په‌ندی به‌ سوود

[behnam5555]

په‌ندی پێشینان هه‌ریه‌كه‌یان وانه‌یه‌كی جوان به‌ده‌سته‌وه‌ ده‌ده‌ن ، كه‌سه‌یری ده‌كه‌ین به‌ هه‌موو لایه‌نێكی ژیان شۆر بوونه‌وه‌و له‌ هه‌مووبارێكدا په‌ندگێڕه‌وه‌ مه‌‌به‌ستی وشیاركردنه‌وه‌و‌ فێركردنی به‌رامبه‌ركه‌یه‌‌تی بۆ ئه‌وه‌ی به‌رامبه‌ره‌كه‌ی جارێكی تر هه‌مان هه‌ڵه‌ی پێشوو دووباره‌ نه‌كاته‌وه‌ ، یان گه‌ر ویستی كارێك بكات بزانی له‌ كوێوه‌ ده‌ست پێ بكات و چۆن؟ .

زۆرجار ئه‌و په‌ندگێڕه‌وانه‌ پیره‌پیاو یان پیره‌ژنی قسه‌زان و ئاقڵ بوونه‌ ، هه‌ستیان به‌پێداویستی به‌رامبه‌ره‌كانیان كردووه‌ ، بۆیه‌ له‌وده‌رگاوه‌ بۆی هاتوونه‌ ، كه‌ بۆ به‌رامبه‌ریان به‌گرنگ زانیووه‌ ،هه‌میشه‌ هه‌وڵیان داوه‌ ئه‌و په‌نده‌یان له‌ گوێی به‌رامبه‌ردا بچه‌قێنین، كه‌ ئێمه

‌ (سه‌ری ره‌شمان له‌به‌ر هه‌تاوێ سپی نه‌كردووه‌)

و خۆده‌زانین دنیا چ ‌باسه‌ ، ئیتر قسه‌كانیان هێنده‌ به‌رێ وجێ بووه‌ ، په‌نده‌كانیان هێنده‌ نه‌سته‌ق‌ و له‌دڵ شیرین بووه‌ ده‌ستبه‌جێ كاری خۆیان كردووه په‌ندی پێشینان به‌شێكه‌ له‌ ئه‌ده‌بی فۆلكلۆر.

پێناسه‌:-

مه‌به‌ست له‌په‌ند ئه‌و گوته‌یه‌یه‌ ، كه‌ زۆر بڵاوبۆته‌وه‌ وله‌ هه‌موو لایه‌كه‌وه‌ باوه‌ ، ئه‌مه‌ش یان له‌به‌ر ئه‌وه‌ی بیرێكی فه‌لسه‌فی قووڵ به‌ خۆوه‌ ده‌گرێت ،یانیش له‌ به‌رئه‌وه‌ی گوزارشت له‌بنه‌ڕه‌تێكی عه‌قیده‌یی ده‌كات ، كه‌ ئه‌مه‌ زۆر جار به‌ دانایی (حیكمه‌ت)یش ناوده‌برێت.

پێناسه‌ :-

په‌ندی پێشینان بریتیه‌ له‌ چه‌ند قسه‌یه‌كی كورتی كوردی په‌تی، كه‌ پێكه‌وه‌ نووسێنراون ، واتایه‌كی به‌رزیان په‌یدا كردووه‌چه‌ند نموونه‌یه‌ك له‌ په‌ندی پێشینان:-

په‌ند هه‌یه‌ دێره‌ شیعرێكه‌ ، په‌ندیش هه‌یه‌ رسته‌یه‌كی ساده‌ی واتاداره‌ .

- ده‌وڵه‌مه‌ندی به‌دڵه‌ به‌ ماڵ نییه‌گه‌وره‌یی به‌عه‌قڵه‌ به‌ ساڵ نییه‌

-ئاغای گوندی رێی به‌ گاوانی گوندی ده‌كه‌وێ.

-بار به‌ لاباران قه‌ت ناگاته‌ هه‌واران.

-ئیشی به‌پینه‌و په‌ڕۆ هه‌ر ده‌گاته‌ نیوه‌ڕۆ.

-جوێن مه‌ده‌ به‌باوكی سه‌گم ، جوێن نه‌ده‌م به‌ باوكی‌ به‌گت.

-ئه‌گه‌ر بته‌وێت له‌ناو سواران دیاربیت وراغت تێر جۆكه‌.

-ئاردی بده‌ ئاردبێژێ ، باهه‌ندێكیش بڕێژێ.

- ئه‌و كه‌سه‌ ژیره‌ ، پیری له‌ بیره‌.

-قسه‌ زۆر بكڕه‌ ، كه‌م بفرۆشه‌.

-دوژمنی دانا ، نه‌ك دۆستی نه‌زان.

-تاخۆت دۆست نه‌بی ، كه‌س نابێ به‌دۆست.

چه‌پڵه‌ لێ نادرێ به‌ته‌نها یه‌ك ده‌ست.

- ئه‌وه‌ی له‌به‌رچاوانه‌ ، له‌به‌ر دڵانه‌.

-دڵ پیرنابێ ، چاوتێرنابێ .

-دوعا بۆ ئه‌و سفره‌یه‌ بكه‌ ، كه‌نانی لێ ئه‌خۆیی .

- ئه‌گه‌ر بووی به میر ، خوا نه‌كه‌ی له‌ بیر.

- ئه‌ڵێن ته‌نگانه‌ خۆشی له‌دوایه‌.

باوه‌ڕم وایه‌ فه‌رمووده‌ی خوایه‌ .

- ئه‌وه‌ی به‌بڵندان بڕوانی ، به‌نه‌ویاندا ده‌كه‌وێ .

-ئارو به‌ بڕكییه‌وه‌ جوانه‌ .

- ڕونی ڕژاو ده‌كاته‌ خێری باوكی .