اخبار کوتاه بخش نجوم

[VAHID]

تاتل مهمان جدید آسمان
دنباله‌دار تاتل در شب‌هاي دي پس از ۱۳ سال به اوج روشنايي مي‌رسد و همراه دنبا‌له‌دار هولمز جلوه‌هاي آسمان زمستان ۱۳۸۶ را دو چندان مي‌کند.
این شب ها دنباله‌دار هولمز کماکان جذاب ترین دنباله‌دار آسمان و یکی از بهترین اجرام غیر ستاره‌ای برای رصد است. اما اکنون دنباله‌دار جدیدی نیز به جمع جاذبه‌های آسمان زمستان ۸۶ پیوسته است. ۸P-Tuttle دومين دنباله دار شكوهمند آسمان این شب‌هاست

دنباله‌دار تاتل را پی یر مشن، همکار شارل مسیه، در سال ۱۷۹۰ ميلادي كشف کرد. اما به علت رصد هاي ناقص و شتابزده اطلاعات چندانی از آن تهیه نشد و اين سبب شد مدتي نسبتا طولاني در آسمان گم شود. تا اينكه در سال ۱۸۵۸ دوباره توسط هوریس تاتل كشف شد و برسي جدی‌تر آن آغاز شد. اين دنباله‌دار با دوره تناوب ۶/۱۳ ساله گذرهاي قبلي از کنار خورشید را در سال هاي ۱۹۶۷، ۱۹۸۰ و ۱۹۹۴به نمايش گذاشته است و اينك گذر سال ۲۰۰۸ را پيش رو داريم.
تاتل در يازدهم دي ۱۳۸۶ به كمترين فاصله خود از زمين می رسد که حدود ۲۵/۰ واحد نجومی است (واحد نجومی فاصله میانگین زمین از خورشید است) و در روز ششم بهمن به حضيض خورشيدي در فاصله ۰۳/۱ واحد نجومی ازخورشيد مي رسد. در پايان هفته اول آذر که رصدهای جدی آن آغاز شد تقريبا از قدر ۵/۹ در صورت فلكي قيفاووس مي‌درخشيد و پس از يك ماه در اوایل دی حدود ۲ قدر پرنورتر شده است و تا شب های گذر از نزدیکترین فاصله از زمین ممکن است به قدر ۶ یا ۵ برسد و به خوبی با دوربینهای دوچشمی کوچک نیز قابل مشاهده باشد. سرعت حركت دنباله دار در فضا كه تا چندي پيش بسيار كم بود اكنون بيشتر شده است به گونه اي كه پيش بيني مي شود در نقطه حضيض با سرعتي ظاهری حدود چهار درجه در هر روز حركت کند.

مسير تاتل در شب های اوج روشنایی آن از ذات‌الكرسي و مسلسله (آندرومدا) به سمت نواحي استوايي آسمان در حوت وقیطس است. در شب نهم و بامداد دهم دی تاتل مقارنه کم نظیری را با کهکشان مثلث یا ۳۳M به نمایش می گذارد که از آنجا كه پيش بيني مي شود روشنایی سطحي و قدر هر دو تقريبا برابر باشد براي عكاسي برای عکاسان نجومی فرصت مناسبی است. پس از ورود به حوت گذر بسيار كوتاهي از فلكي مثلث خواهد داشت و از آن پس در قيطس به راهش ادامه مي دهد تا اينكه در نهايت گذر زمستان ۱۳۸۶ را در كوره و نهر به پايان برساند.بر خلاف چند دنباله دار زيباي قبلي كه فقط ساكنان نيمكره جنوبي آنها را به خوبي در اوج روشنايي ديدند، هولمز و اين دنباله دار اين گونه نیستند. اين دنباله دار مطابق پيش‌بيني‌ها تا قدر۳/۵ ممكن است پرنور شود. هم اكنون با قطر زاويه اي حدود ۵ تا ۶ دقيقه قوس با دوربين دوچشمي نيز قابل رويت است. رصدگرانی كه اين دنباله دار را طي هفته هاي پيش ديده اند گزارش كرده اند كه به کهکشان M۷۴ از فهرست مسيه شباهت ظاهری داشته است و جالب اینکه تاتل در سيزدهم دي در دو درجه اي M۷۴ در حوت قرار خواهد داشت.
با هر ابزار رصدی که دارید به شکار این دنباله دار بروید. فراموش نکیند تنها نكته قطعي درباره اين اجرام غير قطعي بودن پیش بینی های آنهاست! به همين سبب لازم است كه مرتب جوياي اخبارش باشيد. زمان اوج درخشش اين دنباله دار را دهه ي نیمه دي پيش بيني مي‌كنند و جالب است كه اين با آغاز سال جديد ميلادي همزمان است و امیداوریم این نوید دهنده شبهایی با دنباله دارهای زیبا در سال ۲۰۰۸ باشد.

[shabhaye_mahtabi]

پديده مقارنه ماه، زمين و خورشيد امروز صورت مي‌گيرد

‬

مدير انجمن نجوم آماتوري ايران گفت: پديده مقارنه ماه، زمين و خورشيد امروز (سه‌شنبه) ساعت ‪ ۱۵‬و شش دقيقه و ‪ ۵۵‬ثانيه صورت مي‌گيرد.
مهندس مسعود عتيقي روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا افزود: در اولين غروب پس از مقارنه در همين روز، با وجود اينكه بيست و هشتم ماه قمري ذيحجه است انتظار مي‌رود تا هلال ماه محرم دراين شامگاه رويت شود.
وي ادامه داد: اما شامگاه روز بعد يعني چهارشنبه ‪ ۱۹‬دي ماه اين هلال در تمام كشور كه عاري از ابر و داراي افق غربي باز و بدون گرد و غبار باشد رويت خواهد شد.
"مقارنه زماني اتفاق مي‌افتد كه ماه، خورشيد و زمين در يك امتداد قرار مي‌گيرند به شرط اين كه ماه در بين زمين و خورشيد قرار بگيرد."
عتيقي با بيان اينكه مقارنه صورت مي‌گيرد اما پديده خورشيد گرفتگي نخواهيم داشت، دليل عدم خورشيد گرفتگي را انحراف مداري در زمان مقارنه عنوان كرد.
مدير انجمن نجوم آماتوري ايران اظهار داشت: با توجه به اين توضيح روز پنج شنبه ‪ ۲۰‬دي ماه آغاز سال ‪ ۱۴۲۹‬قمري و اول محرم است.
وي در خصوص مشخصات هلال شامگاهي محرم گفت: لحظه غروب خورشيد ساعت ‪ ۱۷‬و هفت دقيقه و ‪ ۵۴‬ثانيه، ارتفاع ماه حدود هشت درجه، سن ماه ‪ ۲۶‬ساعت، فاز ماه، يك و ‪ ۲۵‬صدم، طول كمان ماه ‪ ۱۲۹‬درجه، مكث ماه ‪ ۵۲‬دقيقه، لحظه غروب ماه ساعت ‪ ۱۸‬و فاصله ماه از زمين ‪ ۳۹۰‬هزار كيلومتر است.
با تشکر فریبا

[shabhaye_mahtabi]

روسيه قمر "اروپا" سياره مشتري را براي آب، كاوش مي‌كند

‬

يك مقام ارشد روسيه گفت: اين كشور قصد دارد به ماموريت كاوش قمر مشتري موسوم به "اروپا" در جستجوي اشكال ساده حيات، به اروپايي‌ها بپيوندد.
به گزارش ايرنا و به نقل از خبرگزاري فرانسه، "لو زليوني" رييس موسسه تحقيقات فضايي روسيه افزود: پروژه‌اكتشاف سياره عظيم و گازي مشتري مي‌تواند به زودي در برنامه آژانس فضايي اروپا براي سال ‪ ۲۰۱۵‬تا ‪ ۲۰۲۵‬قرار گيرد.
به‌گفته وي، كار اصلي دراين برنامه، اكتشاف قمر اروپاست كه يك اقيانوس آب مايع در زير لايه‌اي از يخ ضخيم آن، شناسايي شده است.
روسيه قصد دارد در اين برنامه شركت كند. اين برنامه به خاطر تلاش "پي‌ير سيمون لپليس" فضانورد فرانسوي كه پيشنهاد فرود فضاپيمايي را بر روي يكي از شكاف‌هاي پوسته يخي اروپا ارائه كرده، "لپليس" نام‌گذاري شده است.
فضاپيما با فرود بر روي اين قمر مي‌تواند مقداري از يخ را آب كند و در آن به دنبال حيات بگردد.
زليوني گفت: هر جا كه اقيانوس وجود داشته باشد، حيات نيز وجود دارد.
از اين چشم‌انداز، پس از مريخ، قمر اروپا محتمل‌ترين مكاني در منظومه شمسي است كه امكان وجود حيات در آن هست.
روسيه به آرامي در حال احياي برنامه‌هاي تحقيقات فضايي خود است. تمامي اين برنامه‌هاپس از فروپاشي اتحاد جماهيرشوروي سابق در سال ‪ ۱۹۹۱‬متوقف شده بود. مسكو بعنوان بخشي از اين احيا با آژانس فضايي اروپا همكاري نزديكي برقرار كرده است.
مسكو اكتبر گذشته توافقنامه‌اي را با آمريكا به‌منظور فراهم‌آوري تجهيزات براي ناسا در تلاش براي اكتشاف ماه و مريخ درجستجوي آب، منعقد كرد.

با تشکر فریبا

[shabhaye_mahtabi]

ویدیو
خسوف کامل در برزیل
با تشكر فريبا

[shabhaye_mahtabi]

ديسكاوري به ايستگاه بين‌المللي فضايي متصل شد
فضاپيماي ديسكاوري پس از ‪ ۲‬روز پرتاب از پايگاه فضايي كندي، امروز(سه شنبه) به ايستگاه بين‌المللي فضايي متصل شد.
به گزارش گروه اخبار صوتي - تصويري ايرنا، پايگاه خبري بي.بي.سي روز سه شنبه با اعلام اين خبر، افزود: اين فضاپيما با ‪ ۷‬سرنشين، حامل آزمايشگاه يك ميليارد دلاري كيبو متعلق به ژاپن است.
قرار است فضا نوردان از امروز كار نصب اين آزمايشگاه ‪ ۱۶‬تني را آغاز كنند قرار است اين ماموريت ديسكاوري كه سي و پنجمين ماموريت اين فضا پيماست، ‪ ۱۴‬روز به طول انجامد و فضانوردان در ‪۳‬نوبت راهپيمايي ‪۶‬ساعته آزمايشگاه كيبو را نصب كنند.
بخش نخست آزمايشگاه كيبو در ماه مارس در ايستگاه بين‌المللي فضايي نصب شد.
با تشکر فریبا

[shabhaye_mahtabi]

سياره احتمالا در مدار ستاره اي "ناكام" موسوم به يك كوتوله قهوه اي مي گردد
منجمان كوچكترين سياره تا امروز را كه در مدار ستاره اي معمولي مي گردد رديابي كرده اند؛ كره اي كه تنها سه برابر زمين است.
كشف سياره اي با جرم مشابه زمين هدف نهايي منجماني است كه سيارات را در منظومه هاي ديگر جستجو مي كنند.
چنين كشفي مهم خواهد بود زيرا دانشمندان به دنبال يافتن كرات ديگري هستند كه زمينه وجود حيات در آنها مهيا باشد.
اين سياره حول ستاره اي مي گردد كه جرم آن چنان كم است كه ممكن است يك ستاره به اصطلاح "ناكام" يا يك كوتوله قهوه اي باشد.
اخترشناسان اين كره تازه را با استفاده از تكنيكي موسوم به "مايكرولنزينگ گرانشي" كشف كردند.
اين شيوه از اين خاصيت استفاده مي كند كه نور هنگام گذر از نزديكي يك شيء سنگين مانند يك ستاره خم مي شود.
سياره تازه حدود 3/3 برابر زمين است. برخي محققان مي گويند اين سياره ممكن است داراي جوي غليظ باشد و احتمال دارد اقيانوسي مايع بر سطح آن وجود داشته باشد.
تلسكوپ فضايي جيمز وب كه قرار است در سال 2013 پرتاب شود مي تواند نشانه هاي حيات را روي سياراتي به اندازه زمين كه حول ستاره هاي كم جرم در همسايگي ما در جهان مي گردند جستجو كند.
قبلا يك سياره كوچكتر از اين كشف شده بود اما در اطراف يك تپ اختر (پالسار) كشف شده بود. اما سياره جديد در اطراف يك ستاره معمولي پيدا شده است.
ديويد بنت محقق اصلي اين پروژه از دانشگاه نوتردام گفت: "مايكرولنزينگ راهي است كه به يافتن سيارات كوچكتر منجر مي شود، از جمله سياراتي به اندازه زمين."
وي افزود: "اين يافته همچنين منجماني را كه در جستجوي سياراتي هستند كه در فاصله لازم براي پيدايش حيات از ستاره هاي كم جرم مي گردند دلگرم خواهد كرد."
جهاني پرآب؟
اين سياره با شعاعي شبيه به زهره - فاصله زهره از خورشيد - حول كوتوله قهوه اي مي گردد. اما تصور مي شود كه ستاره مركزي سه هزار تا يك ميليون بار محوتر از خورشيد باشد بنابراين انتظار مي رود سطح فوقاني اتمسفر اين سياره از پلوتون سردتر باشد.
نيكلاس راتنبري از دانشگاه منچستر كه از ديگر محققان اين پروژه است به بي بي سي گفت: "براساس محكم ترين ايده هاي ما از چگونگي شكل گيري سيارات، اين سياره مي تواند اتمسفر خيلي غليظي داشته باشد. اين اتمسفر احتمالا مثل يك پتو عمل مي كند و سياره را گرم نگاه مي دارد."
"بنابراين حتي اگر مقداري انرژي وارد شده از خورشيد منظومه ناچيز باشد.... حرارت داخلي كه از داخل سياره متصاعد مي شود مي تواند سطح را گرم كند."
"اين باعث گمانه زني هايي شده است داير بر اينكه امكان وجود اقيانوسي مايع بر سطح آن هست. اين مهيج است چون يكي از خواصي كه مايليم روي يك سياره قابل سكونت ببينيم وجود آب مايع روي سطح است."
اين سياره توسط تلسكوپ MOA-II در كوه "مانت جان" در زلاندنو كشف شد و MOA-2007-BLG-192Lb نامگذاري شده است.
با تشکر فریبا

[elia]

ویجر 2 مرزهای منظومه شمسی را در می‌نوردد
امیرحسام صلواتی
منبع ScienceDaily
پژوهشگرانی که مسئول تجزیه و تحلیل اطلاعات ارسالی توسط ویجر 2 هستند دریافته‌اند بر خلاف تصورات قبلی، خورشیدکره، متقارن و کروی نیست بلکه شکلی کدو مانند دارد.

منظومه‌ی شمسی به وسیله‌ی حبابی از ذرات حاصل از بادهای خورشیدی احاطه شده است که اصطلاحا خورشیدکرهنامیده می‌شو‌د‌‌.‌‌ ‌هر فضاپیمایی که بخواهد از ‌‌‌‌منظو‌مه‌ی‌ ‌‌‌شمسی خارج شود باید از مرز بین خورشیدکره با فضای بین‌ستار‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه‌ا‌‌‌ ی‌‌‌‌‌ ‌‌عبور کند. به این مرز اصطلاحا «شوک پایانی» گفته می‌شود

پژوهشگران مسئول ویجر 2 مشاهده کردند که این کاوشگر در فاصله‌ا‌‌‌ی‌ نزدیک‌تر ‌ا‌ز‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فاصله‌ی مورد انتظار از ناحیه‌ی شوک پایانی عبور کرده است. این رخداد می‌تواند به این معنی باشد که خورشیدکره نامتقارن است و در محلی که ویجر 2 از آن عبور کرده است، به وسیله‌ی یک میدان مغناطیسی میان‌ستار‌ه‌ای به طرف خورشید فشرده شده است. این یافته‌ها به محققان کمک می‌کند تا درک بهتری از نحوه‌ی برهم کنش خورشید با محیط بین‌ستار‌ه‌ای داشته باشند.



دو کاوشگر ویجر 1 و 2 در سال 1977 به هدف بررسی مشتری و زحل به فضا پرتاب شدند. مسیر پرواز ویجر 1 به هنگام عبور از زحل به سمت بیرون از صفحه‌ی مداری منظومه‌ی شمسی تغییر کرد. اما ویجر 2 در این صفحه به مسیر خود ادامه داد تا علاوه بر مشتری و زحل، با اورانوس و نپتون نیز ملاقات کند. این دو فضاپیما دورترین ساخته‌ها‌ی‌ ‌بشر در کیهان هستند. ماموریت کنونی ویجرهای 1 و 2 رسیدن به مرز فضای بین‌ستاره‌ای است.

[VAHID]

طالعات جدید نشان می‌دهد هسته بزرگ و سرد شونده عطارد مسئول ميدان مغناطيسی و زمین‌شناسی سطحی سياره است.
30 سال است که منبع میدان مغناطیسی عطارد و منشا دشت‌های هموار آن ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. داده‌های جمع آوری شده به وسیله‌ی «مسنجر» (MESSENGER)،‌ فضاپیمایی که ژانویه 2008 از ارتفاع کمی بر فراز عطارد گذر کرد، نشان می‌دهد که آتشفشان‌ها در ساخته شدن دشت‌های مسطح عطارد موثرند و هسته بیرونی منشا میدان مغناطیسی سیاره است

بحث بر سر منشا دشت‌های هموار عطارد به ماموریت آپولو 16 در سال 1972 باز می‌گردد.‌ در توجیه دشت‌های مسطح ماه،‌ این عقیده مطرح شد که برخوردهای بزرگ باعث پس زدن مواد می‌شوند و این مواد دشت‌های صاف را به وجود می‌آورند. هنگامی که «مارینر 10» (Mariner 10) در 1975 از ساختارهای مشابهی در سطح عطارد عکس‌برداری کرد،‌ گروهی از دانشمندان به این نتیجه رسیدند که در سطح عطارد هم فرآیند مشابهی این دشت‌ها را به وجود می‌آورد. در مقابل،‌ گروهی نیز معتقد بودند که فوران گدازه‌ها مواد سازنده این دشت‌ها را تامین می‌کند. اما،‌ فقدان دهانه‌های آتشفشانی یا سایر عارضه‌های مرتبط با آتشفشان در عکس‌های مارینر، مانع موفقیت این فرضیه شد.

مسنجر در ماموریت خود اطلاعاتی درباره تغییرات رنگ و بازتابندگی، شیمی سطح و تصاویر پر کیفیتی در طول موج‌های مختلف و اندازه گیری‌های ارتفاع‌سنجی گرد‌آوری کرده است. با تحلیل این داده‌ها،‌ دانشمندان در مرزهای حوزه‌ی «کالوریس» (Caloris)، یکی از جوان‌ترین دهانه‌های برخوردی در منظومه‌ شمسی، شواهدی از وجود دهانه‌های آتشفشانی یافتند. نخستین ارتفاع‌سنجی‌ها نشان می‌دهد که دهانه‌ها در سطح عطارد حدود دو برابر کم‌عمق‌تر از دهانه‌های سطح ماه هستند.

میدان مغناطیسی، مسبب واکنش‌های دینامیکی پیچیده‌ای در درون سیاره،‌ سطح، جو بیرونی و مغناطیس‌کره آن است. میدان مغناطیسی عطارد در هسته بیرونی تولید می‌شود و سرد شدن هسته آن را تقویت می‌کند. حداقل 60% مواد سازنده عطارد در هسته آن جمع شده‌اند، دو برابر بیشتر از هر سیاره زمین‌مانند دیگر.

زمین‌شناسی عطارد پیچیده‌تر از آن است که تا کنون تصور می‌شد. عارضه تکتونیکی غالب در سطح عطارد صخره‌های چند قسمتی است. این صخره‌ها علامت گسل‌های سطحی هستند که در اثر انقباض نواحی اطراف به وجود می‌آیند. این پدیده نشان می‌دهد که سرد شدن هسته چقدر در تغییر شکل سطح موثر است. سرد شدن هسته نه تنها دینام مغناطیسی سیاره را فعال کرده بلکه باعث انقباض و در هم فشردگی کل سیاره شده است. داده‌های جدید نشان می‌دهند که مقدار این انقباض حداقل 3/1 (یک سوم) بزرگ‌تر از مقداری است که تاکنون تصور می‌شد.

مدار تقریبا بیضی عطارد، چرخش کند، واکنش ذرات جو با مغناطیس‌کره، و بادهای خورشیدی باعث تغییرات شدید فصلی و شبانه‌ روزی در طرز رفتار ذرات می‌شود. در جو خارجی نازک و منحصر به فرد عطارد، مولکول‌ها بسیار از یکدیگر دورند، به طوری‌که احتمال برخوردشان به سطح سیاره بیش از احتمال برخوردشان به یکدیگر است.

[VAHID]

دومین رقابت رصدی صوفی ایران هفتم و هشتم ماه شهریور در استان سیستان و بلوچستان برگزار می شود.

[FONT='Tahoma','sans-serif']شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، دومین دوره رقابت رصدی صوفی را که با هدف تکریم و بزرگداشت مقام علمی عبدالرحمن صوفی رازی طراحی شده است، در روزهای 7 و 8 شهریور ماه سال جاری در استان سیستان و بلوچستان و با همکاری استانداری این استان و گروههای نجومی محلی برگزار خواهد کرد.[/FONT]
[FONT='Tahoma','sans-serif']

[/FONT]
[FONT='Tahoma','sans-serif'][FONT='Tahoma','sans-serif']این رقابت 2 سال پیش، اولین دوره خود را در شمال استان سمنان پشت سر گذاشت و امسال نیز با هدف ارتقای سطح توانایی رصدگران ایرانی برگزار می شود.[/FONT]
[/FONT]

[shabhaye_mahtabi]

مردم اکثر نقاط جهان هفته آینده می توانند شاهد یکی از بی نظیرترین اجتماعات سیاره ای در آسمان باشند که با حضور سه سیاره زهره، مشتری و ماه شکل می گیرد.
به گزارش مهر، آسمان شب اول دسامبر 2008 میلادی برابر با 11 آذرماه 1387 شمسی به دلیل همگرایی ستاره زهره، مشتری و هلال ماه چهره ای غمگین به خود خواهد گرفت.
دو سیاره زهره و مشتری که به دلیل نزدیکی و بزرگی نسبت به زمین از روشن ترین سیارات به شمار می روند در ابتدا در عصر روز 30 نوامبر در مسیر هم قرار گرفته و یکدیگر را پوشش خواهند داد.
سپس در شب بعد یعنی در شب اول دسامبر هلال باریک ماه نیز به این اجتماع سیاره ای ملحق شده و به آسمان چهره ای غمگین خواهد بخشید. به گفته اختر شناسان، این پدیده یکی از بهترین اجتماعات سیاره ای سال خواهد بود زیرا سه جرم از روشن ترین سیاره های آسمانی بعد از خورشید در آن حضور دارند.
در طی این دو شب این سه سیاره به اندازه ای به یکدیگر نزدیک خواهند شد که با بلند کردن دست به آسمان می توان آنها را با انگشت دست پوشش داد. این پدیده در اروپای غربی و شمال غرب آفریقا به شکلی دیده خواهد شد که گویی سیاره زهره دچار خسوف شده است.
بر اساس گزارش نشنال جئوگرافی، به دلیل شدت بالای نور این سه سیاره، مشاهده آن از اوایل غروب خورشید در 30 نوامبر تا اول دسامبر ممکن بوده و تقریبا تمامی افراد در جهان می توانند شاهد این پدیده طبیعی باشند.
با تشكر فريبا