سنگهای رسوبی

[SonBol]

تقسيم‌بندي سنگ‌هاي كربناته:

امروزه دانشمندان مختلف زمين‌شناسي سنگ‌هاي كربناته را بر اساس بافت و نوع اكولم‌هاي آن به طرق مختلف تقسيم‌بندي نموده‌اند كه براي بررسي آن‌ها مي‌توان به كتب مختلف سنگ‌شناسي رسوبي مراجعه نمود. ما سعي داريم كه در اين مبحث برخي از معروف‌ترين انواع سنگ‌هاي كربناته را به اختصار شرح دهيم.
1- ميكرايت: ميكرايت از گل كربناته تشكيل شده است. ميكرايت در نواحي از دريا رسوب مي‌نمايد كه انرژي محيط بسيار كم باشد.

2-سنگ آهك فسيل‌دار: اين‌گونه سنگ‌هاي آهكي فسيل‌ها يا قطعات باقي‌مانده جانوران قديمي مي‌باشند. مابين اين قطعات را يا گل‌كربناته پر مي‌نمايد.

3- كوكينا: كوكينا نوعي سنگ آهك فسيل‌دار مي‌باشد كه از صدف فسيلها تشكيل شده است كوكنيا فاقد ماتركس بوده و يا مقدار ماتريكس در آن بسيار كم است. اندازه صدف‌ها در كونيا از 2 ميلي‌متر بزرگتر بوده و با چشم قابل مكشاهده مي‌باشند.

4- چالك: چالك نوعي سنگ آهك فسيل‌دار است كه از صدف جانوران ميكروسكوپي تشكيل شده است. پلانكتون‌ها عمده‌ترين موجودات تشكيل دهنده چالك مي‌باشند. از نظر بافتي چالك مشابه ميكرايت‌ها است ولي از نظر رنگ چالك سفيد رنگ مي‌باشد.

- سنگ آهك‌هاي كريستالين: اين گونه سنگ‌ها زا بلورهاي درشت كربنات كلسيم تشكيل شده‌اند. علت بوجود‌آمدن اين بلورها تغييرات فيزيكي و شيميايي در حين مراحل سنگ‌زايي (دياژنز) مي‌باشد.
- تراورتن: در محيط‌هاي غاري، چشمه‌ها و يا رودخانه‌ از تبخير آب‌هاي حاوي كربنات كلسيم بوجود مي‌آيد. متراورتن سنگي با چگالي زياد و بلوري مي‌باشد استالاكتيت‌ها و استالاگميت‌ها از جنس تراورتن مي‌باشند. تراورتن نوعي سنگ زميني بوده و در مجسمه‌سازي و سنگ‌هاي تزئيني كاربرد دارد. تراورتن‌ها از رخساره‌هاي جديد زمين‌شناسي هستند كه در رخساره‌‌هاي دوران چهارم در عهد حاضر گسترش دارند.
- سنگ دولوميت: سنگ دولوميت از كاني دولوميت تشكيل شده است. بيشتر دولوميت‌ها منشاء ثانويه داشته يعني در اثر فعل و انفعال سيلات حاوي mg با سنگ‌هاي كربناته تشكيل يافته‌اند. در حين دولوميتي‌شدن ممكن است بافت سنگ اوليه حفظ شود و يا كلاً از بين مي‌رود. دولوميت سلطانيه با سن پركامبرين در ايران نمونه‌اي از دولوميت‌هاي با منشاء اوليه مي‌باشد. دولوميت كاربرد صنعتي شيميايي فراواني صنايع مختلف نظير صنايع نسوز و شيشه‌سازي دارد.