاشورا، قیام‌های متعددی در نقاط مختلف دنیای اسلام علیه حکومت بنی امیه و به خصوص یزید بن معاویه صورت گرفت. بعضی از این قیام‌ها به انگیزه خونخواهی از امام حسین(علیه‌السلام) و یارانش صورت گرفت، و بعضی نیز اهداف دیگری را دنبال می‌کرد. یکی از این قیام‌ها، قیام مردم مدینه بود.
جنگ میان سپاه حصین بن نمیر و یاران عبدالله بن زبیر ابتدا در بیرون شهر مکه انجام شد. پس از کشته شدن تعداد زیادی از افراد عبدالله بن زبیر وی به داخل شهر مکه پناهنده شد. سپاه حصین بن نمیر بیش از دو ماه، شهر مکه را به محاصره خود در آوردند و در طی همین مدت بود که خانه کعبه را با منجنیق، سنگ زدند و در خانه خدا آتش افروختند.

یزید برای مقابله با این قیام سپاهی به فرماندهی مسلم بن عقبه به سوی این شهر فراهم کرد. این سپاه در طی سه روز چنان قتل و غارت و جنایاتی در مدینه مرتکب شد که بیان از گفتن آن عاجز است. سرکوبی قیام مردم مدینه، در ذی حجة سال 63 هـ.ق رخ داد. در همان ایام عبدالله بن زبیر نیز که در مکه سکونت داشت، اعلام مخالفت با یزید کرد و مردم مکه و حجاز را به اطاعت از خود دعوت کرد. یزید که اطلاع یافته بود عبدالله بن زبیر طرفداران فراوانی پیدا کرده است، برای مقابله با قیام او به مسلم بن عقبه دستور داد پس از فرونشاندن قیام مردم مدینه با سپاه خود عازم مکه شود و قیام ابن زبیر را نیز سرکوب کند.
مسلم بن عقبه در اواخر سال 63 هـ.ق رهسپار مکه شد. وی در بین راه درگذشت و به دستور یزید، حصین بن نمیر جانشین وی شد.
جنگ میان سپاه حصین بن نمیر و یاران عبدالله بن زبیر ابتدا در بیرون شهر مکه انجام شد. پس از کشته شدن تعداد زیادی از افراد عبدالله بن زبیر وی به داخل شهر مکه پناهنده شد. سپاه حصین بن نمیر بیش از دو ماه، شهر مکه را به محاصره خود در آوردند و در طی همین مدت بود که خانه کعبه را با منجنیق، سنگ زدند و در خانه خدا آتش افروختند.
سرانجام در اوایل ماه ربیع الثانی سال 64 هـ.ق با رسیدن خبر مرگ یزید به گوش حصین بن نمیر و یارانش، آنها به محاصره شهر مکه خاتمه دادند.(5)


پی‌نوشت‌ها:
1- مروج الذهب، ج3، ص 71.
2- سفینة البحار، ج1، ص 281.
3- دائرة المعارف الاسلامیة، ج 7، ص 458 .
4- مروج الذهب،ج 3،ص 97.
5- - برای مطالعه بیشتر درباره این رویداد می توانید به منابع ذیل مراجعه فرمائید:
تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج 7 صص 3121-3117.
کامل ابن اثیر، ترجمه عباس خلیلی، ج 3، صص 260-258.
تاریخ سیاسی اسلام دکتر حسن ابراهیم حسن، ترجمه ابوالقاسم پاینده، صص 354-352.