50 فه‌رمووده‌ بۆ ئافره‌تان

[behnam5555]

( 3 )

له‌بواری‌ فێر بوونی‌ نوسین و خه‌ت خۆشی دا

36- روي البلاذري أن حفضة بنت عمر بن الخطاب كانت تتعلم الكتابة فى الجاهلية على يد إمراة تدعى إلشفاء العدوية ، فلما تزوج الرسول حفضة طلب ( صلى الله عليه وسلم) إلى أصل الشفاء أن تعلمها تحسين الخط وتزبيبنه كما علمتها أصل الكتابة )

واته‌ :به‌لازه‌ری‌ ده‌گێڕێته‌وه‌ كه‌له‌سه‌رده‌می‌ نه‌فامی‌ دا حه فچه ی‌ كچی‌ عمری‌ كوڕی‌ خه‌تاب لای‌ ئافره‌تێكی‌ جاوننوسدا كه‌ناوی‌ ( شفای‌ عه‌ده‌وی‌ ) بوو ، فێری‌ نوسین ده‌بوو كاتێك بووه‌ خێزانی‌ پێغه‌مبه‌ر (دروودی‌ خوای‌ له‌سه‌ر بێت ) پێغه‌مبه‌ر داوای‌ له‌ (شفا ) كرد كه‌چۆن فێری‌ نوسینی‌ كردووه‌و ئاواش فێری‌ جواننوسی‌ بكات .

ده‌رباره‌ی‌ له‌ماڵ ده‌رچونی‌ ئافره‌تان بۆ مزگه‌وت

37- قال ( صلى الله عليه وسلم ) لاتمنعوا إما الله مساجد الله ،وإذا إستاذنت إمرأة أحدكم إلى المسجد فلا يمنعها ) (متفق عليه )

واته‌ : پێغه‌مبه‌ری‌ خوا ( دروودی‌ خوای‌ له‌سه‌ر بێت ) فه‌رمویه‌تی‌ : رێ‌ له‌ ده‌رچونی‌ ئافره‌تان بۆمزگه‌وت مه‌گرن ، گه‌ر خێزانی‌ یه‌كێكتان مۆڵه‌تی‌ چوونه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ خواست با ڕێی‌ لێ‌ نه‌گرێت .

38- وقال أيضا: (إذا إستاذنكم نساؤكم باليل إلى المسجد فأذنوا)

هه‌روه‌ها : فه‌رمویه‌تی‌ ( ئه‌گه‌ر خێزانه‌كانتان له‌شه‌ودا مۆڵه‌تیان خواست بچنه‌ مزگه‌وت ، مۆڵه‌تیان بده‌ن .

39- كن نساء مؤمنات يشهدن مع الرسول الله صلاة الفجر متلفعان بمروطهن ( مغطيات الرؤس بأثوابهن ) ثم ينقلبن إلى بيوتهم حين يقضين الصلاة لايعرفهن أحد من المفلس ( ضلمة اخر الليل بعدالفجر (رواه البخارى ومسلم )

واته‌ : ئافره‌ته‌ موسوڵمانه‌كان له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ری‌ خوادا ئاماده‌ی‌ نوێژی‌ به‌یانیان ده‌بوون و به‌پۆشاكه‌كانیان داپۆشراو بوون ،پاشان به‌جێهێنانی‌ نوێژ ، به‌ره‌و ماله‌َكانیان به‌ڕی‌ ده‌كه‌وتن ، له‌به‌ر تاریكی‌ شه‌و كه‌س نه‌یده‌ناسینه‌وه‌ .

ده‌رباره‌ی‌ چۆنیه‌تی‌ ده‌رچونی‌ ئافره‌تان بۆ مزگه‌وت

40 – قال ( صلى الله عليه وسلم ) قد أذن لكم أن تخريجن لحاجتكن

(رواه مسلم(

واته‌ : پێغه‌مبه‌ری‌ خوا فه‌رمویه‌تی‌ ( ئه‌وا مۆڵه‌ت دران كه‌بۆكاروباری‌ خۆتان له‌ماڵ ده‌ربچن )

ده‌رباره‌ی‌ ده‌رچونی‌ ئافره‌ت بۆ كاروباری‌ خۆیان

41-قال (صلى الله عليه وسلم) (قد أذن أن تخرجن لحاجتكن)

واته‌ پێغه‌مبه‌ری‌ خوا (درودی‌ خوی‌ له‌سه‌ر بێت) فه‌رمویه‌تی‌: ئه‌وا مۆڵه‌ت دران كه‌ بۆ كاروباری‌ خۆتان له‌ماڵ ده‌ربچن)

ده‌رباره‌ی‌ به‌شداری‌ ئافره‌تان له‌جه‌نگه‌كاندا

42- تقول الربیع بنت معمود ( كنا نغرو مع الرسول الله فستقی‌ القوم ونخدمهم و نرد القتلی‌ إلی‌ المدینه‌ ، وفی‌ روایه‌ ونداوی الكلمی‌ ( أي الجرحى ) (رواه‌ البخاری‌ )

واته‌ : ره‌بیعی‌ كچی‌ معه‌وه‌یز ده‌ڵێت : له‌جه‌نگدا له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ری‌ خوادا به‌شداربوین ، ئاومان ده‌دا به‌ جه‌نگاوه‌ره‌كان و خزمه‌تمان ده‌كردن و كوژراوه‌كانیشمان بۆ مه‌دینه‌ ده‌برده‌وه‌ ، له‌ ریوایه‌تێكیشدا ( برینداره‌كانیشمان تیمار ده‌كرد)

ده‌رباره‌ی‌ به‌خشین له‌ماڵی‌ پیاو

43- قال (صلی‌ الله علیه وسلم ) إذا أنفقت ألمرأه‌ من طعام بیتها غیر مفسده‌ كان لها أجرها بما أنفقت ولزوجها أجره بم كسب)

( متفق علیه‌ )

واته‌ : پێغه‌مبه‌ری‌ خوا (دروودی‌ خوای‌ له‌سه‌ر بێت ) فه‌رمویه‌تی‌ : ئه‌گه‌ر ئافره‌ت له‌ خواردن و شتومه‌كی‌ ماڵه‌كه‌ی‌ بێ‌ زیاده‌ڕه‌وی‌ ببه‌خشێت ، بۆ خۆی‌ پاداشتی‌ به‌خشینه‌كه‌و بۆ هاوسه‌ریشی‌ پاداشتی‌ په‌یدا كردنه‌كه‌یان ده‌ست ده‌كه‌وێت )

ده‌رباره‌ی‌ خێرو صه‌ده‌قه‌كدرنی‌ ئافره‌ت

44 - قال (صلی‌ الله علیه وسلم) تصدقن یامعشر الانصار ولو من حلیكن )

واته‌ : پێغه‌مبه‌ر (دروودی‌ خوای‌ له‌سه‌ر بێت ) فه‌رمویه‌تی‌ ( ئه‌ی‌ ئافره‌تانی‌ ئه‌نصار خێرو خێرات بكه‌ن ، ئه‌گه‌ر له‌خشڵه‌كانیشتان بێت .

ده‌رباره‌ی‌ سلاَوی‌ خوای‌ گه‌وره‌ له‌خه‌دیجه‌ی‌ هاوسه‌ری‌ پێغه‌مبه‌ر(دروودی‌ خوای‌ له‌سه‌ر بێت)

45-عن أبي‌ هریره‌ ( قال ( أتی‌ جبریل النبی‌ (صلی‌ الله علیه وسلم ) فقال یارسول الله هذه خدیجه‌ إذا أتتك فاقرأ علیها السلام من ربها ومنی وبشرها ببیت في‌ الجنةمن قصب لاصخب فیه ولا نصب )

واته‌ : له‌ ئه‌بی‌ هوره‌یره‌ ده‌گێرێنه‌وه‌ كه‌ووتویه‌تی‌ : ( حه‌زره‌تی‌ جوبریل هاته‌ لای‌ پێغه‌مبه‌ر (دروودی‌ خوای‌ له‌سه‌ر بێت وتی‌ : ئه‌ی‌ پێغه‌مبه‌ری‌ خوا ئه‌وه‌ خه‌دیجه‌ ئه‌گه‌ر هاته‌ لات سلاَوی‌ خواو منی‌ پێ‌ بگه‌یه‌نه‌و مزگێنی‌ خانویه‌كی‌ له‌مرواری‌ له‌به‌هه‌شتدا پێبده‌ كه‌ نه‌ده‌نگه‌ ده‌نگ و نه‌ ماندووبوونی‌ تێدا نی‌ یه‌ .

ده‌رباره‌ی‌ ته‌لاَق

46-قال ( صلى الله عليه وسلم ) ( أبعض الحلال الى الله الطلاق)

(رواه ابو دواد )

واته‌ : پێغه‌مبه‌ر ( دروودی‌ خوای‌ له‌سه‌ر بێت ) فه‌رمویه‌تی‌ : بێزارترین حه‌لاَڵ لای‌ خوای‌ په‌روه‌ردگار ، ته‌لاَقه

ده‌رباه‌ری‌ زه‌واجی‌ ( تحلیل(

47- قال إبن مسعود (رضى الله عنه ) ( لعن رسول الله المحلل و المحلل له )

(

رواه أحمد والنسائى والترميذى وصححه )

واته‌ : ئیبن مه‌سعود ( خوای‌ لێ‌ رازیبێت) وتی‌ : پێغه‌مبه‌ری‌ خوا (دروودی‌ خوای‌ له‌سه‌ر بێت ) نه‌فره‌تی‌ له‌وه‌ كردووه‌ كه‌ ( ماره‌ به‌جاش ) ده‌كات و له‌وه‌ش كه‌بۆی‌ حه‌لاَڵ ده‌كات .

ده‌رباه‌ری‌ شیوه‌ن و له‌خۆدان له‌كاتی‌ موسیبه‌تدا

48- قال ( صلى الله عليه وسلم) ( ليس منا من ضرب الخدود أو شق الجيوب أو دعا بدوعى الجاهلية )

(رواه البخارى )

واته‌ : پێغه‌مبه‌ر ( دروودی‌ خوای‌ له‌سه‌ر بێت ) فه‌رمویه‌تی‌ : ئه‌وكه‌سه‌ی‌ كه‌به‌ ڕوومه‌تیا بكێشێت یان به‌رۆكی‌ دابدرێت یان شیوه‌ن و شه‌پۆری‌ سه‌رده‌می‌ نه‌فامیه‌ بكات ، له‌ئێمه‌ نیه‌.

ده‌رباره‌ی‌ ماوه‌ی‌ ته‌عزیه‌ باری‌ ژن بۆ هاوسه‌ری

‌

49- قال (صلى الله عليه وسلم) لايحلل لامرأة تؤمن بالله واليوم الاخر أن تحد على ميت أكثر من ثلاثة أيام ، إلا على زوج أربعة أشهر عشرا)

(متفق عليه)

واته‌ : پێغه‌مبه‌ری‌ خوا ( دروودی‌ خوای‌ له‌سه‌ر بێت ) فه‌رمویه‌تی‌ ( هه‌ر ئافره‌تێك باوه‌ڕی‌ به‌خواو ڕۆژی‌ دوایی‌ بێت ، دروست نی‌ یه‌ ماوه‌ی‌ ته‌عزیه‌باری‌ بۆ مردوو له‌سێ‌ ڕۆژ تێ په‌ڕێت ، مه‌گه‌ر بۆ هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ نه‌بێت كه‌ئه‌ویش ماوه‌كه‌ی‌ چوار مانگ و ده‌ ڕۆژه

ده‌رباره‌ی‌ به‌ده‌مه‌وه‌چونی‌ بێوه‌ژن

50- قال (صلى الله عليه وسلم ) ( ألساعي على الآرملة والمسكين كالمجاهد فى سبيل الله ) (رواه البخارى )

واته‌ : پێغه‌مبه‌ر فه‌رمویه‌تی‌ : هه‌ركه‌س ده‌ستی‌ خێری‌ بگاته‌ بێوه‌ژن و هه‌ژار وه‌ك ئه‌وه‌ وایه‌ له‌پێناوی‌ خوادا جیهادی‌ كردبێت .