چاپ باتیک یا کلاقه ای (كلاغه‌اي)

[چرو]

نقاشی بر روی پارچه‌های ابریشمی :

همانطور که در قسمتهای گذشته شیوه واکس برای نقاشی باتیک توضیح داده شد اینک نوبت به اجرای آن و نحوه نقاشی بر روی پارچه می‌گردد. واکسی که آماده کردیم را بر روی حرارت متوسط قرار می‌دهیم تا واکس گرم باقی بماند. سپس در همین حال پارچه موردنظر را که معمولاً ابریشم و گاهی اوقات نیز ساتن می باشد را بر روی چهارچوب متحرک توسط پونز از هر چهار طرف کشیده و متصل می‌کنیم تا همانند یک بوم نقاشی گردد. البته اگر قبل از این مرحله طرح مورد نظر بر روی پارچه ترسیم شود بهتر است. بعد از دو مرحله ترسیم نقوش و بوم کردن آن بر روی چهارچوب، توسط واکس شروع به ترسیم خطوط و مکان‌هایی که نمی‌خواهیم رنگ بر روی آنها قرار گیرد می‌کنیم.

پس از آن طبق مواردی که گفته شد شروع به رنگ آمیزی طرح می‌کنیم. البته باید دقت شود رنگ به اندازه زیاد روی قلم‌مو نباشد که بر پخش شود و از قسمت‌های موم خورده بگذرد و پارچه را لک کند. وقتی کار رنگ‌آمیزی به پایان رسید میتوان پارچه را مثل لباس و غیره باتیک گیری کرد و شست.

اگر پارچه‌ ما کوچک باشد، مانند دستمال و یا تابلو، می‌توان با چند صفحه روزنامه و اتو واکس را از روی پارچه برداشت. به این ترتیب که روی میز یک پارچه نخی نرم، یا چیزی شبیه آن به اندازه پارچه موردنظر پهن کرده چند ورق روزنامه در زیر پهن کرده و کار را بر روی آن قرار می دهیم و بر روی آن نیز چند عدد روزنامه می‌گذاریم و با اتوی داغ بر روی آن می‌کشیم به علت حرارتی که اتو تولید می‌کند واکسها به حالت مایع روان در می‌آید و به روزنامه منتقل می‌گردد. برای این‌که تمامی چربی پارچه گرفته شود و پارچه لک نگیرد، پارچه را داخل بنزین چند مرتبه مالش می‌دهیم تا چربی باقی‌مانده نیز گرفته شود. بعد آن را در جایی قرار می‌دهیم تا بنزین متصاعد شود.

کارشناسی پارچه‌های باتیک:

1. استفاده از رنگ‌‌های طبیعی به کار ارزش بالاتری می‌بخشد ولی در صورت استفاده از رنگ‌های شیمیایی، این رنگ‌ها باید قابلیت استفاده در رنگرزی با درجه حرارت ‌های کم را داشته باشند و رنگ‌ها متنوع و کاملاً ثابت در برابر نور، شستشو و گذر زمان باشند.
2. واکس مورد استفاده باید از کیفیت مناسب برخوردار بوده و پس از پایان کار، بویی از آن به جا نماند.
3. برروی پارچه اثری از نقش پریدگی و چند رنگی ‌های ناخواسته نباشد. ولی چاپ به گونه‌ای انجام شده باشد که رگه‌های متعدد و رنگی بر روی پارچه ایجاد شده باشد.
4. نقاشی باتیک بر چاپ باتیک برتری دارد و لذا هر چه نقش‌ها ابتکاری وجدید ( در چهارچوب نگاره‌های سنتی ) باشد ارزش کار بالاتر می‌رود.