نام شناسی و ریشه واژه ها

[behnam5555]

مخزن المثل

ضرب‌المثل گونه‌ای از بیان است که معمولاً تاریخچه و داستانی پندآموز در پس بعضی از آن‌ها نهفته است. بسیاری از این داستان‌ها از یاد رفته‏اند و پیشینهٔ برخی از امثال بر بعضی از مردم روشن نیست؛ بااین‌حال، در سخن به‏کار می‌رود؛ همان طور که در تعریف ضرب المثل ها گفته اند: سخنان برجسته، روشن، پندآمیز و مستقل که در زبان مردم رایج است.
توجه به چگونگی زایش هر مثل ما را به سمت شناختن آداب و رسوم و بینش ها و باورهای یک قوم هدایت می کند و با اندكی تـأمل در می یابیم كه گذشتگان به سادگی از كنار مسـائل نمی گذشتند.
ضـرب‌المثل گونه‌ای از بیان اسـت که معمـولاً تاریخچه و داســتانی پندآمـوز در پس بعضی از آن‌ها نهفته است.

انجمن ادبیات تبیان این بار از میان شعر و نثر سنتی و جدید پا به سرزمین مثل ها گذاشته تا از داستان تولد آنها پرده بردارد و ما را با ریشه های کهن فرهنگ و تمدن ایرانی آشنا کند. برخی از مثل هایی که در مبحث ضرب المثل های ایرانی ریشه یابی شده اند، عبارت اند از:
راز دل به زن مگو، با نو كیسه معامله نكن، با آدم كم عقل رفیق نشو
نه می خواهم خدا گوساله را به همسایه ام بدهد و نه ماده گاو را به من

زین حسن تا آن حسن صد گز رسن
زد كه زد خوب كرد كه زد
هر كه چاهی بكنه بهر كسی، اول خودش دوم كسی
همه ی راه ها به رم ختم می شوند

قوز بالاقوز
از کوره در رفت
اشک تمساح میریزد

چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی
آنجا که عیانست چه حاجت به بیانست
آبشان از یک جوی نمی رود
آفتابی شد
و ...
همچنین در این مبحث به سایر زبان ها مثل ترکی نیز توجه شده است. مثل:
آچیلمیان سفره نین بیر عیبی اولسا آچیلان سفره نین مین عیبی اولار: سفره ای که پهن نشده اگر یک عیب داشته باشد، سفره پهن شده هزار عیب دارد.
آرپا اکه ن بوغدا درمه ز: کسی که جو می کارد، گندم درو نمی کند.
الله باغلیان قاپونی ، هئچ كیم آچامماز: دری را که خدا ببندد، هیچ کس نمی گشاید.
الله داغینا باخار قار وئره ر: خداوند به کوه اش نگاه می کند و برفش می دهد.
الله گئج دوتار ، برك دوتار: خدا دیر می گیرد، ولی سخت می گیرد.