غزلیات حافظ با قابلیت جستجو (فارسی و انگلیسی)

[زکریا فتاحی]

One more breath, my fate is at stake
Alas, my good fortune does not wake.
Morning breeze blew Her dust in my eye
I cannot see from the tears and the ache.
I cannot embrace and hug your body, why?
My most ardent wishes I must break.
Only with the Beloved, I can be & can try
No other labor can I undertake.
Only from your hair some good news I can pry
Else, from strangers, there's no news I can take.
Ardently, sincerely, a thousand prayers I let fly
What use, not even one in my world I can make.
Enough sharing my heart with the morning breeze's sigh
With my luck tonight, not even the dawn will break.
I spend my whole life in pursuit till I die
Yet misfortunes of your hair I cannot shake.
Hafiz & his heart, everyone must forsake
Has hidden himself within your wave & wake.

نـفـس برآمد و کام از تو بر نـمی‌آید
فـغان کـه بخت من از خواب در نمی‌آید
صبا به چشم من انداخت خاکی از کویش
کـه آب زندگیم در نـظر نـمی‌آید
قد بـلـند تو را تا بـه بر نـمی‌گیرم
درخـت کام و مرادم بـه بر نـمی‌آید
مـگر بـه روی دلارای یار ما ور نی
بـه هیچ وجـه دگر کار بر نـمی‌آید
مقیم زلف تو شد دل که خوش سوادی دید
وز آن غریب بـلاکـش خـبر نـمی‌آید
ز شسـت صدق گـشادم هزار تیر دعا
ولی چـه سود یکی کارگر نـمی‌آید
بسـم حکایت دل هست با نسیم سحر
ولی به بخت من امشب سحر نـمی‌آید
در این خیال به سر شد زمان عمر و هنوز
بـلای زلـف سیاهـت به سر نمی‌آید
ز بس که شد دل حافظ رمیده از همه کس
کـنون ز حلقـه زلفـت به در نـمی‌آید

[زکریا فتاحی]

Good news, spring is neigh and grass is green
Leave the trees and treat flowers like a queen.
Birds whistle, singing where is loon of the wine?
The nightingale cries, who painted this flowery scene?
Fruits of Paradise are tasteless for the one
Whom the face of a lover has never seen.
Complain not of the hardships on the path
Comfort comes from enduring the obscene.
Pick a flower from the face of the bearer
Violets encircle the face of the grassy green.
The bearer has stolen my heart in a way
That even conversations I now demean.
I will burn my colorful flowery robe, which
The Tavern Master with wine could not clean.
O Fair one, spring is gone, take note I mean
This wine, Hafiz, has not had a chance to glean.

رسید مژده که آمد بـهار و سـبزه دمید
وظیفه گر برسد مصرفش گل است و نبید
صـفیر مرغ برآمد بط شراب کـجاسـت
فـغان فـتاد به بلبل نقاب گل که کشید
ز میوه‌های بهـشـتی چـه ذوق دریابد
هر آن که سیب زنـخدان شاهدی نـگزید
مـکـن ز غصه شکایت که در طریق طلب
بـه راحتی نرسید آن که زحمتی نکشید
ز روی ساقی مه وش گلی بـچین امروز
کـه گرد عارض بستان خط بنفشـه دمید
چـنان کرشمـه ساقی دلم ز دست ببرد
که با کسی دگرم نیست برگ گفت و شنید
من این مرقع رنگین چو گل بخواهم سوخت
کـه پیر باده فروشش به جرعه‌ای نـخرید
بـهار می‌گذرد دادگـسـترا دریاب
کـه رفت موسم و حافظ هنوز می‌نچشید

[زکریا فتاحی]

Spring winds the March rain clouds feed
Excuse for drinking wine, playing the reed.
Lovers are in full glory, poor me ashamed
Burdened with indigent love, yet I accede.
Shortage of generosity, yet I keep my integrity
Pay with my gown for the wine that I need.
Please say you open up the knot that is in my affairs
Last night till time of dawn, I prayed and plead.
The smiling flower, with a thousand laughs bloomed
As though grace itself had blessed its very seed.
If I rend my shirt in my madness, so what?
Even our good name demands that we be freed.
Who speaks these tales that I tell from your lips?
Who sees your beauty's deceit and misdeed?
If the King seeks not to know of lover's state
Take heed lovers and give up your rest and greed.
Cupid's arrow, Hafiz's heart tore and cleaved
I see his verses, with their wet ink, bleed.

ابر آذاری برآمد باد نوروزی وزید
وجه می می‌خواهم و مطرب که می‌گوید رسید
شاهدان در جلوه و من شرمـسار کیسـه‌ام
بار عشق و مفلسی صعب است می‌باید کشید
قحـط جود است آبروی خود نمی‌باید فروخت
باده و گـل از بـهای خرقـه می‌باید خرید
گوییا خواهد گشود از دولتـم کاری کـه دوش
مـن هـمی‌کردم دعا و صبح صادق می‌دمید
با لـبی و صد هزاران خنده آمد گـل بـه باغ
از کریمی گوییا در گوشـه‌ای بویی شـنید
دامـنی گر چاک شد در عالم رندی چـه باک
جامـه‌ای در نیک نامی نیز می‌باید درید
این لـطایف کز لب لعل تو من گفتم که گفـت
وین تـطاول کز سر زلف تو من دیدم کـه دید
عدل سلطان گر نپرسد حال مظلومان عشـق
گوشـه گیران را ز آسایش طـمـع باید برید
تیر عاشـق کـش ندانم بر دل حافظ کـه زد
این قدر دانم که از شعر ترش خون می‌چـکید

[زکریا فتاحی]

In the morning breeze, your scent, whoever inhaled
A close friend these familiar words, in his ear hailed;
O King of Goodness, glance at this beggar’s state
Of beggars and kings this ear heard many tales, quite detailed.
With this aromatic wine, I satisfy my soul’s appetite
I’ve seen robe wearing priests that many deceptions trailed.
God’s secrets that the godly man silently kept
How in the world the wine-seller so clearly unveiled?
O God where is the one who knows and sees
To open up the secrets that in my heart are jailed.
It was not fair to punish my godly heart
With abuse, my heart bitterly cried and wailed.
If I was deprived in my longing, say naught
Kindness of fate from this hardship, none bailed.
Come bring me wine, my love cries out loud
Heard it from ourselves, whoever our tale detailed.
This is not the first time we covertly drink the wine
Master of the tavern caught us in the act each time we exhaled.
This is not a first for drinking to the song of the harp
Many turns the Wheel of Fate this familiar turn scaled.
Advice of the wise comes from a deep goodness within
Beside the one who understood, even heavenly bliss paled.
Hafiz in duty the ocean of prayer sailed
Regardless of if his prayer was granted or failed.

بوی خوش تو هر کـه ز باد صـبا شـنید
از یار آشـنا سـخـن آشـنا شـنید
ای شاه حسن چشم به حال گدا فـکـن
کاین گوش بس حکایت شاه و گدا شـنید
خوش می‌کنم به باده مشکین مشام جان
کز دلـق پوش صومعـه بوی ریا شـنید
سر خدا که عارف سالک به کس نگفـت
در حیرتـم که باده فروش از کجا شـنید
یا رب کجاست مـحرم رازی کـه یک زمان
دل شرح آن دهد که چه گفت و چه‌ها شنید
اینـش سزا نـبود دل حـق گزار مـن
کز غمـگـسار خود سخن ناسزا شـنید
مـحروم اگر شدم ز سر کوی او چـه شد
از گلشـن زمانـه کـه بوی وفا شـنید
ساقی بیا کـه عشق ندا می‌کند بـلـند
کان کس که گفت قصه ما هم ز ما شـنید
ما باده زیر خرقـه نـه امروز می‌خوریم
صد بار پیر میکده این ماجرا شـنید
ما می به بانگ چنگ نه امروز می‌کـشیم
بـس دور شد که گنبد چرخ این صدا شنید
پـند حکیم محض صواب است و عین خیر
فرخـنده آن کسی که به سمع رضا شنید
حافـظ وظیفـه تو دعا گفتن است و بس
دربـند آن مـباش که نشنید یا شـنید

[زکریا فتاحی]

Friends, unlock the locks of the Beloved’s head
On this joyous night, let the story spread.
In familiar solitude friends have tread
Close the door after a prayer is read.
Violin and harp loudly sang and said
Listen and let your sense by the Knower be led.
I swear all sadness will have fled
Once you trust in God to give your daily bread.
The lover and beloved differ as white and red
Need your hunger, when beloved wants to be fed.
The first words of the wine-master simply said
The unworthy companion strongly dread.
Whoever in this world with love is not wed
Hold his funeral as another living dead.
And if Hafiz for alms towards you has sped
Redirect him towards the Beloved’s bed.

مـعاشران گره از زلـف یار باز کـنید
شـبی خوش اسـت بدین قصه‌اش دراز کـنید
حـضور خـلوت انـس است و دوستان جمعند
و ان یکاد بـخوانید و در فراز کـنید
رباب و چـنـگ بـه بانـگ بـلـند می‌گویند
کـه گوش هوش بـه پیغام اهـل راز کـنید
بـه جان دوسـت کـه غم پرده بر شـما ندرد
گر اعـتـماد بر الـطاف کارساز کـنید
میان عاشـق و معـشوق فرق بـسیار اسـت
چو یار ناز نـماید شـما نیاز کـنید
نخسـت موعـظـه پیر صحبت این حرف است
کـه از مـصاحـب ناجـنـس احـتراز کـنید
هر آن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق
بر او نـمرده بـه فـتوای مـن نـماز کـنید
وگر طـلـب کـند انـعامی از شـما حافـظ
حوالـتـش بـه لـب یار دلـنواز کـنید

[زکریا فتاحی]

O bird of Paradise, your secrets disclose
Cease not the sweetness your tongue outward throws.
May you remain vital, your heart content
From the Great Artisan, the beauty you chose.
You spoke in riddles with all thy foes
Unveiling of the secrets, God only knows.
From the rosy cup splash and bring me scent
We only went to sleep when fate arose.
How the minstrel played this playful tune
Drunk and sober dance on feet and toes.
From intoxication, who is immune?
Both friend and foe lost their repose.
No water in sight for Alexander’s thirst
Neither power nor gold, can impose.
Listen to the pain of the heart at first
Few words that much meaning enclose.
Clay idols, the heart and soul oppose
To all idols my heart and soul may God close.
To the drunken say not secrets of the wine
Nor to lifeless the tale of soul disclose.
By the royal decree wrote line after line
To such poetic heights Hafiz ever rose;
It is not ours but God’s will that goes
May God keep him from all harmful blows.

الا ای طوطی گویای اسرار
مـبادا خالیت شـکر ز مـنـقار
سرت سبز و دلـت خوش باد جاوید
که خوش نقشی نمودی از خط یار
سخـن سربسته گفتی با حریفان
خدا را زین مـعـما پرده بردار
بـه روی ما زن از ساغر گـلابی
کـه خواب آلوده‌ایم ای بخت بیدار
چه ره بود این که زد در پرده مطرب
که می‌رقصند با هم مست و هشیار
از آن افیون که ساقی در می‌افکند
حریفان را نه سر ماند نه دسـتار
سـکـندر را نمی‌بخشـند آبی
بـه زور و زر میسر نیست این کار
بیا و حال اهـل درد بـشـنو
بـه لـفـظ اندک و معنی بسیار
بـت چینی عدوی دین و دل‌هاست
خداوندا دل و دینـم نـگـه دار
بـه مسـتوران مگو اسرار مستی
حدیث جان مـگو با نـقـش دیوار
بـه یمـن دولـت منصور شاهی
عـلـم شد حافظ اندر نظم اشعار
خداوندی بـه جای بـندگان کرد
خداوندا ز آفاتـش نـگـه دار

[زکریا فتاحی]

The patient nightingale on a branch atop the tree
For the well being of the rose made its plea.
Praise your goodness O rose, and your beauty,
Let not your pride make the nightingale flee.
I complain not of being apart from thee,
In hope of union, I’ll be apart for eternity.
Others delight in pleasure and luxury,
Pain of separation is what delights me.
For nymphs and Paradise, some find the rosary,
Beloved is my nymph, and tavern my garden’s entry.
Drink wine to the music of the harp, be worry free
From he who forbids you joy for God’s mercy.
Hafiz, separation is not at tragedy,
Union in separation, and light in the darkness you see.

دیگر ز شاخ سرو سهی بـلـبـل صـبور
گلبانـگ زد که چشم بد از روی گل به دور
ای گلبشـکر آن که تویی پادشاه حسـن
با بـلـبـلان بی‌دل شیدا مـکـن غرور
از دسـت غیبـت تو شکایت نمی‌کـنـم
تا نیسـت غیبـتی نـبود لذت حـضور
گر دیگران به عیش و طرب خرمـند و شاد
ما را غـم نـگار بود مایه سرور
زاهد اگر بـه حور و قـصور اسـت امیدوار
ما را شرابخانـه قـصور اسـت و یار حور
می خور به بانگ چنگ و مخور غصه ور کسی
گوید تو را کـه باده مـخور گو هوالـغـفور
حافـظ شکایت از غم هجران چه می‌کنی
در هجر وصل باشد و در ظلمت اسـت نور

[زکریا فتاحی]

Ask not what sorrows for love I endure
Ask not of parting poisons that make me impure.
I have traveled the world and in the end
Ask not what lover I willingly allure.
Longing for a vision, at her door
Ask not of the tears that I pour.
With my own ears I heard her last night
Ask not of her words, harsh yet demure.
Bite not your upper lip and speak not
Ask not what sweet lips I may secure.
In my mendicant state without you
Ask not of my pain and need for a cure.
On the path of Love, Hafiz, lost & unsure
Ask not of his standing, high and pure.

درد عشقی کشیده‌ام که مـپرس
زهر هجری چشیده‌ام که مـپرس
گشـتـه‌ام در جـهان و آخر کار
دلـبری برگزیده‌ام کـه مـپرس
آن چـنان در هوای خاک درش
می‌رود آب دیده‌ام کـه مـپرس
مـن به گوش خود از دهانش دوش
سخـنانی شـنیده‌ام که مپرس
سوی من لب چه می‌گزی که مگوی
لـب لـعـلی گزیده‌ام که مپرس
بی تو در کـلـبـه گدایی خویش
رنـج‌هایی کـشیده‌ام که مپرس
همـچو حافـظ غریب در ره عشق
بـه مـقامی رسیده‌ام که مپرس

[زکریا فتاحی]

Of her black hair I complain, O ask me not
Cause of her, lost I remain, O ask me not.
In the hope of loyalty, nobody leaves his heart & faith
I repent, my deeds disdain, O ask me not.
A sip of wine never cause misdeed or grief
Ignorant put me through so much pain, O ask me not.
O pious one, pass me by, 'cause this red wine
Makes your faith vain, drives you insane, ask me not.
On the path of life and soul, stories abound
One will strain & one will feign, O ask me not.
I longed for health and bliss, but alas
That seductress holds my rein, O ask me not.
I asked the ball of heavens, what is my role on this plane?
In the polo game of life I entertain, O ask me not.
I asked, with your hair whose blood you drain?
By God, this story is a long chain, O ask me not.

دارم از زلف سیاهش گله چندان کـه مـپرس
که چنان ز او شده‌ام بی سر و سامان که مپرس
کـس بـه امید وفا ترک دل و دین مـکـناد
کـه چنانم من از این کرده پشیمان که مپرس
بـه یکی جرعه که آزار کسش در پی نیسـت
زحمـتی می‌کشـم از مردم نادان که مپرس
زاهد از ما به سلامت بـگذر کاین می لـعـل
دل و دین می‌برد از دست بدان سان که مپرس
گـفـت‌وگوهاسـت در این راه که جان بگدازد
هر کسی عربده‌ای این که مبین آن که مـپرس
پارسایی و سـلامـت هوسـم بود ولی
شیوه‌ای می‌کـند آن نرگس فتان که مـپرس
گـفـتـم از گوی فلـک صورت حالی پرسم
گفـت آن می‌کشم اندر خم چوگان که مپرس
گفتمـش زلـف بـه خون که شکستی گفتا
حافـظ این قصه دراز است به قرآن که مـپرس

[زکریا فتاحی]

How beautiful is Shiraz's unparalleled state
God save it from harm and the hands of fate.
May God keep its flowing Roknabad river
Its waters with freshness, always equate.
Between Jafarabad and Mossalla gardens
Northern breeze's scent, forever accelerate .
In Shiraz the bounty of heavenly spirit
Amidst its wise people is an inner trait.
Nobody talks of the Egyptian sugar
It surpasses all, in sweetness is great.
O breeze what news of the happy minstrel?
How is his state? How does he relate?
If that sweet boy kills, and sheds my blood
O heart forgive him for his innocent hate.
O God let me stay with, this, my dream
I am happy with the vision of my mate.
Brave separation Hafiz, patiently wait
Thank God for union, time to consummate.

خوشا شیراز و وضع بی‌مثالـش
خداوندا نـگـه دار از زوالـش
ز رکـن آباد ما صد لوحش اللـه
کـه عمر خضر می‌بخشد زلالش
میان جـعـفرآباد و مـصـلا
عـبیرآمیز می‌آید شـمالـش
به شیراز آی و فیض روح قدسی
بـجوی از مردم صاحب کمالش
کـه نام قند مـصری برد آن جا
کـه شیرینان ندادند انفعالـش
صبا زان لولی شنگول سرمست
چه داری آگهی چون است حالش
گر آن شیرین پسر خونـم بریزد
دلا چون شیر مادر کن حلالـش
مـکـن از خواب بیدارم خدا را
که دارم خلوتی خوش با خیالش
چرا حافظ چو می‌ترسیدی از هجر
نـکردی شـکر ایام وصالـش