درگذشت یک هنرمند...

[behnam5555]

درگذشت یک هنر مند...

منوچهر سخایی، خواننده موسیقی پاپ ایرانی بامداد پنج شنبه در کالیفرنیای آمریکا در 76سالگی به علت بیماری سرطان درگذشت.

منوچهر سخایی پیش از انقلاب در ایران، یکی از خوانندگان محبوب بود و بویژه ترانه «کلاغ ها» بر شهرت او افزود. او پس از انقلاب سال 57 از ایران به آمریکا مهاجرت کرد.

سایت هنرمندان ایرانی درگذشت هنرمند گرامی استاد منوچهر سخایی را به جامعه هنری و هنردوستان صمیمانه تسلیت عرض می نماید و برای بازمندگان آن مرحوم صبر مسئلت دارد...

مرحوم استاد منوچهر سخایی

منوچهر سخایی (متولد: ۱۳۱۴ خورشیدی در تهران - درگذشت : ۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ در کالیفرنیا , آمریکا) ، خواننده و بازیگر سینمای قبل از انقلاب ، از قدیمی*ترین چهره*های موسیقی پاپ و از بازماندگان نسلی است که با اجرای ترانه*های عاشقانه بر بستر ملودی*های ایرانی ، با ارکستراسیون غربی و کلام فارسی، در اواخر دهه ۳۰ خورشیدی، محبوبیت خیره کننده*ای برای این سبک موسیقی به ارمغان آوردند.

از منوچهرسخائی جدای از بازی و خوانندگی او در چند فیلمفارسی، ترانه*های بسیاری به یادگار مانده*است، که در میان آنها، ترانهٔ «کلاغا» با کلام نوذر پرنگ و آهنگ پرویز مقصدی، به امضای هنری او در عالم موسیقی بدل شده*است.وی پس از انقلاب ایران (۱۳۵۷) به آمریکا کوچ کرد و گرچه در آنجا نیز ترانه*ها و آلبومهایی خلق نمود، اما هرگز نتوانست موفقیت و محبوبیت گذشتهٔ خود را تکرار کند و نهایتاً برای سالها در سکوت به سر برد. وی همچنین در آستانهٔ شصت سالگی خویش به سازمان مجاهدین خلق ایران پیوست و با عنوان هنرمند مقاومت ترانه*هایی در راستای اهداف این سازمان اجرا کرد. اقدام وی در پیوستن به سازمان مجاهدین خلق و اجرای ترانه در مدح رهبران این سازمان، گرچه از نظر عده*ای عملی ممدوح و انقلابی تلقی شده، اما در مجموع انتقادهای تندی را متوجه وی ساخته*است.

زندگینامه

سید منوچهر سخایی، در سال ۱۳۱۴ در شهر تهران و در خانواده*ای فرهنگی و متمایل به سیاست متولد شد.

برادر بزرگترش سرگرد سید محمود سخایی ( متولد: ۱۲۹۶ خورشیدی - مقتول: ۲۸ مرداد ۱۳۳۲) رئیس شهربانی برگزیدهٔ دکتر محمد مصدق در کرمان بود که در جریان وقایع ۲۸ مرداد ۳۲ در این شهر به طرز بسیار فجیعی به قتل رسید و مثله گردید. [۱]

منوچهر سخایی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در تهران ادامه داد و از همان دوران تحصیل به مقولات هنری بویژه موسیقی علاقه و اشتیاق نشان داد. با این وجود وی قبل از آن که وارد دنیای موسیقی شود، برای مدتی در روزنامه کیهان مشغول به کار شد و به عنوان خبرنگار پارلمانی این روزنامه فعالیت کرد.

زندگی هنری

دوستی او با پرویز ایرانفر نقطهٔ شروعی برای ورودش به دنیای هنر بود و با تشویق و هدایت همین دوست، منوچهر سخائی در اواسط دههٔ سی به موسیقی روی آورد. گرچه در آن زمان موسیقی پاپ در ایران چندان شناخته شده نبود، امّا سخائی با بهره از آثار موزیسین*های خارجی از همان ابتدا نسبت به این نوع موسیقی گرایش نشان داد.در اواخر دهه ۳۰ منوچهر سخائی موفق شد که با ترانه*ای به نام «کالسکه زرین» که به شکلی غیر حرفه*ای به همراه کامبیز مژدهی به عنوان آهنگساز و پرویز وکیلی به عنوان ترانه سرا ضبط شده بود، از سد شورای سختگیر و محافظه کار موسیقی رادیو ایران در آن زمان عبور کند.

در واقع تا دههٔ سی شورای موسیقی رادیو در زمینه موسیقی پاپ بسیار سختگیربود و چون عمدتاً موسیقیدانان سنتی در آن شورا حضور داشتند، بندرت اجازهٔ پخش آهنگ*هایی غیر از موسیقی سنتی و ملی از رادیو را صادر می*کردند و بنابراین خیلی به ندرت آهنگ*های پاپ از رادیو پخش می*شد. طوریکه مثلا محمد نوری بعنوان یکی از نخستین خوانندگان پاپ ایرانی، ناچار بود که در برنامهٔ ارتش ترانه*هایش را اجرا کند و در خود رادیو امکان اجرا نداشت. اما در جو پدید آمده بعد از وقایع ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و با پخش ترانهٔ معروف «مرا ببوس» [به خوانندگی حسن گل نراقی و آهنگسازی مجید وفادار و شعر حیدر رقابی (هاله)]جو دیگری در رادیو به وجود آمد و شورای سخت گیر و محافظه کار موسیقی در رادیو، با دیدن استقبال مردم از این نوع آهنگ*ها، رویکرد جدیدی نسبت به موسیقی پاپ پیدا کرد و تصمیم گرفت تا مجوز پخش یک یا دو آهنگ پاپ را در هر ماه صادر کند .

از آن زمان پای خوانندگان پاپ به رادیو گشوده شد و ابتدا محمد نوری و بعد ویگن برای اجرای این ترانه*ها انتخاب شدند و بعدها منوچهر سخائی و عباس مهرپویا نیز به آنها پیوسته و چهار نفر خواننده*های پاپ موزیک رادیو در آن زمان را تشکیل می*دادند که هر کدام در ماه یک برنامه اجرا می*کردند.

بدین ترتیب منوچهر سخائی از سال ۱۳۳۷ به بعد فعالیت حرفه*ای خود را به عنوان خواننده در رادیوایران آغاز کرد.

در همین سالها منوچهر سخائی فعالیت خود در سینمای ایران را نیز ، نخست به عنوان خواننده و سپس به عنوان بازیگر آغاز نمود. یکی از نخستین اجراهای رسمی او، که اولین ترانهٔ او برای فیلمهای فارسی نیز محسوب می*شود، در فیلمی به نام «زندگی شیرین است» (ساختهٔ مجید محسنی، محصول دیانا فیلم) بود که در سال ۱۳۳۵ اکران گردید. وی در سالهای بعد در فیلمهای دیگری همچون «دخترها اینطور دوست دارند» (ساخته اسماعیل پورسعید ،۱۳۴۱) و «خروس جنگی» (ساخته اسماعیل پورسعید ، ۱۳۴۴) ترانه*هایی اجرا کرد و همچنین به عنوان بازیگر در فیلمهایی مثل «پستچی» (ساختهٔ رفیع حالتی ، ۱۳۴۰) ، «در انتهای ظلمت» (ساختهٔ ابوالقاسم ملکوتی) و «ببر کوهستان» (ساختهٔ خسرو پرویزی ظاهر شد.

در مجموع دوران اوج شهرت و محبوبیت منوچهر سخایی در دهه چهل خورشیدی بود. صدای او سبک و کلاس خاص خودش را داشت و او نیز همچون ویگن و عارف و محمد نوری طرفداران خاص خود را داشت.

در همین ارتباط محمدرضا شجریان در کارگاه آواز خود خاطره*ای حکایت کرده*است که نشان از شهرت و اهمیت سخایی در آن سالها دارد. وی می*گوید:
« «...من در دانشسرا بودم که منوچهر سخایی یک ابوعطا خواند که من خیلی خوشم آمد و آن را یاد گرفتم و بعدها چند بار آن را خواندم و همیشه هم گفته*ام که این را از سخایی یاد گرفته*ام...» »

منوچهر سخایی همچنین درسال*های فعالیت هنری اش در تلویزیون نیز شوی تلویزیونی «زنگوله*ها» را برای تلویزیون ملی ایران تهیه کرد که در آن به معرفی چهره*های جدید موسیقی پاپ می*پرداخت.

بعد از انقلاب ایران (۱۳۵۷) منوچهر سخائی نیز مانند بسیاری از دیگر خوانندگان و بازیگران قبل از انقلاب راهی آمریکا شد و ساکن شهر لوس آنجلس گردید و تلاش نمود تا فعالیت هنری اش را در آنجا ادامه دهد . از جمله در نخستین سالهای اقامتش در آمریکا اقدام به تهیهٔ چند ترانه و ارائهٔ آنها به صورت سه آلبوم استودیوئی نمود. اما وی در این آلبوم*ها و به طورکلی در سالهای مهاجرت و اقامتش در شهر لس آنجلس هرگز نتوانست موفقیتهای گذشته اش را تکرار کند.

در ارتباط با اولین آلبومش در آمریکا خود او طی مصاحبه*ای با رادیو فردا می*گوید :
« «..من از چند آهنگ اولین آلبومم که در آمریکا تهیه کردم راضی نیستم. چون این آلبوم را در بدو ورودم به آمریکا ارایه دادم، هنوز به اوضاع و احوال اینجا آشنا نبودم و از نظر مالی هم بسیار محدود بودم، نمی*توانستم به راحتی تصمیم بگیرم و این آلبوم را در شرایط کوچ اجباری و آن حالت گیج و ویجی تولید کردم!....» »

اما وی بلافاصله پس از نخستین آلبومش در آمریکا، آلبومی دیگر به نام سکوت و نیز آلبوم همکلاس*ها را نیز به بازار موسیقی عرضه کرده بود که گرچه در آنها آهنگ*های خوبی وجود داشت اما بر اساس گفتهٔ خود او حتی ترانه*های خوب موجود در این آلبومها هم وی را راضی نکرده بود و بدین ترتیب وی نهایتاً تصمیم گرفت که برای چند سال سکوت پیشه کند. در این ارتباط وی در همان مصاحبه می*گوید:

«...بعد از آن آلبومها ، اوضاع اینجا [در لوس آنجلس] به شکلی شد که من دیدم یا باید از این جماعت بزن بکوب پیروی کنم یا دوباره سکوت کنم ومن در آن زمان تصمیم گرفتم با موسیقی لس آنجلس همراهی نکنم و به کار تألیف روی بیاورم....»

حاصل سکوت طولانی مدت و غیبت منوچهر سخایی از صحنه موسیقی پاپ لس آنجلس، جمع آوری تعدادی مصاحبه از شخصیت*های مختلف مطرح در موسیقی پاپ فارسی بود. وی همچنین در این سالها دست به تهیهٔ کتابی دربارهٔ موسیقی مدرن و موسیقی پاپ ایران زد که در آن تقریبا با همه کسانی که در دسترس او بودند از جمله با محمد نوری، حمید قنبری و نعمت مین باشیان گفت و گوهایی دربارهٔ این موضوعات انجام داده بود.

سخایی همچنین در واپسین سالهای فعالیتش و پس از مدت*ها سکوت ، آلبومی تهیه کرد که در آن از ترانه*های اجتماعی استفاده کرده و به مضامینی نظیر حقوق بشر پرداخته بود... سخائی در این آلبوم ، سعی کرد تا سبک خواندنش را تغییر داده و نت*ها وگام*هایی را اجرا کند که در گذشته بندرت مورد استفاده اش قرار گرفته بود. همکار آهنگساز وی در این آلبوم محمد شمس بود ، که آهنگ*های این آلبوم را از ادغام تم*های کلاسیک ایرانی و غربی خلق نمود. اشعار ترانه*های این آلبوم عمدتاً توسط ایرج فاطمی سروده شده بودند و به گفتهٔ خود سخایی برای ارائهٔ این آلبوم سه سال کار مداوم انجام شده و موسیقی آن با ارکستر سمفونی پاریس به شکل زنده ضبط گردیده بود.

معروفترین آلبوم ها

هم کلاس
جان جان
کلاغ*ها
خداحافظ
لاله
نمکی
سکوت
داغ بوسه و عروسی(صفحه ،۱۳۵۱)
وعده دور دور نمی*خوام و دیدی از دستم رفت(صفحه ،۱۳۵۲)
گل و آروم آروم (صفحه ، ۱۳۵۳)
گردن بند الله و شهر نور (صفحه ، ۱۳۵۲)
برگرد برگرد و با گریه به سویش می*روم (صفحه ،۱۳۵۱)
لالایی و کلاغها (صفحه ، ۱۳۵۰)
لب دریا و بابا رو بوس کن (صفحه ، ۱۳۵۰)

معروفترین آهنگ ها

شب میای (اجرای مشترک با پوران)
پائیزه (اجرای مشترک با الهه)
ای والله (اجرای مشترک با پوران)
به کنارم بنشین (اجرای مشترک با دلکش)
شمع روشن (اجرای مشترک با پوران)
کلاغا(آهنگ :پرویز مقصدی، شعر :نوذر پرنگ)
کالسکه زرین(آهنگ:کامبیز مژدهی، شعر :پرویز وکیلی)
بازآ(آهنگ : هوشنگ شهابی، ترانه سرا: هوشنگ شهابی)

جزیره
نامزدی
جدایی
شهر نور
خط و نشون
ای جوانان وطن
بذار امشب بخوابم
دیدی از دستم رفت
تو را دوست دارم
بابا رو بوس کن
قدیما یادش به خیر
می دونم
گاهی وقتا که هوایی میشه دل
پاییز از راه رسید
برگرد پشیمون می*شی آخر
فصل باور
افسوس
شب آخر
برف
نامه

لیلا
باران
رفتم
بختیاری
بدرود
غنچه*های نارنج
آخرین نامه
موج نگاه
عاشق دیوانه
باور مکن
از دستم رفت
آهوی رمیده
شمع من
آروم آروم
صنوبر
چشم به راه

گلهای باغچه

خط و نشون
پشیمون
لالایی۱
لالایی۲
بوسه داغ
اشتباه من
غم امشب
دوستش دارم
دزد دل
بابا رو بوس کن
لب دریا
برگرد
گل به سر عروس
پنجره
جان جان
گل
دل من
شهر نور
اشکهای من
تو رو دوستت دارم

فیلم شناسی
بعنوان بازیگر

۱- پستچی (رفیع حالتی ، ۱۳۴۰)
۲ - دخترها اینطور دوست دارند (اسماعیل پورسعید، ۱۳۴۱)
۳ - در انتهای ظلمت (ابوالقاسم ملکوتی ، ۱۳۴۱)
۴- ببر کوهستان (خسرو پرویزی ، ۱۳۴۴)

بعنوان خواننده

۱- زندگی شیرین است (مجید محسنی ، ۱۳۳۵)
۲- دخترها اینطور دوست دارند (اسماعیل پورسعید، ۱۳۴۱)
۳- خروس جنگی (اسماعیل پورسعید، ۱۳۴۴)

روحش شاد...

[خیابان «سرهنگ سخایی» واقع در نواحی مرکزی تهران (حوالی میدان توپخانه) به نام اوست.]

ویکی‌پدیا

[امیر عباس انصاری]

سلام
خدا رحمتشون کنه

غروبا که میشه روشن چراغا
میان از مدرسه خوهنه کلاغها
یاد حرفهای دیروزت میفتم
که تا گفتی با گوش دل شنفتم
عجب غافل بودم من
اسیر دل بودم من
اسیر دل نبودم
اگه عاقل بودم من

[GolBarg]

نوشته اصلی توسط امیر عباس انصاری

سلام
خدا رحمتشون کنه

غروبا که میشه روشن چراغا
میان از مدرسه خوهنه کلاغها
یاد حرفهای دیروزت میفتم
که تا گفتی با گوش دل شنفتم
عجب غافل بودم من
اسیر دل بودم من
اسیر دل نبودم
اگه عاقل بودم من

خدا رحمشون کنه..منم فقط این اهنگشو شنیده بودم ..واقعا قشنگه