مدیریت دانش چیست ؟

[ایلناز]

در حدود 25 سال پیش تعداد کمی از افراد می دانستند که یک کامپیوتر شخصی چیست و یا چه مزیت هایی دارد؛ اما اکنون این نوع کامپیوتر، جز وسائل و ملزومات شخصی هرفرد به حساب می آید. با افزایش تعداد کامپیوترها و ظهور اینترنت و دیگر منابع غنی اطلاعات، مردم توانسته اند به اقیانوسی از اطلاعات و داده ها دسترسی پیدا کنند. از سوی دیگر ما همواره با فرصت های متنوع یادگیری و کسب تجربه روبرو هستیم. این تجربه ها، اطلاعات و داده ها، هریک دارای ارزشی برای افراد بوده و دستیابی به آن ها، یادآوری آموخته های مرتبط با آن ها و به کاربستن دانش نهفته در این اطلاعات در طول زندگی، برای هر فرد، تبدیل به یک چالش پراهمیت می شود.

بر این پایه، مدیریت دانش شخصی (Personal Knowlege Management) تلاش می کند تا افراد را در مدیریت دانسته های شخصی، چه در قالب تجربه، چه در قالب فایل های دیجیتالی یاری رساند.
مدیریت دانش فردی، سیستمی است که توسط خود افراد و بنا بر خصوصیات آن ها برای استفاده از دانش شخصی استفاده می شود. در حقیقت PKM پاسخ به احساس و تمایل افراد برای یادگیری بیشتر و ارتقای سطح آگاهی و دانش آنها است. این علم، زمینه ای برای آگاهی افراد از دانش موجود در ذهن، مستندات و سیستم های خود، مدیریت و استفاده صحیح آن، بکارگیری موثرتر، آگاهی از دانش مورد نیاز خود و برطرف کردن نیاز خود به برخی دانش هایی که در اختیار ندارند، فراهم می نماید.

به تعریف دانش افزار، برگرفته از لغت نامه تخصصی مدیریت دانش ینوتکس ایران (اینوپدیا) دقت کنید:
" دانش افزار یا (KnowledgeWare) به مجموعه ی از ابزارها اطلاق می شود که در خدمت اهداف مدیریت دانش فردی ، گروهی و یا سازمانی بکار میرود. دانش افزار میتواند یک سیستم ساده کاغذی و یا یک ابر سیستم نرم افزاری باشد. "

دانش افزارها در کنار عملکرد روزمره کاری یا شخصی افراد به آن ها کمک می کنند تا:
- اطلاعات و تجربیات مورد نیاز خود را به دست آورند،
- اطلاعات و تجربیات را سازمان دهی و مرتب سازی کنند،
- به تحلیل و درک بالاتری از اطلاعات و تجربیات در اختیار خود دست یابند،
- به شکل ساده تر و سریع تری اطلاعات و تجربیات مورد نیاز خود را پیدا کنند و
- قدرت آموختن، یاد دادن و انتقال دادن آن چه می دانند را پیدا کنند.
ما در اینوتکس ایران، می کوشیم با استفاده از ابزارهای مدیریت دانش فردی نوآورانه خود، افراد از کارکردن با اطلاعات و تجربیات خود و درک کردن و به کار بستن آن ها لذت بیشتری ببرند.

یکی از شیوه های مدیریت دانش فردی استفاده از مفهوم نقشه های دانش است. نقشه های دانش می تواند به افراد کمک کند زوایای پنهان ذهن خود و دانسته های در خطر فراموشی را شناخته و به خوبی نگهداری کنند. اگر به عملکرد مغز انسان بیندیشیم و تا حد زیادی آن را ساده کنیم، اساس آن بر مفاهیم و ارتباطات بین آن ها استوار است. اگر به فرآیند ذهنی یادآوری دقت کنیم، اگر به نحوه انتخاب پاسخ برای یک سوال فکر کنیم و اگر به مسیر نوآوری و خلق یده نگاه کنیم همگی بر این دلالت دارند که مغز انسان به سادگی، شبکه ای در هم تنیده از مفاهیم متنوع با روابط و اتصالات متنوع است.
نقشه های دانش مفهومی هستند که در دانش افزارهای نوآورانه اینوتکس ایران، توسط خود افراد خلق می شوند و برای مدیریت دانش فردی به آن ها یاری می رسانند. در شکل های زیر می توانید نمونه هایی از این نقشه های دانش را بیابید.

شکل شماره 1 نشان دهنده ساختارهای منعطفی است که در دانش افزار وستا برای طبقه بندی چندوجهی اطلاعات و تجربیات استفاده می شود. استفاده از این نقشه برای سازمان دهی و مدیریت اطلاعات و دانسته ها موانع آزاردهنده و محدود کننده طبقه بندی درختی در سیستم های کامپیوتری را مرتفع می کند. شکل شماره 2 نشان دهنده نمونه دیگری از نقشه های دانش یا شبکه های مفهومی به کار گرفته شده در دانش افزار وستا است که با به کارگیری آن امکان ثبت، خلاصه سازی، تحلیل و انتقال دانسته های فردی در قالب قابل فهم و تحلیل برای انسان و ماشین به وجود می آید. در این نمونه می بینید که چندین خط توضیح و مفهوم در مورد دانش افزار، کاربرد آن و دانش افزار وستا در یک نمودار جای گرفته است.