آموزش زبان ترکی استانبولی

[ROJINAjoON]

پسوند

کلمه بر دو گونه است: کلمه بسیط بن که فاقد پسوند است و خود معنایی را به تنهایی القا می کند
(قوش،باش) و کلمه تولیدی که ساختمان آن عبارت است از یک بن به علاوه یک یا چند پسوند .
تعداد کلمات اصلی چندان زیاد نیست. کلمات بسیط به کمک پسوندهاست که می توانند هر لحظه به
رنگی در آمده و با تغییراتی که در آنان ایجاد می شود به تعداد زیاد و متنوع کلمات جدید تولید نمایند.
مثلا از یک اسم اصلی مثل : دیل (زبان) می توان با افزودن پسوندهای مختلف کلمات زیادی ساخت:

دیل/لنمک(دیللنمک) ، دیل/ه/مک(دیله مک) ، دیل/یم(دیلیم)
دیل/مانج(دیلمانج) ، دیل/چی(دیلچی) ، دیل/چی/لیک(دیلچیلیک)
دیل/ن/چی (دیلنچی) ، دیل/باز (دیلباز) ، دیل/لی(دیللی) و ...

[ROJINAjoON]

پسوند های فعلی و اسمی

پسوند ها بر دو گونه اند ، پسوند های فعلی و اسمی.
منظور از پسوندهای فعلی آن قسم از پسوندهاست که برای صرف فعل در وجوه و ازمنه مختلف
به کارمی روند و با افزوده شدن بر بن خود ، معانی ویژه فعلی همچون ، ماضی ، مضارع ، تعدّی ،
الزام و غیره را القا می کنند:

گل/ه/ره م(گله ره م) ، گل/دین(گلدین) ، گل/دیکده(گلدیکده) ، گل/میش/ایکن
(گلمیش ایکن) ، گل/ه/ره ک(گله ره ک) ، گل/ی/بن(گلیبن) ، گل/مه لی/ایدیم
(گلمه لی ایدیم) و ...

ملاحظه می شود که در مثالهای فوق گل بن کلمه است که با اتصال به پسوندهای فعلی ، معانی
مختلفی را از حیث زمان و وجه اجباری ، اجباری و غیره القا می کند. این نوع پسوندها را پسوندهای
فعلی می گویند.
پسوندهای اسمی آن دسته از پسوندها هستند که بر بن (اعم از اسمی و فعلی) اضافه شده و
واژه های جدیدی (اسم یا صفت) به وجود می آورند.

باش/چی(باشچی) ، قوش/چو(قوشچو) ، یا/لاق(یایلاق) ، دیل/مانج(دیلمانج)
اوز/گون(اوزگون) ، یان/یق(یانیق) ، سیل/گی(سیلگی)

پسوندها اعم از اسمی و فعلی بر دو دسته بزرگ تقسیم می شوند: پسوندهای واژه سازی و
پسوندهای جمله سازی.
پسوندهای واژه سازی برای ساختن کلمات جدید در ازا مفاهیم خارجی جدید به کار می روند
و کاربرد آنان در صرف (موروفولوژی) می باشد. پسوندهای جمله سازی برای بیان حالات مختلف
اسم و نقش و موقعیت آن در جمله به کار رفته و تقریبا به جای اعراب در زبان عربی بوده و در
جمله سازی و نحو کاربرد دارند:

اوشاغی آغلاتدی (بچه را گرفت)
اوشاغین کتابینی آلدی (کتاب بچه را گرفت)
اوشاقدان هنر اومما (از بچه توقع هنر نداشته باش)

در مثالهای فوق به ترتیب پسوندهای: ((ی – ین – دان)) بیانگر موقعیت واژه ((اوشاق)) در جمله
و نقش آن می باشند که اولی علامت مفعولی ، دومی مالکیت و سومی مفعول عنه می باشند.
به طور خلاصه: یک واژه ترکی می تواند 1- اصیل باشد 2- تولیدی باشد. واژه تولیدی از بن+یک
یا چند پسوند تشکیل یافته است. پسوند ها می تواند اسمی یا فعلی باشند و هردوی اینان یا پسوندهای
واژه سازی (اشتقاقی، تصریفی) هستند و یا پسوند های جمله سازی (نحوی). پسوندهای تصریفی،
پسوندهایی هستند که در صرف افعال به کار می روند و پسوندهای اشتقاقی پسوندهای تولیدی
می باشند که برای ساختن واژگان جدید از آنان استفاده می شود و با افزوده شدن بر بن ، اسم یا صفت
تولید می کنند.

[ROJINAjoON]

ویژگی های اصوات در زبان ترکی

۱.اولين ويژگی كه باعث متمايز شدن زبان تركی از ديگر زبان ها می شود هماهنگی اصوات ﴿ses uyumu﴾ است.در تركی تركيه چهار قانون در باره هماهنگی صداها وجود دارد.كه سه تا از آنها را به طور مختصر شرح می دهم:

آ﴾:هماهنگی صدادارها-قانون اول﴿هماهنگی حروف نازك و حروف خشن﴾

بر اساس اين ويژگی در زبان تركی هجاهای دارای حروف صدادار خشن﴿art,kalın﴾ شامل ﴿a,ı,u,o﴾ فقط به دنبال حروف صدادار خشن و هجاهای دارای حروف صدادار نازك ﴿ince,ön﴾ شامل ﴿e,i,ö,ü﴾ فقط به دنبال حروف صدادار نازك می آيند.مثال:soyunuz , sevgisiyle.

اگر به مثال ها توجه كنيد خواهيد ديد كه در يك كلمه تركی همه حروف صدادار﴿﴾ يا نازك و يا خشن هستند.بر همين اساس كلمات در زبان تركی به دو گروه اصلی تقسيم می شوند.اما برای اين قانون استثناهايی هم وجود دارد:

۱.در كلماتی كه در اصل از اين قانون پيروی می كنند اما به دليل رخدادهای صوتی امروز به نحو ديگری تلفظ می شوند: elma < alma, anne < ana, hani < kanı, hangi < kangı, inanmak < ınanmak

۲.وندهای daş, ken, ki, layın /leyin, mtırak, yor.مثال:
dindaş, azken, çokken, iyiyken, yoldaki, onunki, akşamleyin, sabahleyin, yeşilimtırak, biliyor

ب﴾:هماهنگی صدادارها-قانون دوم﴿هماهنگی حروف راست و حروف گرد﴾

بر اساس اين قانون در كلمه های تركی بعد از هجاهای دارای حروف صدادار راست﴿﴾ فقط هجاهای دارای همين صداها اول و بعد از هجاهای دارای حروف صدادار گرد فقط هجاهای دارای همين صداها می آينددوم.مثال برای قسمت اول:açık, sıcak; sevgi, ince
a → a, ı
e → e, i
ı → ı, a
i → i, e

مثال برای قسمت دوم duncular, unutulmayanlar, gözlerin, gülümse
o → u, a
ö → ü, e
u → u, a
ü → ü, e

﴿همانطور كه می بينيد حروف ö,o فقط در هجاهای اول می آيند.﴾

توجه:در كلمات تركی بعد از حروف صدادار راست a , ı حروف صدادار راست e , i و بعد از حروف صدادار گرد o , u حروف صدادار گرد ö , ü نمی آيند.بنابراين اينكه بگوييم "كلماتی مانند Anne , Elma قانون اول وجود ندارد اما قانون دوم رعايت می شود" اشتباه است.

در اين دو قانون يك حرف صدادار هماهنگ با حرف صداداری است كه قبل از آن در هجای پيشتر آمده است.مثلا در كلمه "sormadı" اينكه پس از صدای "o" صدای "a" آمده بر اساس قانون هماهنگی حروف صدادار گرد﴿قسمت دوم از قانون دوم﴾ و اينكه بعد از حرف"a" حرف "ı" آمده بر اساس قانون هماهنگی حروف صدادار راست ﴿قسمت اول از قانون دوم﴾ است.

همچنين در كلمات مركب اين هماهنگی اصوات وجود نداردelikanlı, gecekondu, Bakırköy, demirbaş, hanımeli, yelkovan.

ج﴾:هماهنگی حروف بی صدا

در كلمات تركی حروف بی صدای توندار شامل﴿b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z﴾ باهم و حروف بی صدای غيرتوندار شامل﴿ç, f, h, k, p, s, ş, t﴾ باهم می توانند بيايند.مانند: aş-çı, at-kı, iş-çi, taş-tan, Türk-çe.

[donya elahi]

یک تمرین ساده


یه شعر زیبا به ترکی

Ask ve kuyruklu Yildiz


gittigim bütün hekimler ayni seyleri söylediler
söz birligi etmiscesine
'ask hastaligidir bunun adi
ve çok sarsar insani bu yastan sonra'


oysa ne yalan söyliyeyim,
ben yalnizca bir kuyrukluyildiza
çarptigimi sanmistim
yasamin çikmaz sokaklarinda yürürken
yüregim bir patlamayla aydinlaninca


Akgün Akova

معنی شعر به فارسی:

تمام پزشكاني كه رفتم همه يك حرف می‌گويند
انگار كه يكي كرده باشند حرفهايشان را٬
"اين مرض بيماري عشق است
و از اين سن به بعد انسان را زياد مبتلا می‌كند"
حال آنكه من تنها می‌پنداشتم
در كوچه بن بست زندگي
ستاره اي دنباله دار به من اصابت كرد
وقتي قلبم
به انفجار نوري روشن شد

آکگون آک‌اُوا

[مهرگان]

آموزش زبان ترکی استانبولی - اعداد ترکی - شمارش در زبان ترکی

دوستان عزیز این اعداد رو میشه بشمان (!) بگید؟

من فقط میدونم به دو میگن ایکی!

راستی کلا فرق ترکی آذری که تو ایران صحبت میشه با ترکی ترکیه چیه؟ اینا زبون هم و میفهمن؟!

[ROJINAjoON]

نوشته اصلی توسط مهرگان

آموزش زبان ترکی استانبولی - اعداد ترکی - شمارش در زبان ترکی

دوستان عزیز این اعداد رو میشه بشمان (!) بگید؟

من فقط میدونم به دو میگن ایکی!

راستی کلا فرق ترکی آذری که تو ایران صحبت میشه با ترکی ترکیه چیه؟ اینا زبون هم و میفهمن؟!

سلام

ترکی استانبولی و ترکی آذری عدداشون فرقی باهم ندارن، فقط ممکنه تو تلفظ فرق داشته باشه.

یک بیر

دو ایکی

سه اوچ

چهار دورد

پنج بئش

شش آلتی

هفت یئدی

هشت سککیز

نه دوققوز

ده اون

یازده اون بیر

دوازده اون ایکی



بیست ییرمی

سی اوتوز

چهل قیرخ

پنجاه اللی

شصت آلتمیش

هفتاد یئتمیش

هشتاد هشتاد(***ن)

نود دوخسان

صد یوز

صدو یازده یون اون بیر

دویست ایکی یوز

هزار مین

یک هزارو صدو یازده مین یوز اون بیر

دو هزار ایکی مین



امیدوارم وقتی داشتم می نوشتم اشتباه نکرده باشم.

[مهرگان]

آموزش زبان ترکی استانبولی

کجایین دوستان؟

ترکی بلد نیستم، میشه: ترکی بیل میرم

ترکی بلد هستم چی؟
میشه: ترکی بیل نمیرم

؟

[ROJINAjoON]

نوشته اصلی توسط مهرگان

آموزش زبان ترکی استانبولی

کجایین دوستان؟

ترکی بلد نیستم، میشه: ترکی بیل میرم

ترکی بلد هستم چی؟
میشه: ترکی بیل نمیرم

؟

میشه

ترکی بیلی رم

[ROJINAjoON]

رنگها در زبان ترکی استانبولی



beyaz
سفید

yeşil
سبز

siyah-kara
سیاه

mor
بنفش

kırmızı
قرمز

kahverengi
قهوه ای

sarı
زرد

pembe
صورتی

mavi
آبی

gri
خاکستری

turuncu
نارنجی

lacivert
لاجورد

[ROJINAjoON]

تمرین 2


یه شعر زیبای دیگر

Seyyar Satici


Içimi sergileyecek bir vitrinim olmadi hiç.
Bir seyyar satici kiliginda sevdim seni hep.
Bu yüzden sehrin tüm caddeleri bilir askimi.


Seni mahalle aralarina bagirdim.
Kirli pestamalim anilarima siginak,
Papatya desenli tezgahim hayatimin iskeleti.
Seni, kimsesiz çocuklara bagirdim.
Cuma günleri Pazar yerine,
Aksamlari lüks semtlere.
Gece gündüz çalisip,
Kurtaracaktim güya icrada olan askimizi ya!
Nafile...iki zabita el koydu tezgahima.
Son taksitinle birlikte sen de gittin.


....


simdi bir saskin kiliginda seviyorum seni.
Ve sehrin tüm saskinlari biliyor askimi


Fahrettin Köseoglu

معنی شعر به فارسی:


فروشنده دوره‌‌گرد
هيچ‌گاه ويترينی نداشته‌ام٬
تا دلم را در آن به نمايش بگذارم.
در قامت يک فروشنده دوره‌گرد عاشق تو شدم.
از اين روست که تمام خيابانهای شهر٬
عشق مرا می‌شناسند.
تو را در ميان کوچه‌ها فرياد کردم.
دستمال کثيفم به کنج خاطره‌ها خزيده٬
و چرخ دستی‌ام٬
- با نقشهايی از گل بابونه -
تمام زندگيم بود.
تو را برای کودکان بی‌کس فرياد کردم.
روزهای جمعه به جای يکشنبه‌ها٬
و شبها به سمت بالای شهر.
شب و روز در تلاش بودم٬
تا انگار عشقِ دربندمان را رها سازم.
افسوس..... دو مامور ضبط کردند بساطم را
با آخرين قسط چرخ دستی٬ تو هم رفتی.
.............
حال٬ در قامت يک ديوانه دوستت می‌دارم.
و تمام ديوانه‌های شهر
عشق مرا می‌شناسند.

فخرالدين کوشه‌اوغلو