موسيقی در تركمن صحرا

[behnam5555]

موسيقی تركمن :

محسن داورزنی

موسيقی تركمن :
موسيقی تركمنی همانند موسيقی ساير ملل كه ريشه در عقايد مردم دارد. از ذهن مردم و آمال و آرزوهای آنها الهام می‌گيرد. بخشی‌ها، زبان گويای مردم تركمن بوده و در ايامی كه نگارش كتبی وجود نداشت رسالت عظيم ادامه دادن روايات، داستانها ، نقل‌ها و اساساً حركت تاريخی " فرهنگی را مردانه بدوش كشيدند. نخستين گروه از اين مردان را می‌توان " بابا قورد " قهرمان دوره‌ اوغوزی و پيشگوی قوم دانست، وی با " قوپوز " / دو تار / خود داستانهای عاميانه اوغوزها را برای نسل‌های بعد از خود به يادگار گذاشته تحت عنوان " اوزان " مطرح است .
بخشیهای تركمن در طول تاريخ سراسر رنج و زحمت، شاديها، دردها، آمال و آرزوهای مردم را با " دوتار " خود كه اصطلاحاً به آن " تامدره " نيز می‌گويند باز گو كرده‌اند .
درباره‌ی پيدايش " دوتار " اطلاع دقيقی در دست نيست ، طبق روايات گويا نخستين بار شخصی به نام " بابا قنبر " كه از مريدان حضرت علی (ع) بوده از تارهای نازك دم اسب آلت طربی شبيه دو تار تركمنی بوجود آورده كه بتواند با آوای خوش خود اسب را به وجد آورد .
در ادوار گذشته از ابريشم تابيده به جای سيم دوتار استفاده می‌كردند و از آلات موسيقی تركمن می‌توان از كمانچه ( قجق )، نی ( توتيك ) كه خود نی به دو قسمت " داش توتيك " ( نی سنگی ) و ديگری " قرقی توتيك " ( نی معمولی ) می‌باشد. علاوه بر آن قووز ( زنبورك ) نيز از وسايل موسيقی تركمن‌ها می‌باشد.
بخشی‌های تركمن اشعار خود را از شعر شاعران تركمن چون مختومقلی فراغی، كمينه، ملانفس، كوراوغلی، می‌گيرند، موسيقی بزرگ تركمن را " مقام " می‌گويند. كه در حدود 500 مقام تركمنی وجود دارد كه هر كدام سبك و ميزان‌های خاصی دارد.
مقامهای تركمنی هر كدام از حادثه‌ای سخن می‌گويند، مثلاً " گوك دفه مقام " اشاره به منفجر كردن قلعه‌ی تركمنها توسط روس‌ها يا " بال صاياد " اشاره به زندگی عاشقانه " صاياد " همراه " می‌باشد. برخی از مقامهای تركمنی عبارتند از : 1- قونقر باش 2- گوك دفه 3- اوچرا ديم 4- بال صايد 5- آت چاپار
محسن داورزنی

WWW.GoodarziDotar.com