معرفی وسایل آزمایشگاهی شيمي (ابزارهای آزمایشگاه شیمی)

[ROJINAjoON]

بالن ژوژه (بالن حجمی) (Volumetric Flask)

بالنی است با گردن بسیار باریک و دراز که بر روی قسمتی از گردن آن خطی وجود دارد. گنجايش بالن حجمي با عددي كه بر روي آن نوشته شده است مشخص مي شود كه حدّ آن همان خط نشانه است. این ظرف برای محلول سازی دقیق و به حجم رساندن محلولها و نیز رقیق سازی آنها مورد استفاده قرار میگیرد.

استفاده از بالن ژوژه برای تهیه محلولهای استاندارد
برای تهیه یک محلول استاندارد باید وزن معینی از جسم را با دقت وزن کرد برای این منظور نخست شیشه ساعت را وزن کنید. جسم موردنظر را در شیشه ساعت (یا شیشه توزین) بریزید و دوباره وزن کنید. تفاوت وزن دو توزین متوالی، نشانگر وزن جسم است.

1- هرگاه جسم مورد نظر در حلال زود حل شود:
قیف کوچکی را در دهانه بالن ژوژه بگذارید. به دقت جسم جامد را توسط قیف به بالن ژوژه منتقل کنید. شیشه ساعت (شیشه توزین) را با حلال بشوئید. سپس جداره قیف را با حلال بشوئید و از روی بالن ژوژه بردارید. دقت کنید که تمام حلال مصرفی را در بالن ژوژه بریزد و آن قدر به هم بزنید تا حل شود.

2- هرگاه جسم مورد نظر به سختی در حلال حل شود:
در این حالت بهتر است از یک بشر کوچک استفاده شود. جسم جامد را که روی شیشه ساعت توزین کرده اید در بشر بریزید و با مقدار کمی از حلال را به دقت روی شیشه را بشویید تا ماده جامد روی آن باقی نمانده باشد سپس با هم زن شیشه ای تمیزی نمونه را خرد کنید و با مقدار بیشتری از حلال آن را حل و به بالن ژوژه منتقل کنید . سپس تا دو سوم گنجایش بالن ژوژه را با حلال پر کنید، بهم بزنید تا محلول یکنواخت شود.

در هر دو حالت، سرانجام آنقدر حلال بیفزائید تا قوس پایینی حلال از خط نشانه 2 سانتی متر فاصله داشته باشد. درب بالن ژوژه را محکم ببندید و بالن ژوژه را چندین بار سر و ته کنید تا محلول یکنواخت شود. درب بالن ژوژه را بردارید. اندکی صبر کنید تا حبابهای هوای حل شده در محلول، خارج شود.
درب بالن ژوژه را بگذارید و 15 دقیقه صبر کنید تا محلول به درجه حرارت آزمایشگاه برسد. سپس قطره قطره حلال بیفزائید تا قوس پایینی محلول به خط نشانه بالن ژوژه مماس شود بار دیگر، در بالن ژوژه را محکم کرده و چندین بار سر و ته کنید تا محلول یکنواخت شود این تنها راه تهیه یک محلول یکنواخت بدون هدر رفتن محلول می باشد. درجه حرارت آزمایشگاه را در مرحله رقیق نمودن نهایی یادداشت کنید. ضریب انبساط آب در حدود0.02% برای هر درجه سانتیگراد می باشد و بسیاری از حلال ها دارای ضریب بالایی هستند. هرگاه درجه حرارت آزمایشگاه متفاوت از درجه حرارت محلول باشد، بایستی تغییر حجم را تصحیح نمود.