اختلال خوابگردی

[FereShteH]

اختلال خوابگردی: (Sleepwalking Disorder)

این شرح حال را بخوانید:

پسر بچه 12 ساله ای از مادرش خواست تا او را پیش روانپزشک ببرد زیرا می ترسید "دیوانه شود". در طول 2ماه گذشته چندین بار با حالت سردرگم از خواب بیدار شده بود و نمی دانست کجاست تا اینکه به تدریج دریافت که روی کاناپه اتاق نشیمن است در حالیکه شب قبل در اتاق خودش خوابیده بود. وقتی اخیراً در اتاق خواب خواهرش بیدار شد بسیار نگران شده احساس گناه شدیدی به وی دست داد. خواهرش می گفت شب ها او را در حال قدم زدن مشاهده کرده است که وقتی او را صدا می زد جواب نمی داد. این حالت چندین بار تکرار شده بود ولی معمولاً به رختخوابش برمی گشت. او می ترسید مبتلا به فراموشی شده باشد چراکه از آنچه در طول شب اتفاق می افتاد هیچ چیزی به یاد نداشت. بله این پسر در حال دیوانه شدن نبود بلکه دچار خصوصیات مشخص اختلال خوابگردی بود.

تعریف:
خوابگردی شامل یک سری رفتارهای پیچیده ای است که در ثلث اول شب و در خلال خواب عمیق شروع می شوند که معمولاً منجر به ترک بستر و راه رفتن می شود و فرد خاطره بعدی از این دوره ندارد. فرد می نشیند و گاهی اعمال حرکتی تکراری مثل راه رفتن، لباس پوشیدن، دستشویی رفتن، صحبت کردن، فریاد کشیدن و حتی رانندگی کردن انجام می دهد. اما در حین این کارها چهره ای ناقد احساس و چشمهایی خیره دارد و نسبت به اقدام دیگران برای ارتباط با او واکنشی نشان نمی دهد و به دشواری می توان او را بیدار کرد. اغلب شخص به رختخواب برمی گردد و صبح روز بعد چیزی از خوابگردی به یاد ندارد.

شیوع:
خوابگردی معمولاً بین سنین 4 تا 8 سالگی شروع می شود. اوج شیوع آن در حدود 12 سالگی است. این اختلال در پسرها شایعتر از دخترها است و حدود 15% کودکان گاهگاهی دچار خوابگردی می شوند.

علل:
این اختلال یک زمینه خانوادگی دارد و احتمالاً یک ناهنجاری عصبی خفیف در پیدایش آن نقش دارد.
فرد مبتلا در صورت خستگی یا محرومیت قبلی از خواب و همچنین در دوره های پراسترس حملاتش تشدید می شود.

درمان:
گاهی اوقات این اختلال به علت احتمال تصادم حالت خطرناکی پیدا می کند. بنابراین باید اقدامات پیشگیری از آسیب انجام شود. داروهایی که سبب وقفه در مرحله عمیق خواب می شوند کمک کننده می باشند.
فرد خوابگرد را می توان در طول دوره بیدار کرد بدون آن که اثر زیانباری داشته باشد.

دکتر فرناز عطایی
روانپزشک
منبع: روانپزشکی کاپلان وسادوک

[FereShteH]

کابوسهای شبانه
کابوسها یکی از اختلالات مربوط به سیکل خواب هستند که میتوانند هم برای کودک وهم والدین بسیار وحشتناک باشند .این حالت جزئی از واکنشهای شایع وطبیعی ترس نسبت به رویاهای ترسناک هستند واغلب ناشی از احساس ناامنی واضطراب ویا ترس ونگرانی کودک ودر سایر مواردتماشای برنامه های خشن تلویزیونی ونیز کم توجهی والدین نسبت به کودک ایجاد می شوند. معمولا از حدود 3 سالگی شروع شده واوج شیوع ان بین 6-4سالگی است.در اینحالت کودک بعد ازبیدار شدن محتوای کابوس رابیاد می اورد . ( برخلاف وحشت شبانه )
در این اختلال کودک ممکن است با حالت جیغ کشیدن یا نفس نفس زدن در حین خواب دیده شود.در چنین حالتی بهتر است کودک راسریعا از خواب بیدار کردواورا ارام کرده وبه وی اطمینان خاطر داد که همه چیزدر " امن وامان " است. نوازش کردن ودر اغوش گرفتن کودک میتواند در ارام شدن وی موثر باشدولی صحبت درمورد موضوع ومحتوای کابوس وبزرگ کردن مساله ضرورتی ندارد.
نکته مهم دیگر در ﭘیشگیری از تکرار کابوس انست که شرایطی را فراهم نماییم که از ایجاد هیجان بیش ازحددرکودک بادیدن برنامه های ترسناک تلویزیونی یاتعریف داستانهای ترسناک جلوگیری واز ان امتناع کنیم.فعالیت و ورزش زیاد نیز می تواند باعث تشدید هیجان درکودک و افزایش رویت کابوس شود.
گفتگو کردن با کودک در مورد مشکلات وترسها ونگرانیهایش در طول روزمیتواند زمینه های اصلی ناراحتی را در انها مشخص کرده ولذا میتوان انها رابطریق مناسب ازبین برد.در مواردیکه کودک کابوسهایی رابا محتوای تکرار شونده می بیند ممکن است از مساله خاصی رنج ببرد.مشخص کردن انها وحساسیت زدایی کردن کودک نسبت به این گونه ترسها می تواندباعث از بین رفتن انها در طول شب شود.
این اختلال معمولا به درمان دارویی خاصی نیاز ندارد با اینحال درصورت تکرار شدن میتوان با مراجعه به روانبزشک اطفال از وی کمک گرفت.