گونه های مهم زبان عامیانه

[forrest]

آخرين معركه سلين

بساري از منتقدان حوزه ادبيات داستاني رمان«معركه»را آخرين سنگ ازبناي سه گانه مشهور سلين يعني «سفر به انتهاي شب» و«مرگ قسطي» دانسته اند،يعني اينكه او با دستمايه قرار دادن آخرين گفت و گو هاي «فردينان» و دائي اش«ادوارد» درمورد تصميم شخصيت نخست براي ورود به خدمت نظام كار ديگري را آغاز كرده است._ خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)رسول آباديان:لوئي فردينان سلين نويسنده وپزشك اهل كشور فرانسه يك زندگي نسبتا پر فراز و نشيب را پشت سر گذاشت و مي توان گفتدر هيچ دوره از زندگي اش روي آرامش نديد.


سلين نويسنده اي جستجو گر استكه با اولين اثرش يعني«سفر به انتهاي شب»توانست مسير گمنامي تا محبوبيت را خيليسريع طي كند،اين نويسنده به زعم بسياري از بزرگان ادبيات يكي از چهره هاي شاخصنويسندگي در تاريخ است.


آغاز رمان«معركه» ادامه همان پايان بندي «مرگقسطي» است،زماني كه آن گفت و گوي مشهور بين فردينان وادوارد در مي گيرد:«نه سلين در اين رمان به شكلي غير مستقيمجنگ بيهوده اول جهاني را به تمسخر گرفته و اجزاي مسئول پادگان كه در راس آن ها يكسرجوخه بي منطق و تهي مغز است را به عنوان نمادي از سردرگمي و بي هدفي جنگ معرفيكرده است،سر جوخه اي كه از تنبيه بي دليل سربازان در هواي باراني لذت مي برد. نه دائي ،كشاورزي نه مي خواهم بروم ارتش»
-فكري است كه يك دفعه به كله اتزده؟اي بابا،حرف ها مي زني!بروي ارتش؟كجا؟چه كار؟هنوز خيلي وقت داري جوجه!مشمول شديبرو.چراعجله مي كني؟عشق حرفه نظام داري ؟عجيب است....» و درست در آغاز رمان معركهفردينان را مي بينيم كه به تصميم خود عمل كرده و سر از يك پادگان در نا كجا آباد درآورده است،پادگاني كه در همان ابتدا به يك اصطبل بزرگ تشبيه شده است.


سلين در اين رمان به شكلي غير مستقيم جنگ بيهوده اول جهاني را به تمسخرگرفته و اجزاي مسئول پادگان كه در راس آن ها يك سرجوخه بي منطق و تهي مغز است را بهعنوان نمادي از سردرگمي و بي هدفي جنگ معرفي كرده است،سر جوخه اي كه از تنبيه بيدليل سربازان در هواي باراني لذت مي برد.


مي توان گفت كه نويسنده دراين كار هيچ نكته مبهمي براي مخاطب اش باقي نگذاشته و با استفاده از فضاهاي ملموس وشخصيت هاي معمولي به ايجاد رابطه ذهني خود و خواننده اش انديشيد ه است.


فضاي باراني اول رمان،خشونت بي معناي سرجوخه ، زمين پر از لجن وبالاخره فضاي اصطبل همگي نمادهايي از تاثير جنگ بر روان انسان ها هستند،انسان هاييكه در گير و دارزندگي يا بايد طعم تحقير هاي سرجوخه را بچشند يا براي آسايش سر ازاصطبل رمان«معركه»در يك پرده نوشته شده وكل ماجراي آن از سر شب تا صبح تنظيم شده است، شبي آكنده از عصبيت هاي بي مورد وآزار دادن همديگر با استفاده از حربه هاي پيش پا افتاده. در بياورند.


ادوارد در اين ميانه به عنوان يك ناظر بي طرف مجبوراست شبي را در ميان شخصيت هاي متناقض بگذراند،آدم هايي كه فقط حرف زدن برايشانمانده و گوئي از ازل هيچ تعقلي را دارا نبوده اند.


رمان«معركه»در يكپرده نوشته شده و كل ماجراي آن از سر شب تا صبح تنظيم شده است، شبي آكنده از عصبيتهاي بي مورد و آزار دادن همديگر با استفاده از حربه هاي پيش پا افتاده.


لوئي فردينان سلين در اين كار همه اجزاي تشكيل دهنده رمان اش را بزرگنمائي كرده به گونه اي كه هويت سربازان به عنوان بخشي از جامعه درگير جنگ را بافراموش كردن اسم شب به عنوان جمعيتي بي حافظه و لاقيد معرفي كرده است،جامعه اي كهيا بايد در ميان پادگاني كه از شدت كهنگي سنگ فرش هايش هم در حال اضمحلال است تحقيرشود يا در اصطبلي متعفن شب را به صبح برساند.


همان گونه كه فردينان درآخر رمان«مرگ قسطي» با يك بي هدفي كامل تصميم ورود به ارتش رامي گيرد مابقي شخصيتها هم در يك سردر گمي مفرط به سر مي برند،شخصيت آن گونه كه در باره زندگي سلين ورمان اش مي دانيم نسخه اوليه اين رمان در زمان آغاز جنگ جهاني دوم مفقود شده و فقطبخشي از آن پيدا شده اما خواننده در مواجهه اوليه با اين اثر هيچ نكته نامفهومي كهبر تكميل نبودن آن دلالت داشته باشد حس نمي كند. هايي كه ديگر نميدانند به چه علت بايد جنگيد و چگونه بايد يك سرجوخه مست را تحمل كرد.


آن گونه كه در باره زندگي سلين و رمان اش مي دانيم نسخه اوليه اين رماندر زمان آغاز جنگ جهاني دوم مفقود شده و فقط بخشي از آن پيدا شده اما خواننده درمواجهه اوليه با اين اثر هيچ نكته نامفهومي كه بر تكميل نبودن آن دلالت داشته باشدحس نمي كند.


يكي از نكات قابل توجه در اين رمان نوع گفت و گو نويسيمنحصر به فرد است كه به روند رشد ماجرا كمك فراواني كرده است،به تعبير ديگر مي توانگفت كه«معركه»ساده ترين كار سلين است كه در آن از عنصر گفت و گو بيش از عناصر ديگراستفاده شده است.


در خلال اغلب آثار سلين جنگ به عنوان يك ناخودآگاهجمعي حضوري فعال دارد،شخصيت نخست اوكه نمائي دقيق از خود اوست دررمان«سفر به انتهايشب»در كسوت يك پزشك ظاهر مي شود كه در جبهه هاي جنگ مشغول خدمت است و در« مرگ قسطي» با پزشكي مواجهيم كه مرزهاي كودكي و بزرگسالي خود را گم كرده و به دنبال يك سردرگميسر از ارتش در مي آورد.


سلين در رمان «معركه»تا حدودي ازمحور قراردادن شخصيت خود فاصله گرفته،گرچه او در اين رمان هم شخصيت نخست را در خلال اغلب آثار سلين جنگ به عنوانيك ناخودآگاه جمعي حضوري فعال دارد،شخصيت نخست اوكه نمائي دقيق از خود اوستدررمان«سفر به انتهاي شب»در كسوت يك پزشك ظاهر مي شود كه در جبهه هاي جنگ مشغولخدمت است و در« مرگ قسطي» با پزشكي مواجهيم كه مرزهاي كودكي و بزرگسالي خود را گمكرده و به دنبال يك سردرگمي سر از ارتش در مي آورد.

با نام كوچك خود پيوند داده اما فردينان كار آخر تا حد زيادي با فردينان هاي پيشين متفاوت است. زبان و نوع پرداخت كلي «معركه»ممكن است به مذاق خواننده جدي ادبيات داستاني امروزخوش نيايد چون نويسنده همان گونه كه گفته شد با واضح ترين شكل ممكن درونيات خود را نوشته است،تشبيه جنگ به يك گردباد شديد،اسب هاي عجيب و عصبي كه گوئي قصد نابود كردن همه چيز را دارند،اجزاي پاره پاره پادگان كه بر اثر صاعقه و باد شديد در حال نابودي هستند به همراه نبود عقل سليم درهمه شخصيت ها و.....همگي نمادهايي مستعمل در ادبيات داستاني هستند اما بايد كار سلين را با در نظر گرفتن زمان نوشته شدن آن مورد ارزيابي قرار داد. سلين البته در جاهايي از كارش وجوه نمادين را به شكلي هنرمندانه ساخته و پرداخته كه از آن ميان مي توان به سنگيني عنصر جنگ بر گرده آدم ها در آويختن ادوات مختلف جنگي به لباس سربازان اشاره كرد. . رمان «معركه»رماني است كه در يك نشست مي توان آن را خواند و لذت برد،رماني كه حامل نگاه جستجوگر سلين در ارائه ناكامي هاي بشردر گير جنگ است و به گفته يكي از منتقدان بزرگ:«نگاه او در اين كار نگاهي عميق وكالبد شكافانه است كه با شجاعتي مثال زدني پليدي هاي بعضي از انسان هاي عصر جديد را بر ملا ساخته است....»

[forrest]

سفر به انتهاي شب نوشته لويي فرديناند سلين:
جوزف باردامو، جوان دانشجوي پزشكي در كافه‌اي واقع در مركز پاريس به همراه دوست نزديكش تصميم مي‌ گيرد تا در ارتش آزادي بخش فرانسه (كه در مقابل قواي نازي از فرانسه دفاع مي‌كرد) ثبت ‌نام كند و بدين ‌ترتيب، انساني آرام و به شدت صلح‌ طلب درگير خشن ‌ترين ومخوف ‌ترين واقعيت زندگي انسان‌ها مي‌شود، جنگ!!


در جنگ به واقعيت ذاتي بسياري از انسان‌ها پي مي‌برد،گويا اين ميدان سرتاسر آتش و خشم، آينه تمام ‌نمايي است كه انسان‌ها حقيقت وجودي خود را در آن نمايان مي ‌كند، چه در خط مقدم و چه در پشت جبهه .

آدم‌هاي اطراف پاردامو درميدان نبرد، حيواناتي هستند تشنه خون كه ضعف روحي و ترس‌‌هاي دروني خود را در پس نقاب خشن و سرد خود پنهان مي ‌كنند و با قرباني كردن هم ‌نوعان خود، اين رنج‌هاي دروني را تسكين مي ‌بخشند و در پشت جبهه، جايي كه شعارها و سرودهاي جهاني و ميهن ‌پرستانه،رواج بيشتري دارد، دنيايي صد چندان كثيف ‌تر و رياكارتر مانند اختاپوسي غول‌آسا، پاهاي خود را در اطراف آدم‌ها تنيده و آنها را اسير و برده خود كرده است.

همه به هم دروغ مي‌گويند، ازهم نفرت دارند و از يكديگر سوءاستفاده مي‌ كنند. همه يكديگر را رنج مي ‌دهند تا عذاب‌ها و دردهاي خود را به فراموشي بسپارند. پاردامو براي فرار از اين دو دنياي به ظاهر متفاوت ولي در باطن هم‌ شكل و مرتبط (خط مقدم و پشت جبهه) به كنگو يكي ازمستعمرات فرانسه مي ‌گريزد ولي در آنجا با باتلاقي رو به ‌رو مي‌ شود كه هزارها بار تهوع‌ آور تر از فرانسه و ميدان نبرد است.

ملغمه ‌اي از سياهان و سفيدپوستان، تاجران و افسران، اربابان و بردگان و... مانند گرگ‌ هاي گرسنه درحال دريدن و پاره كردن يكديگر هستند و از هيچ وسيله‌اي براي استثمار جسمي و انقياد روحي طرف مقابل چشم‌ پوشي نمي ‌كنند. گويي كه به دنيا آمده‌اند تا با دريدن، قرباني كردن و بيگاري كشيدن از ديگري بر لذت زندگي كثيفشان مي‌افزايند و دم را غنيمت شمارند.

فرار از اين حلقه فاسد و چرخه فاسق به هيچ روشي براي پارداموي جوانم مكن نيست و به هر جا از دنياي انسان‌ ها كه پا مي‌ گذارد همين نمايش مفتضح و مبتذل درحال اجراست!!! و...

كتاب فوق در درجه اول درصدد نمايش جنگ و عواقب فاجعه ‌بار آن است. جنگي كه ساخته وپرداخته‌ ما انسان ‌ها ست تا اندكي از جنون‌ها و زياده‌ طلبي‌ هاي ما بكاهد و حرص و طمع ما را فرو نشاند. حرص، ثروت، شهرت، قدرت و حتي كشتن هم‌ نوع خودمان ، كه در همه ما هست با ما به دنيا مي ‌آيد و اگر شرايط لازم برايش فراهم شود فاجعه‌ ها مي ‌آفريند. همانطور كه با استناد به تاريخ بشريت، بارها چنين فجايعي را آفريده است.

در اين راه از انسان‌ ها آلت ‌دستي بيكاره و منفعل ساخته است كه مجري اين جنايات باشند و نه تنها انسان‌ ها بلكه اراده بشري و خود جمعي را نيز تحت سلطه كامل خود درآورده تا راحت‌تر به ارضاي خود بپردازد و آتش وجودي خود را آرام كند.

سلين فرزند خلف و مشروع دنياي مدرن انسان‌هاست. دنياي دموكراسي‌ها، سرمايه ‌داري و انقلاب صنعتي. دنياي سوكولاري كه زخم‌ هاي بنيادگرايي مذهبي را بر چهره دارد، دنيايي نابرابر و بي ‌رحم و سرتاسر تضاد. تعجبي ندارد كه درمعرفي سلين مي‌خوانيم: «نابغه تيره و تار ادبيات فرانسه، نويسنده‌‌اي كه هنرش را شور و جوشش جنون و كابوس پوشانده است. نويسنده‌اي كه در آن واحد پزشكي رئوف است وضد يهودي سرسخت، ميهن‌پرست و درعين ‌حال همكار فاشيست‌هاي نازي، نويسنده‌اي چيره‌ دست و صاحب هذياني‌ ترين سبك قرن بيستم». سلين تلاش مي‌كرد تا زبان فرانسوي را از كهنگي و فرسودگي نجات دهد و به كمك زبان روزمره جان تازه‌ اي در آن بدمد. براي راه يافتن به اين دنياي خلق شده و فهم زبان جديد سلين ما بايد سفري سخت و طاقت‌ فرسا را پشت سرنهاد. سفري تلخ و سياه، سفري به درون و به سوي مسائل بنياني انسان‌ها در هر كجا كه باشند، سفري به سوي مقصدي مبهم، سفري به انتهاي شب!

دنياي اطراف ما، ميدان جنگ است. مانند جنگلي كه همه دركمين يكديگر نشسته ‌اند و هريك به دست ديگري شكار مي‌شوند. دنياي ما، دنياي زئوساست، دنياي خداي خدايان اساطير يونان. قوي، ضعيف را مي ‌بلعد و عقل مصرف‌ گرا بر تمام احساسات و روحيات متنوع بشري چنگ انداخته و خود را با تمام قدرت به ما تحميل مي‌ كند. حتي در انديشه و الگوهاي زندگي! كسي كه روابط اجتماعي دنياي ما را زير سؤال ببرد و يا به مقابله با آن برخيزد خرد مي‌شود، از جامعه به كناري گذاشته مي‌شود. همه او را ديوانه ‌اي مي‌دانند كه در رؤيا زندگي مي‌كند؛ خيالبافي احمق و بي ‌مصرف حال آنكه او تنها سعي در خلق دنيايي نوين دارد، دنيايي براي حل و فصل تضادهاي دروني خودش.

انساني كه هنوزاحساسات نوع‌ دوستانه و بشردوستانه و ارزش‌‌ هاي متعالي در وجودش زنده است و با قوانين تحميلي محيط اطراف او در كشمكش و نبردي بي ‌امان بسر مي ‌برد. دنياي ما چنين فردي را نمي ‌پذيرد. دنياي ما فردي منفعل و مطيع را مي‌طلبد، انساني پيرو رهبري واحد!! در فرار از اين دنياي استثمارگر، روشنفكران همه با يك دليل به جنون كشيدهشدند؛ داروي نجات‌بخش بشري، كه احياكننده روحيات نوع‌دوستانه او باشد كجاست؟ آياچنين مرهمي وجود دارد؟ پاسخ‌هاي مختلفي به اين سؤال داده شده: مذهب، عرفان و... والبته خلاء. خلاء يعني رفتن از اينجا به هر كجا كه فقط اينجا نباشد. راهي كهبزرگاني مانند: صادق هدايت هم پيموده‌اند. كتاب فوق با همين روش اخير به رشته نگارش درآمده: كتابي به معني واقعي كلمه آنارشيستي. كتابي براي ويران كردن افكار وارزش ‌هاي مسلط ولي بدون هيچ دستورالعملي براي ساختن افكار و روحيات جديد. كتابي كه تنها وظيفه آزاد كردن ما را از چنگ سنت ‌ها و عقايد تحميلي محيط اطرافمان بر عهده دارد. ساختن ساختمان فكري جديد بر خرابه‌ هاي دنياي ثابت برعهده خود ماست.

نتيجه‌گيري و ارزيابي آن دراختيار ماست و پاسخ ‌هاي ما هم كاملاً متفاوت است. افسردگي و انفعال يا تفكر وفعاليت. در پايان كتاب است كه هم ديگران، ما را بيشتر و بهتر مي‌شناسند و هم خودمان. شناختي به واسطه ارزيابي و نتيجه‌گيري از سير حوادث و فلسفه‌ ها و حقيقت ‌هاي مطرح شده در كتاب. شناختي كه تا قبل از خواندن كتاب غيرممكن است و مبهم؛ دقيقاً مانند انتهاي شب!! __________________